Ból pleców

Ból pleców to jedna z najpowszechniejszych dolegliwości, dotycząca osób w każdym wieku, bez względu na płeć czy styl życia. Może mieć wiele przyczyn – mniej lub bardziej poważnych. Najistotniejszym czynnikiem ryzyka jest natomiast nieodpowiedni styl życia, zwłaszcza brak aktywności fizycznej, praca siedząca, brak ergonomii w pracy i podczas ćwiczeń. Diagnostyką i leczeniem bólu pleców zajmuje się przede wszystkim fizjoterapeuta, choć w poważniejszych przypadkach warto skonsultować się także z ortopedą, aby zlecił badania obrazowe.

Ból pleców – przyczyny

Ból pleców może wynikać z:

• wad postawy – skoliozy, wdowi garb, boczne skrzywienia kręgosłupa, plecy okrągłe, protrakcja barków, klatka piersiowa kurza i inne;
• przeciążeń – nieprawidłowa technika podczas wykonywania ćwiczeń, ciężka praca fizyczna, intensywne trenowanie dyscyplin sportowych;
• urazów – złamania żeber lub kręgosłupa, naderwania mięśni;
• wzmożonego napięcia mięśniowego lub osłabienia mięśni (przeważnie wiąże się z siedzącym trybem życia) co prowadzi do osłabienia gorsetu mięśniowego i skrócenia poszczególnych mięśni;
• problemów kręgosłupa –  wypukliny, przepukliny, sekwestracja, kręgozmyk i inne;
• chorób reumatycznych – np. reumatoidalnego zapalenia stawów, ZZSK;
• zmian zwyrodnieniowych kręgów kręgosłupa;
• rwy kulszowej lub rwy barkowej;
• dużego rozmiaru biustu u kobiet przy braku stosowania odpowiednio dobranej bielizny.

Przyczyn bólu pleców jest mnóstwo, dlatego rozpoznanie właściwej często jest trudne i wymaga wykonania wielu testów czy badań diagnostycznych.

Ból pleców – objawy

Po występujących objawach bardzo często można ustalić wstępne rozpoznanie. Warto wiedzieć, że ból pleców nie zawsze przebiega tak samo. Przy wadach postawy, przeciążeniach czy przy wzmożonym napięciu zwykle ma charakter tępy, rozlany, obejmuje większe partie grzbietu. Jednocześnie zaobserwować można asymetrię w postawie, osłabienie siły mięśniowej bądź tkliwość mięśni podczas ich palpacji. Przy rwach i problemach neurologicznych obserwuje się ból promieniujący do kończyny dolnej lub kończyny górnej. Zaś przy przepuklinach uciskających na korzenie nerwowe charakterystyczne są: promieniujący ból, ograniczenie ruchomości kończyny, sztywność kręgosłupa, drętwienie i mrowienie okolic ciała zaopatrywanych przez uciskany nerw.

Dość charakterystyczną chorobą jest ZZSK, czyli zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. W jej przebiegu w pierwszej kolejności pojawia się ból i sztywność w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, który stopniowo przenosi się wyżej oraz na stawy biodrowe. Ból ten narasta po długotrwałym bezruchu, np. rano po przespanej nocy.

Ból pleców – diagnostyka

W pierwszej kolejności warto udać się do fizjoterapeuty, który wykona testy funkcjonalne i ustali rozpoznanie. Przykładowe testy, które prawdopodobnie zostaną wykonane:

• test Lasequ’a;
• test palce-podłoga;
• test Otta;
• test Schobera;
• test Schepelmanna;
• test Spurlinga;
• test Soto-Halla;
• test opukiwania wyrostków kolczystych.

Fizjoterapeuta oceni również symetrię postawy, zakres ruchów w stawach oraz siłę mięśniową. Znajdzie ewentualne punkty spustowe w mięśniach i oceni ruchomość powięzi. Jeśli będzie mieć poważne podejrzenia, zaleci wizytę u ortopedy.

Ortopeda natomiast diagnozuje pacjenta głównie na podstawie badań obrazowych. Największe zastosowanie znajduje rezonans magnetyczny, który z dużą dokładnością uwidoczni kręgosłup i dyski znajdujące się między poszczególnymi kręgami. Nieco rzadziej (głównie przy podejrzeniu złamań i urazów tkanek kostnych, a także zmian zwyrodnieniowych i wad postawy) wykonuje się RTG. Jeśli lekarz podejrzewa ZZSK, zaleca wykonanie RTG i badań laboratoryjnych z HLA-B27 na czele.

Leczenie bólu pleców

Leczenie bólu pleców musi być przyczynowe. Przy wszelkich wadach postawy konieczna jest wizyta u fizjoterapeuty celem manualnego rozluźnienia tkanek miękkich i wdrożenia planu treningowego korygującego zniekształcenia. Przy wzmożonym napięciu i przeciążeniu mięśni również podstawą jest fizjoterapia. Do często stosowanych metod należą wówczas: terapia punktów spustowych, masaż tkanek głębokich, suche igłowanie czy ćwiczenia rozluźniające. Wszelkie choroby przewlekłe (choroby reumatyczne, choroby zwyrodnieniowe, choroby z autoagresji) leczy lekarz specjalista, głównie na podstawie farmakoterapii, choć nie należy zapominać o znaczeniu ruchu w tych jednostkach.

W dzisiejszych czasach sporą trudnością są problemy z kręgosłupem, zwłaszcza przepukliny, kręgozmyki i dyskopatie. Jeśli zostaną one potwierdzone badaniami obrazowymi, należy udać się do fizjoterapeuty i bezwzględnie stosować się do jego zaleceń. Udowodniono, że leczeniem zachowawczym można uzyskać bardzo dobre rezultaty w wielu przypadkach.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Martyniuk A., Górski S., Górska A., Bóle w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa – istotny i narastający problem u dzieci i młodzieży. Przegląd piśmiennictwa, Problemy Pielęgniarstwa, 24/2016.
2. Kwiatkowska B., Zapalny ból kręgosłupa – lekcja do odrobienia, Lekarz POZ, 2/2016.
3. Szpala M., Skorupińska A., Kostorz K., Występowanie zespołów bólowych kręgosłupa – przyczyny i leczenie, Pomeranian J Life Sci, 63/2017.
4. Sieroń A., Śliwiński Z., Wielka fizjoterapia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2022.