Zespół Gardnera

Aktualizacja: 17 kwietnia 2023

Zespół Gardnera zwany jest również zespołem oddzielenia od drugoplanowego opiekuna (PAS). Po raz pierwszy opisano go w 1985 roku, a autorem publikacji był Richard A. Gardner, od którego nazwiska powstała nazwa problemu. Diagnostyką i leczeniem zespołu Gardnera zajmuje się przede wszystkim psycholog i psychoterapeuta. Dolegliwość dotyczy dzieci.

Zespół Gardnera – przyczyny

Objawy w przebiegu zespołu PAS pojawiające się u dziecka mają miejsce wyłącznie w sytuacji rozwodu rodziców i w trakcie toczenia się spraw sądowych o przyznanie opieki. Gardner opisywał to jako zaburzenie występujące u dziecka, które w kontekście rozwodu rodziców jest zaangażowane w deprecjonowanie i krytykowanie jednego z nich, przy czym tego typu oczernianie jest nieuzasadnione i/lub przesadzone. Rodzice niepotrzebnie angażują dziecko w spory między sobą, próbując nastawić je przeciwko partnerowi, co nie pozostaje bez zmian dla psychiki tak młodej osoby.

Objawy zespołu Gardnera

Do charakterystycznych objawów zespołu Gardnera zaliczamy:

• przekonanie dziecka, że wypowiada własne sądy i myśli, choć w rzeczywistości są one przekazane przez jednego z rodziców;
• trzymanie strony jednego z rodziców, zwykle tego, który odpowiada za „oddzielenie” dziecka od drugiego rodzica;
• aktywne oczernianie rodzica;
• lekkomyślne uzasadnianie oczernień, niemające pokrycia w rzeczywistości;
• przytaczanie przez dziecko argumentów rodzica, czyli tzw. „pożyczone scenariusze”;
• brak poczucia winy wobec odrzuconego rodzica.

Jednocześnie w przebiegu zespołu Gardnera bardzo często pojawiają się objawy zespołu stresu pourazowego, takie jak:

• dysocjacja;
• depersonalizacja;
• ucieczki z domu;
• pesymizm;
• apatia i zamknięcie się w sobie;
• agresja, skłonność do kłótni i konfliktów, np. w szkole;
• problemy ze snem, koszmary nocne.

I wiele innych. Należy pamiętać, że doprowadzanie przez jednego rodzica do odrzucenia przez dziecko drugiego rodzica jest formą przemocy psychicznej. Prowadzi do nieodwracalnego zniszczenia więzi z odrzucanym rodzicem i poważnych zmian w psychice dziecka, również o charakterze trwałym. Dlatego tak ważne jest, aby rodzice nie włączali dziecka do swoich sporów i myśleli wspólnie o jego przyszłości i dobru. Rozwód jest dla dziecka wystarczająco silnym przeżyciem, dlatego nie powinno się dodawać mu dodatkowych zmartwień.

Stopień niechęci przez jedno z rodziców do drugiego rodzica powinien w większym stopniu wpływać na decyzje sądu rodzinnego w sprawach dalszego losu dziecka niż stopień nasilenia objawów u samego dziecka.

Leczenie zespołu Gardnera

Podstawą leczenia jest kompleksowa i długotrwała psychoterapia, choć w większości przypadków rodzice bagatelizują rzeczywisty problem swojego dziecka, zaabsorbowani własnymi sprawami. Leczenie zespołu Gardnera jest skomplikowane, ponieważ w terapiach powinni brać udział także rodzice. Mimo swoich sporów na wizycie u specjalisty wspólnie z dzieckiem nie powinni wzajemnie się oczerniać ani doprowadzać do kłótni. Kluczowa jest zmiana zachowania jednego z rodziców, nie może on w dalszym stopniu oczerniać drugiego rodzica i musi podjąć się prób naprawienia wzajemnych relacji w kontekście zachowania więzi z dzieckiem.

Zespół Gardnera w gastroenterologii

Mianem zespołu Gardnera zwie się również polipowatość rodzinną, czyli chorobę dziedziczoną autosomalnie dominująco, przebiegającą z tworzeniem się mnogich polipów o typie gruczolaków w obrębie jelita grubego. Obserwuje się również tworzenie guzów mezodermalnych, desmoidalnych i torbieli naskórkowych. W obrębie twarzoczaszki pojawiają się natomiast:

• zęby nadliczbowe;
• zęby zatrzymane;
• zębiaki i kostniaki;
• naczyniowłókniaki nosogardła;
• przerost nabłonka barwnikowego siatkówki.

Choroba ujawnia się w 2. lub 3. dekadzie życia. Podstawą rozpoznania jest RTG jamy brzusznej, endoskopia kapsułkowa oraz kolonoskopia. Jedyną metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie choroby jest totalna proktokolektomia, a więc całkowite usunięcie jelita grubego wraz z odbytnicą.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Namysłowska I., Heitzman J., Zespół Gardnera – zespół oddzielenia od drugoplanowego
   opiekuna (PAS). Rozpoznanie czy rzeczywistość rodzinna?, Psychiatria Polska, 1/2009.
2. Kubitsky J., Vademecum terapeuty rodzinnego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
3. Bhama PK, Chugh R, Baker LH, Doherty GM., Gardner’s syndrome in a 40-year-old woman: successful treatment of locally aggressive desmoid tumors with cytotoxic chemotherapy, World Journal of Surgical Oncology, 4/ 2006.