Komórki NK (Natural Killer)

Komórki NK (Natural Killer) należą do limfocytów, czyli komórek układu odpornościowego. Wyróżnia się w tym gronie limfocyty B, limfocyty T oraz właśnie komórki NK, które stanowią co najwyżej do 10% wszystkich limfocytów krwi obwodowej.

Powstawanie komórek NK

Komórki NK powstają w wyniku limfocytopoezy w tkankach limfoidalnych centralnych. Zalicza się do nich szpik kostny czerwony i grasicę.

W szpiku kostnym czerwonym powstają limfocyty pre-B, z których część podlega dalszemu rozwojowi w szpiku, zaś pozostała część wychodzi ze szpiku i zatrzymuje się w grasicy – są to limfocyty pre-T. Część komórek nie osiąga w szpiku kostnym dojrzałości limfocytów B ani w grasicy dojrzałości limfocytów T. Komórki te różnicują się bowiem w komórki zwane naturalnymi niszczycielami, czyli komórki NK.

Komórki NK nie podlegają dojrzewaniu w obwodowych tkankach limfoidalnych. Dodatkowo, w przeciwieństwie do limfocytów rearanżacja genów nie jest niezbędna do ich różnicowania czy funkcji. Należą one do cytotoksycznych komórek efektorowych, które w odróżnieniu od cytotoksycznych limfocytów T nie potrzebują wcześniejszej specyficznej immunizacji.

Czynność komórek NK

Proces ich aktywacji wynika z sygnałowania receptorów aktywujących oraz hamujących zlokalizowanych na powierzchni komórek NK. To z kolei uniemożliwia im atakowanie zdrowych komórek organizmu. Opisaną funkcję regulatora aktywności pełnią znajdujące się na wszystkich komórkach jądrzastych cząsteczki MHC klasy I, które pozwalają komórkom NK rozpoznawać komórki własnego organizmu.

Funkcje

Główną funkcją tych struktur jest zabijanie docelowych komórek nowotworowych, zarażonych wirusem, a także prawidłowych komórek hematopoetycznych, które wykazują ekspresję allogenicznych cząsteczek głównego układu zgodności tkankowej. Innymi słowy, wykazują zdolność zabijania innych, docelowych komórek wykazujących ekspresję syngenicznych lub allogenicznych cząsteczek bądź komórek docelowych pozbawionych ekspresji cząsteczek MHC. Rozpoczynają odpowiedź odpornościową, głównie poprzez szybkie wydzielanie interferonu gamma i innych cytokin koniecznych w odpowiedzi na zakażenie bakteryjne, wirusowe lub inne.

Komórki NK stanowią pierwszą linię obrony przed komórkami nowotworowymi i zakażeniami wirusowymi. Zaangażowane są w produkcję cytokin o charakterze prozapalnym, immunosupresyjnym, a także czynników wzrostowych oraz chemokin.

Czynność komórek NK jest regulowana przez przeciwstawne sygnały pochodzące od receptorów pobudzających bądź hamujących funkcję tych komórek.

Receptory komórek NK

Do tej pory nie udało się wytypować swoistych receptorów dla komórek NK, które odpowiadają za rozpoczęcie cytolizy. Jednakże komórki NK mogą zostać aktywowane poprzez działanie różnych receptorów błonowych, np. CD2 czy CD69. Swoistość działania zapewniają hamujące sygnały pochodzące od receptorów dla cząsteczek głównego układu zgodności tkankowej człowieka klasy I.

Podsumowując, działanie limfocytów B i T opiera się na specyficznej odpowiedzi komórkowej warunkowanej obecnością unikalnych receptorów służących do rozpoznawania antygenów. Z kolei komórki NK nie posiadają tego rodzaju antygenów powstających w wyniku rekombinacji genetycznej.

Pamięć komórkowa

Do niedawna wierzono, że pamięć immunologiczna cechuje wyłącznie odporność nabytą. Najnowsze badania wykazały jednak, że w całkowitej populacji dojrzałych komórek NK występują również komórki długo żyjące. Te z kolei są charakterystyczne dla pamięci immunologicznej, ponieważ posiadają zdolność powtórnej, silnej odpowiedzi na dany antygen. W rezultacie wykazują cechy typowe zarówno dla odporności wrodzonej, jak i odporności nabytej.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
2. Biedroń M., Mazur G., Wróbel T., Kuliczkowski K., Receptory komórek NK, Advances in Clinical and Experimental Medicine, 12/2003.
3. Kaszubowska L., Ślebioda T., Foerster J., Kmieć Z., Znaczenie komórek NK w procesie starzenia fizjologicznego, Postępy Biologii Komórki, 1/2012.
4. Wyszyńska Z., Szulc L., Struzik J., Niemiałtowski M., Immunobiologia komórek NK, Medycyna Weterynaryjna, 5/2012.