Dyspozytor medyczny to wykwalifikowany pracownik systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, który pełni kluczową rolę w udzielaniu pomocy osobom znajdującym się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Pracując w centrum powiadamiania ratunkowego (CPR) lub w dyspozytorni medycznej, odpowiada za przyjmowanie zgłoszeń pod numerem 112 lub 999, wstępną ocenę sytuacji oraz podjęcie decyzji o zadysponowaniu odpowiednich służb medycznych. To właśnie jego kompetencje, doświadczenie i umiejętność szybkiego reagowania często decydują o czasie przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego, a tym samym o bezpieczeństwie i zdrowiu zgłaszającego lub osoby poszkodowanej.
Kto to dyspozytor medyczny?
Zgodnie z artykułem 26 (Dz.U.2025.91) dyspozytorem medycznym może być osoba, która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
- posiada wykształcenie wymagane dla pielęgniarki systemu lub ratownika medycznego;
- posiada co najmniej 2-letnie doświadczenie w realizacji zadań w zespole ratownictwa medycznego, lotniczym zespole ratownictwa medycznego, szpitalnym oddziale ratunkowym, oddziale anestezjologii i intensywnej terapii lub w izbie przyjęć szpitala posiadającego oddział anestezjologii i intensywnej terapii, oddział chorób wewnętrznych, oddział chirurgii ogólnej oraz oddział ortopedii lub ortopedii i traumatologii;
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko zdrowiu lub życiu ludzkiemu;
- ukończyła kurs uprawniający do pracy na stanowisku dyspozytora medycznego oraz realizuje obowiązek indywidualnego rozwoju zawodowego.
To także osoba, która musi posiadać odpowiednie kompetencje do wykonywania swojej pracy. Są to przede wszystkim: wiedza medyczna (najczęściej wykształcenie ratownika medycznego, pielęgniarki lub odpowiedni kurs), umiejętność pracy pod presją, szybkie podejmowanie decyzji, dobra komunikacja i opanowanie.
Czym zajmuje się dyspozytor medyczny?
Mówiąc w znacznym skrócie, dyspozytor medyczny współpracuje z ratownikami medycznymi, skupiając się na ratowaniu ludzkiego życia. Omawiając natomiast bardziej szczegółowo, można powiedzieć, że obowiązkami takiego pracownika są:
- przyjmowanie zgłoszeń dotyczących nagłych zachorowań, wypadków, zagrożenia życia;
- zadawanie pytań rozmówcy celem ustalenia, co się stało, gdzie i w jakim stanie jest poszkodowany;
- udzielanie instrukcji pierwszej pomocy przez telefon (np. RKO, ułożenie poszkodowanego);
- wysyłanie zespołu ratownictwa medycznego o odpowiedniej specjalizacji (np. podstawowy, specjalistyczny);
- przekazywanie osobie kierującej akcją ratowniczą informacji, które ułatwią prowadzenie medycznych czynności ratunkowych;
- koordynowanie działań wielu służb, jeśli sytuacja jest złożona (np. wypadki masowe);
- prowadzenie dokumentacji i współpraca z innymi służbami ratunkowymi.
Jeżeli dzwonimy pod numer ratunkowy 112 lub 999, połączenie odbiera dyspozytor medyczny. Jego pierwszym zadaniem jest zebranie podstawowych danych teleadresowych, które umożliwiają szybkie zlokalizowanie miejsca zdarzenia. Następnie przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, aby ocenić stan osoby poszkodowanej oraz pilność sytuacji. Na tej podstawie informuje zgłaszającego o wysłaniu zespołu ratownictwa medycznego lub (w uzasadnionych przypadkach) o odmowie jego zadysponowania. W sytuacji odmowy dyspozytor wyjaśnia powód podjętej decyzji oraz udziela zaleceń dotyczących dalszego postępowania, tak aby zapewnić osobie wzywającej możliwie najlepsze wsparcie.
To bardzo ważna praca, dzięki której zespół ratunkowy dobrze wie, z jakim przypadkiem będzie pracować, do jakiego zgłoszenia jedzie oraz jak przygotować się w trakcie drogi na udzielenie możliwie najlepszej pomocy osobie poszkodowanej. Dodatkowo to właśnie dzięki dyspozytorowi medycznemu osoba zajmująca się poszkodowanym lub sam poszkodowany (jeśli to on dzwoni) wie, jak się zachować i ma pewność, że w krótkim czasie otrzyma niezbędną pomoc. Czuje się bezpieczniej, a ma to ogromne znaczenie, zwłaszcza w nagłych przypadkach.
Bibliografia
- https://www.gov.pl/web/zdrowie/dyspozytorzy-medyczni.
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/panstwowe-ratownictwo-medyczne-17307669/art-26.
Zostaw komentarz