Skwalen a skwalan

Skwalen a skwalan to pojęcia bardzo często stosowane zamiennie, co jest często mylone. Obydwa są korzystne dla organizmu człowieka, różnią się jednak nieco swoją budową, a przede wszystkim trwałością. Co warto o nich wiedzieć i czy nawet przy długoterminowym, częstym stosowaniu są to związki bezpieczne dla tkanek ludzkiego organizmu? Oto podstawowe informacje na ten temat.

Skwalen a skwalan – różnice

Skwalen to naturalny związek chemiczny o wzorze sumarycznym C30H50 i masie molowej 410,71 g/mol. Pod względem chemicznym jest nienasyconym triterpenem i izoprenoidem (składa się z 6 jednostek izoprenowych). Natomiast skwalan to organiczny związek chemiczny, rozgałęziony węglowodór alifatyczny. Ma wzór sumaryczny C30H62 oraz masę molową 422,81 g/mol. Choć często myli się go ze skwalenem, stanowi zupełnie inny związek chemiczny. Obydwa różnią się w szczególności swoją stabilnością, budową i zastosowaniem w kosmetykach. Dla porównania, skwalen to naturalny lipid występujący w sebum ludzkiej skóry, ale również w produktach pochodzenia zewnętrznego, takich jak oliwa z oliwek, olej z amarantusa, a dawniej pozyskiwano go również z wątroby rekina. Niestety chemicznie ma liczne podwójne wiązania, dlatego jest nietrwały i podatny na utlenianie. Z tego też względu bywa rzadko stosowany samodzielnie w kosmetykach, gdyż szybko się psuje. Jest prekursorem skwalanu (czyli można go uwodornić, aby uzyskać stabilniejszy skwalan). To właśnie skwalan znajduje szerokie zastosowanie kosmetyczne przez to, że użyta obróbka czyni go związkiem mocno stabilnym.

Innymi słowy, skwalen jest bardzo aktywny biologicznie, ale też łatwo się utlenia. W czystej formie rzadko wykorzystuje się go w kosmetykach, ponieważ jest nietrwały i może szybciej jełczeć. Z kolei skwalan to nasycona wersja skwalenu (chemicznie uwodorniona), bez podwójnych wiązań. Dzięki temu jest znacznie bardziej stabilny, nie utlenia się tak łatwo. W praktyce (w kosmetykach) stanowi bardzo lekki olejek o niskiej komedogenności, co oznacza, że nie ma tendencji do zatykania porów skóry, a więc nie nasila dolegliwości trądzikowych czy związanych z tworzeniem się zaskórników. Jest przy tym kosmetycznie niezwykle uniwersalny, nadaje się do cery suchej, cery tłustej, cery trądzikowej, cery wrażliwej.

Skwalen i skwalan – czy są bezpieczne?

Skwalan jest związkiem uznawanym za bezpieczny, co zostało niejednokrotnie potwierdzone badaniami klinicznymi i obserwacjami użytkowników, które z niego korzystają. Stanowi związek stabilny chemicznie, nie utlenia się, a dzięki temu jest jednocześnie hipoalergiczny, niekomedogenny (nie zapycha porów), dobrze tolerowany nawet przez cerę wrażliwą, atopową i trądzikową. Tym samym jest jednym z najpowszechniejszych i najbezpieczniejszych emolientów wykorzystywanych w kosmetyce do pielęgnacji skóry zarówno osób dorosłych, jak i dzieci już od pierwszych lat życia. Skwalan może być stosowany praktycznie codziennie do pielęgnacji.

Natomiast skwalen również jest związkiem generalnie bezpiecznym, jednak przy nim należy zachować pewną ostrożność. Jak wspomniano, ma tendencję do utleniania się po pewnym czasie, w efekcie czego może wykazywać działanie komedogenne i tym samym podrażniać skórę, nasilać stany zapalne czy prowadzić do powstawania zaskórników. Szybciej psuje kosmetyki na drodze swojego jełczenia, wówczas nadają się one już do wyrzucenia. Właśnie z tego względu niemal zawsze stosuje się go w formie stabilnego skwalanu.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Skwaryło-Bednarz B., Skwalen – niezwykle cenny związek organiczny dla zdrowia i urody, Aura, 8/2024.
2. Organizm wykorzystuje skwalen dostarczany z olejami rybimi do zwiększenia produkcji kolagenu, 5/2020.
3. Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014.