Ospa wietrzna należy do chorób wysoce zakaźnych i występuje na całym świecie. Jej charakterystyczną cechą jest wysypka skórna. Choroba najczęściej dotyczy wieku dziecięcego, jednak może wystąpić u każdego. Po zachorowaniu organizm nabiera odporności, w związku z czym ponowne zachorowania zwykle się nie zdarzają.
Spis treści
Przyczyny ospy wietrznej
Ospę wietrzną wywołuje wirus Varicella-zoster. Po wniknięciu do ustroju przez błonę śluzową wyścielającą górne drogi oddechowe, a po 3-4 dniach ulega replikacji. Następnie przedostaje się do krwi powodując tak zwaną wiremię pierwotną. W późniejszym etapie namnaża się w układzie siateczkowo-śródbłonkowym, co przejawia się jako rozwinięcie tak zwanej wiremii wtórnej po około 10-21 dniach. Obejmuje ona szerzenie się zakażenia kolejno do skóry i następnie do błon śluzowych. W tym okresie występuje typowa wysypka skórna z polimorfizmem wykwitów.
Jak objawia się ospa wietrzna?
Ospa wietrzna zazwyczaj przebiega łagodnie i w efekcie nie wymaga hospitalizacji. Wysypkę poprzedzają objawy ogólne takie jak:
- gorączka;
- brak łaknienia;
- złe samopoczucie;
- dolegliwości bólowe głowy, mięśni czy brzucha.
Objawy ospy mogą utrzymywać się nawet do dwóch tygodni, a chory zakaża osoby z otoczenia jeszcze jakiś czas po ustąpieniu objawów.
Wysypka
Jak wspomniano wcześniej, charakterystycznym objawem choroby jest wysypka skórna, która powoduje świąd i w związku z tym, często trudny do zahamowania odruch drapania zmian. Początkowo są to plamki i grudki otoczone czerwoną obwódką, które następnie przekształcają się w pęcherzyki wypełnione płynem. Jest to wysięk surowiczo-włóknikowy.
Po kilku dniach zawartość pęcherzyków mętnieje i powstaje tym samym krosta, która przysycha tworząc strup. Strup ten odpada po pewnym czasie i nie pozostawiaj blizny (z wyjątkiem mocnego rozdrapywania zmian).
Wykwity te w pierwszej kolejności dotyczą tułowia, klatki piersiowej, brzucha, twarzy, owłosionej skóry głowy i kończyn (w opisanej kolejności). Wolne od zmian pozostają jedynie dłonie i stopy.
Tylko w 10-20% przypadków obserwuje się wysiew do błon śluzowych jamy ustnej, spojówek oka i rogówki, a także przewodu słuchowego zewnętrznego i okolicy odbytu.
Profilaktyka
W Polsce zalecane i wręcz obowiązkowe są szczepienie przeciwko ospie wietrznej, które w pewnych grupach ryzyka są refundowane. Schemat postępowania szczepiennego obejmuje podanie 2 dawek produktu w odstępie 6-12 tygodni, bez względu na wiek pacjenta. Szczepienia obowiązkowe dotyczą dzieci do ukończenia 12 roku życia z upośledzoną odpornością, o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, zakażonych wirusem HIV oraz z ostrą białaczką limfoblastyczną.
Natomiast szczepienia zalecane dotyczą osób, które nie przebyły wcześniej ospy i nie zostały zabezpieczone w ramach programu obowiązkowego lub zalecanego.
Ponadto należy wiedzieć, że w Polsce dostępne są 2 rodzaje szczepionek:
- monowalentna – zawiera pozbawiony zjadliwości atenuowany szczep wirusa;
- poliwalentna – skojarzona z odrą, świnką i różyczką.
Jak leczyć ospę wietrzną?
Leczenie chorych na ospę wietrzną obejmuje zwykle terapię objawową, która polega na łagodzeniu świądu oraz zwalczaniu stanów gorączkowych. Tym samym stosuje się środki farmakologiczne przeciwbólowe, a w przypadku nasilonego świądu – przeciwhistaminowe. Bardzo ważna jest także pielęgnacja skóry chorego. Zaleca się częste kąpiele i stosowanie miejscowych środków odkażających. Należy przestrzegać także następujących zasad:
- nie stosować na wysypkę pudrów, które początkowo mogą łagodzić świąd. Po pewnym czasie jednak pogarszają objawy;
- nie wycierać skóry po kąpieli ręcznikami, lecz delikatnie ją osuszać;
- myć często ręce;
- pilnować odpowiedniego nawodnienia organizmu.
Ospa wietrzna jest chorobą uleczalną i zwykle nie wiąże się z powikłaniami. Przede wszystkim należy nie rozdrapywać wysypki, ponieważ konsekwencją tego może być powstanie blizn na całe życie. U osób z obniżoną odpornością w późniejszym wieku może nastąpić nawrót choroby pod postacią półpaśca.
Bibliografia
- Gowin E., Horst-Sikorska W., Czy trzeba bać się ospy wietrznej?, Farmacja Współczesna, 2/2012.
- Bednarek A., Profilaktyka ospy wietrznej u dzieci – implikacje dla edukacji pielęgniarskiej, Nowa Pediatria, 19/2015.
- Mierzejewska A., Jung A., Ospa wietrzna u dzieci, Pediatra i Medycyna Rodzinna, 4/2012.
![](https://www.spirulina.pl/wp-content/uploads/2021/04/polecane.jpg)
![](https://www.spirulina.pl/wp-content/uploads/2020/10/olej-z-czarnuszki-kapsulki-bioalgi.jpg)
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
![](https://www.spirulina.pl/wp-content/uploads/2016/10/olej-z-czarnuszki-w-płynie.jpg)
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz