Pracoholizm

Pracoholizm jest pojęciem zdefiniowanym dopiero w latach 70. XX wieku. Odnosi się do odczuwania przez pracownika silnego przymusu pracy, nawet jeśli nie jest ona dla niego satysfakcjonująca. Takie uzależnienie negatywnie wpływa na życie rodzinne i prywatne. Na dłuższą metę skutkuje licznymi problemami emocjonalnymi, np. stanami depresyjnymi, skrajnym przemęczeniem czy bezsennością.

Pracoholizm – przyczyny

Zapotrzebowanie na zajmowanie się pracą może być spowodowane 2 kluczowymi przyczynami:

• pożądanie celu, do którego praca prowadzi bądź przyjemność doświadczana w jej trakcie. W takim układzie praca staje się czynnością wysoce nagradzającą;
• odczuwanie niepokoju, lęku, napięcia w sytuacji zaprzestania pracy.

W obu przypadkach czynnikiem sterującym są emocje, przy czym w pierwszym jest to potrzeba wywołania w sobie lub utrzymania doświadczanego zadowolenia i przyjemności, w drugim zaś pragnienie uniknięcia niepożądanego napięcia i lęku. Z czego jednak dokładnie bierze się pracoholizm i dlaczego niektóre osoby go odczuwają, a inne nie? Tej kwestii nie wyjaśniono do dnia dzisiejszego.

Pracoholizm – objawy

Zgodnie z jedną z ogólnie przyjętych definicji, pracoholizmem nazywa się kompulsywną potrzebę pracy, nawet pomimo braku zewnętrznej presji. Manifestuje się to stawianiem sobie wymagań, niemożnością regulowania nawyków pracy oraz przesadnym przyzwoleniem na pracę kosztem wykluczenia innych form życiowych aktywności. Z tej perspektywy powinno się go traktować jako poważne zagrożenie dla człowieka, ponieważ (zgodnie ze specyfiką uzależnień) powoduje nasilanie się charakterystycznych objawów. Rośnie gotowość do zwiększonego wysiłku związanego z pracą i w związku z tym potrzeba zwiększania czasu przebywania w pracy. Objawami charakterystycznymi dla pracoholizmu są:

• zaniedbywanie innych form aktywności, relacji z bliskimi osobami, własnego zdrowia na rzecz pracy;
• złe samopoczucie, nieprzyjemne emocje, w tym markotność, rozdrażnienie, niepokój;
• objawy fizyczne (u niektórych) takie jak: dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni, bóle brzucha;
• brak umiejętności delegować zadań – pracoholik najlepiej czuje się, pracując sam;
• brak umiejętności tolerancji własnych błędów i próby ukrywania ich w razie wystąpienia;
• niemożność doświadczania komfortu psychicznego w sytuacjach niezwiązanych z pracą.

Warto wspomnieć, że pracoholik koncentruje swoją uwagę na zadaniu, zaś osoba współrealizująca je traktowana jest jak dodatkowe narzędzie pomagające w osiągnięciu celu. Wpływa to negatywnie na relacje i sprzyja pretensjom interpersonalnym i konfliktom w miejscu pracy. Pracoholicy w porównaniu do innych, zdrowych osób, doznają silniejszego stresu w pracy, czego powodem może być to, że pracują oni dłużej, sami stwarzają sobie problemy, wymagają od siebie więcej, a doświadczając silniejszego stresu, ponoszą większe ryzyko rozwoju wypalenia zawodowego.

Jak rozpoznać pracoholizm?

Pracoholik bardzo często nie zauważa swojego nadmiernego, patologicznego zaangażowania w pracę. Bywa, że to inni pracownicy lub rodzina sugerują mi problem. Poza wymienionymi wyżej objawami i konsekwencjami pracoholizmu istnieje wiele kwestionariuszy, na podstawie których można potwierdzić uzależnienie od pracy. Przykładem jest choćby Workaholism Battery – 25-pytaniowy kwestionariusz, przeważnie stosowany w badaniach nad pracoholizmem, składający się z 3 skal mierzących: przymus pracy, zadowolenie z pracy i przywiązanie do pracy.

Pracoholizm – leczenie

Uzależnienie od pracy jest dość nietypowe w leczeniu, jako że w większości uzależnień celem jest eliminacja czynnika sprawczego. Nie da się zrezygnować z pracy z wiadomych względów – człowiek potrzebuje pieniędzy, aby przeżyć. Pracoholik powinien podjąć terapię indywidualną lub grupową. Jej celem jest zrozumienie przyczyn występowania i rozwoju pracoholizmu oraz podjęcie działań, które umożliwią powrót do zdrowego podejścia do pracy. Dobrze może sprawdzić się dłuższy urlop (jeśli jest to możliwe), podczas którego osoba uzależniona nie będzie poświęcać ani chwili na myśli o pracy. Terapia prowadzona pomocniczo ustala granice pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Pomaga zmniejszyć odczucie przymusu do pracy i poprawia ogólne samopoczucie pacjenta.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Ostrowska M., Michcik A., Pracoholizm – przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie, Bezpieczeństwo Pracy, 12/2014.
2. Wojdyło K., Pracoholizm – istota konstruktu i trafności nomenklatury jako aktualne problemy w badaniach nad zjawiskiem. Komentarz do Staszczyk i Tokarz, Roczniki Psychologiczne, 4/2015.
3. Paluchowski W., Hornowska E., O pojęciu pracoholizmu, Wydawnictwo Rys, Poznań 2021.
4. Golińska L., Pracoholizm: istota, konsekwencje i uwarunkowania, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 14/2010.
5. Dudek B., Pracoholizm – szkodliwy skutek nadmiernego zaangażowania w pracę, Medycyna Pracy, 59/2008.