Kurkumina jest związkiem pochodzenia roślinnego, pozyskiwanym z kłączy ostryżu długiego (popularnej kurkumy). To właśnie ona decyduje o większości prozdrowotnych właściwości tej przyprawy i nadaje jej charakterystyczną barwę.
Spis treści
Kurkumina – podstawowe informacje
Kurkumina jest żółtym barwnikiem pozyskiwanym z kłączy wyżej wymienionej byliny. W postaci popularnej przyprawy curry stosuje się ją niemal na całym świecie, zwłaszcza w kuchni azjatyckiej i indyjskiej. Ponadto stanowi popularny barwnik spożywczy, gdyż nadaje produktom typowej żółto-pomarańczowej barwy. W kłączach kurkumy stanowi około 5-10% suchej masy.Wykazuje bardzo dobrą rozpuszczalność w olejach, acetonie, metanolu i etanolu, natomiast bardzo słabą w wodzie.
Pierwszej syntezy kurkuminy dokonał polski chemik Lampe, pracujący na terenie Austro-Węgier.
Należy wiedzieć, że w międzynarodowej numeracji kurkumina wpisana jest jako dodatek do żywności pod symbolem E100.
Właściwości kurkuminy
Do najbardziej znanych właściwości kurkuminy zalicza się jej działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe.
W przypadku działania przeciwzapalnego, udowodniono korzystny wpływ substancji na gojenie się ran, a także łagodzenie dolegliwości wynikających z urazów, którym towarzyszy stan zapalny. Dodatkowo wpływa korzystnie na leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna.
Działanie przeciwnowotworowe ukierunkowane jest na zapobieganie chorobom nowotworowym poprzez tłumienie i hamowanie zmian o charakterze przednowotworowym. Kurkumina hamuje aktywność czynnika transkrypcyjnego, który uczestniczy w ekspresji genów zaangażowanych w procesy zapalne, co z kolei może prowadzić do nowotworów.
Ponadto wykazano, że kurkumina hamuje wzrost guzów nowotworowych poprzez hamowanie progresji cyklu komórkowego i wywołanie apoptozy.
Działanie neuroprotekcyjne
Ostatnimi czasy coraz więcej czasu poświęca się badaniom kurkuminy pod kątem działania neuroprotekcyjnego. Zwłaszcza w kontekście choroby Alzheimera, która stanowi poważny problem zdrowotny osób w podeszłym wieku.
W odróżnieniu od klasycznych leków przeciwzapalnych, kurkumina jest związkiem nietoksycznym i bezpiecznym również podczas długotrwałego stosowania. Obok hamowania reakcji zapalnych, z perspektywy potencjalnego zastosowania w chorobie Alzheimera, istotne są właściwości antyoksydacyjne kurkuminy oraz jej wpływ na obniżenie cholesterolu. Ma to znaczenie, ponieważ wykazano obniżenie ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera u osób z niskim poziomem cholesterolu i przyjmujących substancje o właściwościach przeciwutleniających.
Pozostałe właściwości
Do pozostałych właściwości kurkuminy można zaliczyć:
- opóźnianie procesów starzenia się skóry (głównie poprzez działanie utleniające);
- działanie immunosupresyjne poprzez hamowanie proliferacji limfocytów, a tym samym wspomaganie leczenia alergii i chorób autoimmunologicznych;
- działanie antymutagenne (w tym ochrona organizmu przed mutagennymi aminami występującymi w pożywieniu);
- ochrona przed toksycznym działaniem metali ciężkich;
- wspomaganie leczenia niepłodności;
- obniżanie poziomu cholesterolu i lipidów we krwi.
Wady kurkuminy
Ograniczeniami zastosowania kurkuminy w terapii wielu chorób mogą być jej niektóre właściwości determinujące ewentualne zastosowanie jako substancji czynnej w produktach leczniczych. Należą do nich:
- nierozpuszczalność w wodzie i wrażliwość na odczyn środowiska;
- niestabilność w formie rozpuszczonej;
- około 80% kurkuminy nie trafia do krwiobiegu, gdyż jest usuwana już po 3-6 godzinach przez nerki i drogą jelitową.


Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...

Olej z czarnuszki tłoczony na zimno, dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Malec M., Właściwości przeciwnowotworowe kurkuminy, Farmacja Polska, 8/2019.
- Przybylska S., Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2/2015.
- Wolanin K., Piwocka K., Kurkumina – od medycyny naturalnej do kliniki, Problemy Nauk Biologicznych, 1-2/2008.
- Deptuła T., Wpływ podstawników polieterowych na aktywność biologiczną kurkuminy, Warszawa 2016.
- Deptuła T., Gruber B., Krówczyński A., Kurkumina i jej pochodne – zastosowanie w terapii przeciwnowotworowej i chemioochronnej, Postępy Fitoterapii, 3/2014.
- Urbańczyk-Lipkowska Z., Łukasik E., Kurkumina – nadzieja w prewencji i leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, Gazeta Farmaceutyczna, grudzień 2014.
Nie używam,muszę się jej przyjrzeć bliżej 🙂
Bardzo przydatny wpis! 🙂
… nie przepadam za smakiem kurkumy, ale znam jej wspaniałe właściwości, więc staram się regularnie stosować …
Zdecydowanie polecam. Wlasiwosci zdrowotne są ogromne
Kurkumę dodaję do mięs, zup,sałatek i do herbaty.
Ma sporo rewelacyjnych właściwości i nadaje fajnego smaku potrawom.
Też każdemu polecam!
Myślę, że warto dodać, że kurkumina posiada także silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, dlatego można ją wykorzystywać jako naturalny antybiotyk 😉 Ponadto jej spożywanie jest korzystne dla wątroby i dróg żółciowych.
Świetny artykuł, który będzie bardzo przydatny przy moich kolejnych wpisach na blogu. Nie wiedziałam, że kurkuma może także leczyć niepłodność i jest usuwana w tak krótkim czasie z krwiobiegu. Na mnie działa wspaniale, dlatego zamierzam dalej ją stosować na zdrowie i polecać innym 🙂
Dzięki wielkie za ten wpis! Super przydatne informacje do mojej kuchni!