Zespół bolesnego barku (łac. periarthritis humeroscapularis) to szeroki zbiór różnorodnych objawów zlokalizowanych w obrębie obręczy barkowej. To wyjątkowo mało precyzyjne określenie, ponieważ stosuje się je praktycznie do każdego bólu barku, a przyczyn takiego bólu jest wiele. Mogą one być zlokalizowane zarówno w obrębie samego stawu ramiennego, jak i innych stawów tworzących obręcz barkową, okolicznych mięśni, kręgosłupa szyjnego. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się fizjoterapeuta we współpracy z lekarzem ortopedą.
Spis treści
Zespół bolesnego barku – przyczyny i objawy
Istnieje wiele możliwych przyczyn zespołu bolesnego barku, zatem użycie samego tego stwierdzenia nie jest dokładne i niewiele wnosi do całego procesu diagnostycznego. Synonimem mogłoby być bowiem stwierdzenie „ból barku”, które dalej nie mówi o tym, co wywołało dolegliwości i w jakim kierunku skierować leczenie. Możliwe przyczyny zespołu bolesnego barku diagnozowane najczęściej to:
- uszkodzenie stożka rotatorów – zazwyczaj problem dotyczy ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego, choć może objąć też inne mięśnie rotujące staw ramienny. U takich pacjentów ból nasila się najczęściej podczas rotacji zewnętrznej (szczególnie w końcowym zakresie ruchu), przy teście oporowanego odwiedzenia w zakresie 0-30 stopni, przy teście cross arm adduction. Spada też siła mięśniowa tej okolicy. Co istotne, ruchy bierne często są bezbolesne;
- zespół ciasnoty podbarkowej – spowodowany tym, że przestrzeń podbarkowa jest uciskana i tym samym miejsce ma ucisk przebiegającego tam ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. Przyczyną jest najczęściej patologiczny wzorzec ruchu, np. w przebiegu wcześniejszego uszkodzenia stożka rotatorów. Sam problem zespołu ciasnoty podbarkowej nigdy nie występuje w sposób izolowany. Objawy nasilać się będą podczas ruchów ramieniem powyżej 90 stopni, a także podczas prób założenia ręki na plecy (dotknięcie dłonią przeciwnej łopatki). Dodatki będzie też objaw Yocum i Hawkinsa;
- zespół zamrożonego barku – dochodzi do niego wskutek obkurczania i zwłóknienia torebki stawowej otaczającej staw ramienny. Ten problem także nie jest główną przyczyną bólu barku, lecz następstwem wcześniejszego urazu. Gdy do niego dojdzie, bark w mechanizmie obronnym zaczyna się usztywniać, czego konsekwencją jest właśnie włóknienie torebki stawowej. Charakterystyczny jest tu twardy opór przy biernych ruchach w stawie ramiennym oraz znaczne ograniczenie zakresu ruchomości;
- uszkodzenie obrąbka stawu ramiennego – przyczyną jest najczęściej uraz bezpośredni bądź sumowanie się przeciążeń mięśniowych obręczy barkowej. Objawy będą obejmować najczęściej uczucie przeskakiwania w stawie, ból przy leżeniu na chorym boku, niestabilność stawu, ból podczas testu O’Briena, cross arm adduction oraz biernej i aktywnej rotacji wewnętrznej przy ustawieniu ramienia w 90 stopni odwiedzenia.
Inne możliwe przyczyny zespołu bolesnego barku:
- złamania tej okolicy, np. złamanie Bankarta, złamanie Hill-Sachsa;
- rwa barkowa;
- dyskopatia szyjna;
- zespół górnego otworu klatki piersiowej;
- złamanie obojczyka;
- niestabilność stawu ramiennego wskutek niewydolności mięśniowej;
- złamanie mostka;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- zwichnięcia i podwichnięcia stawu ramiennego;
- zaburzona motoryka rytmu łopatkowo-żebrowego;
- dyskopatia piersiowa.
I wiele innych. Dlatego tak ważna jest szczegółowa, starannie przeprowadzona diagnostyka – zarówno funkcjonalna, jak i obrazowa.
Zespół bolesnego barku – diagnostyka
Przy przewlekłym i bezurazowym zespole bolesnego barku w pierwszej kolejności najlepiej odwiedzić fizjoterapeutę. Dopiero jeśli wdrożone na podstawie przeprowadzonej diagnostyki leczenie nie pomoże przez 2-3 wizyty (nie będzie żadnej poprawy), pacjenta kieruje się do ortopedy, aby ten mógł zlecić badania obrazowe. Badania obrazowe są jednak obowiązkowe w pierwszej kolejności przy bólach barku po wszelkich urazach. Złotym standardem diagnozowania przyczyn zespołu bolesnego barku jest rezonans magnetyczny.
Zespół bolesnego barku – leczenie
Jak wspomniano wcześniej, podstawą leczenia większości problemów jest w tym przypadku fizjoterapia. Terapia manualna ma na celu doraźne złagodzenie dolegliwości bólowych, poprawę zakresu ruchomości barku, poprawę ukrwienia i przyspieszenie regeneracji tkanek, jednak to indywidualnie dobrane ćwiczenia mają na celu podtrzymać uzyskany efekt. Zadaniem pacjenta jest więc ćwiczenie samodzielnie w domu programu zleconego przez fizjoterapeutę. Bez ćwiczeń całe leczenie nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. W większości przypadków takie działania będą wystarczające do przywrócenia sprawności barku.
Niekiedy jednak konieczne może się okazać postępowanie chirurgiczne. Przykładem jest choćby konieczność szycia ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego po jego zerwaniu lub wykonanie operacji remplissage po złamaniu Hill-Sachsa. Przy opornych na leczenie zachowawcze zwłóknieniach w barku można natomiast wykonać mało inwazyjny zabieg zwany barbotage. Leczenie chirurgiczne zawsze powinno być wdrażane przy braku efektów leczenia zachowawczego oraz wtedy, gdy istnieją ku temu wyraźne wskazania np. złamania, zerwania całkowite ścięgien, gdy wiadomo, że fizjoterapia nie przyniesie rezultatów.


Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Wilk I., Zastosowanie masażu leczniczego w zespole bolesnego barku, Puls Uczelni 2014, 8, 1: 22-25.
- Kuryliszyn-Moskal A., Zablocka J., Niewinski A., Hryniewicz A., Rola fizjoterapii w leczeniu zespołu bolesnego barku w chorobach reumatycznych – aktualny stan wiedzy, Post N Med 2019; XXXII(1): 31-40.
- Martynów R., Podemski R., Bóle barku, Przewodnik Lekarza, 11/2001.
Zostaw komentarz