Skala Norwooda-Hamiltona, zwana często w skrócie po prostu skalą Norwooda, to klasyfikacja wykorzystywana do określania stopnia zaawansowania łysienia androgenowego (łysienia typu męskiego) u mężczyzn. Pomaga lekarzom, trychologom i pacjentom określić etap utraty włosów, jak również dobrać właściwe, możliwie najskuteczniejsze leczenie, w tym zaplanować zabiegi, np. przeszczep włosów.
Spis treści
Co to jest łysienie androgenowe?
Problem łysienia i nadmiernego wypadania włosów dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn w różnym wieku. Do przyczyn należą uwarunkowania genetyczne, zaburzenia hormonalne, współistniejące choroby, nieprawidłowa dieta lub pielęgnacja. Jedną z poważniejszych przyczyn nadmiernej utraty włosów jest łysienie androgenowe, będące jednocześnie najczęstszą formą łysienia u mężczyzn.
Przyczyny łysienia androgenowego
Podstawowym czynnikiem warunkującym występowanie łysienia androgenowego jest uwarunkowanie genetyczne. Sposób dziedziczenia może być autosomalnie dominujący, ze zmienną ekspresją genów
lub wielogenowy. Innymi słowy, jeśli u dziadka i/lub u ojca występowało łysienie tego typu, istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że u syna również się ono pojawi. Kluczową rolę w procesie łysienia androgenowego odgrywają androgeny, a w szczególności testosteron. Łysienie androgenowe polega przede wszystkim na transformacji włosów terminalnych we włosy meszkowe.
Warto podkreślić, że łysienie androgenowe może wiązać się również z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza nowotworami oraz zaburzeniami układu endokrynologicznego, wskutek których dochodzi do wahań w poziomie androgenów w organizmie mężczyzny.
Objawy łysienia androgenowego
Konsekwencją zakłócenia cyklu wzrostowego włosa może być znaczne skrócenie fazy anagenu. Nowe włosy odrastają wolniej, a ich kondycja jest słabsza. Jednocześnie w szybszym czasie duża ilość włosów przechodzi w stan telogenu, przez co obserwuje się zwiększoną utratę włosów. Zahamowane zostaje odrastanie nowych włosów, co wiąże się z opóźnieniem indukowania mieszka włosowego do fazy anagenu. U mężczyzny zaobserwować można powiększenie obszaru łysienia w części szczytowej – powstają charakterystyczne „zakola”. Typowy jest natomiast niezmieniony obszar owłosienia na części potylicznej oraz spadek gęstości włosów na czole oraz skroniach.
Skala Norwooda-Hamiltona – charakterystyka
Do uzyskania rzetelnej oceny intensyfikacji i stopnia zaawansowania łysienia androgenowego typu męskiego służy skala Norwooda-Hamiltona. Twórcą tego narzędzia jest chirurg dr O’Tar Norwood, który na podstawie pracy Hamiltona stworzył 7-stopniową klasyfikację łysienia typu męskiego. Uniwersalność tej skali wynika z faktu, że łysienie typu męskiego przebiega w utartych schematach, przez co proces łysienia badanego można dopasować do jednego z typów skali. Skala ta nie nadaje się natomiast do analizy łysienia androgenowego u kobiet, gdyż u nich proces utraty włosów zachodzi równomiernie na całej powierzchni skóry głowy.
7-stopniowa skala Norwooda-Hamiltona prezentuje się następująco:
- I – brak widocznych objawów wypadania włosów oraz znaczącej recesji linii włosów;
- II – delikatne cofnięcie się linii włosów w okolicach skroni i pojawienie się niewielkich zakoli;
- III – dalsze cofanie się linii włosów, wskutek czego przypomina ona literę „M”. To pierwsze oznaki klasycznego łysienia;
- IV – łysienie zaczyna się pojawiać również w okolicy ciemieniowej, a linia włosów jest już wyraźnie cofnięta;
- V – pojawia się dalsza utrata włosów, już na czubku głowy. Obserwuje się dwa obszary łysienia oddzielone pasem włosów o prawidłowej lub nieznacznie zmniejszonej gęstości;
- VI – łysienie pojawia się zarówno na czubku głowy, jak i w okolicy ciemieniowej. Obszary łysienia łączą się już w jedną całość;
- VII – linia włosów jest cofnięta aż do linii potylicznej.
Tak naprawdę dopiero na podstawie tej skali i właściwie, starannie zdiagnozowanego typu łysienia można zaproponować pacjentowi odpowiednią terapię, a także monitorować jej skuteczność.
Bibliografia
- Rosiński W., Przeszczep włosów. Poradnik, 2024.
- Jakubiec M., Łysienie androgenowe typu męskiego – charakterystyka i przegląd terapii dostępnych w gabinetach kosmetologicznych i medycyny estetycznej, Aesthetic Cosmetology and Medicine 6 / 2022 / vol. 11.
- Ruprich M., Żak M., Rodzaje, przyczyny i charakterystyka łysienia, Zeszyty Naukowe Akademii Górnośląskiej Nr 8/2023.
Zostaw komentarz