Androgeny

Androgeny (inaczej: hormony androgenowe) to hormony o działaniu maskulinizującym i pobudzającym metabolizm białek oraz wzrost organizmu. Choć kojarzone są głównie z organizmem mężczyzny, pewne ich ilości znajdują się także w ustroju kobiet (i pełnią równie istotną rolę). Androgeny wpływają między innymi na rozwój płciowy i popęd seksualny.

Co to są androgeny?

Najważniejszym fizjologicznie hormonem grupy androgenów wydzielanym do krwi jest dehydroepiandrosteron (DHEA). Do jego pochodnych zalicza się natomiast testosteron, androstendion oraz dihydrotestosteron. Bez względu na płeć czy miejsce ich syntezy, w procesie tym niezbędny jest cholesterol. Wzmożona produkcja androgenów rozpoczyna się w pewnym wieku, co inicjuje dojrzewanie płciowe.

Produkcja androgenów

W warstwie siatkowatej kory nadnerczy miejsce ma produkcja androgenów u obu płci. Są nimi DHEA i androstendion. W tkankach obwodowych dochodzi do konwersji tych hormonów do testosteronu. Tuż przed okresem pokwitania gwałtownie wzrasta wydzielanie DHEA, a zjawisko to nosi nazwę adrenarche. Odpowiada to za przyspieszenie tempa wzrastania w tym okresie. Wydzielanie androgenów nadnerczowych pozostaje pod kontrolą ACTH, czyli adrenokortykotropiny – hormonu wydzielanego przez przedni płat przysadki mózgowej.

Androgeny to typowo męskie hormony, powstające również w jądrach. W okolicach 9.-11 roku życia u chłopców rozpoczyna się pulsacyjne wydzielanie gonadotropin przez przysadkę mózgową. Prowadzi to do zwiększenia produkcji hormonów steroidowych przez jądra. Pod wpływem działania testosteronu rozwijają się II-rzędowe cechy płciowe męskie:

• zwiększa się objętość jąder i wielkość prącia;
• intensywnie rozwijają się: gruczoł krokowy, nasieniowody, pęcherzyki nasienne i najądrza;
• wzrasta liczba komórek Leydiga, odpowiedzialnych za dalsze wydzielanie testosteronu;
• rozpoczyna się produkcja plemników.

Wskutek działania androgenów pojawia się również owłosienie łonowe i zarost na twarzy. Testosteron jest niezbędny do spermatogenezy, pobudza wzrost mięśni szkieletowych i krtani, wpływa na zmianę barwy głosu. Ponadto przyspiesza zrastanie nasad i kończy wzrost kości długich. Odpowiada za zwiększenie popędu seksualnego – chłopcy zaczynają intensywniej interesować się płcią przeciwną.

Funkcje androgenów u kobiet

W przypadku kobiet produkcja androgenów ma miejsce nie tylko w korze nadnerczy, ale i w komórkach wnękowych i tekalnych jajników. Podstawową funkcją androgenów w organizmie kobiety jest stymulacja procesów anabolicznych. Obejmują one zwiększanie syntezy i zmniejszanie rozpadu białek, co z kolei prowadzi do zwiększania się wskaźnika wzrostu. Dodatkowo androgeny kontrolują zatrzymanie sodu, potasu, wody, wapnia, fosforanów i siarczanów. Pośrednio wpływają na cykl miesiączkowy i rozwój płciowy.

Hiperandrogenizm

Częstym zjawiskiem jest tzw. hiperandrogenizm, czyli stan zbyt dużej produkcji androgenów. Możliwe przyczyny:

• przerost nadnerczy;
• menopauza;
• zespół policystycznych jajników;
• przyjmowanie leków o działaniu androgennym, np. sterydów;
• nowotwory gonad lub nadnerczy;
• choroby przysadki mózgowej.

Hiperandrogenizm manifestuje się u kobiet pod postacią:

• nadmiernego owłosienia na całym ciele, także w miejscach typowych dla owłosienia męskiego (np. na twarzy czy na plecach);
• obniżenia tembru głosu;
• nadmiernego rozwoju tkanki mięśniowej bez konkretnej przyczyny;
• zmiany trądzikowe;
• przerostu łechtaczki;
• zaburzeń miesiączkowania;
• nadmiernego wypadania włosów, wręcz łysienia.

Z kolei u mężczyzn najczęściej głównym objawem jest łysienie androgenowe oraz różnego rodzaju zmiany skórne. Diagnostyką i leczeniem dolegliwości zajmuje się lekarz endokrynolog. Najczęściej leczenie polega na odpowiednio dobranej farmakoterapii, czyli przyjmowaniu leków hormonalnych. W przypadku kobiet wskazana jest też diagnostyka ginekologiczna.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
3. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.