Fibromialgia

Aktualizacja: 23 maja 2025

Fibromialgia to poważna choroba o przewlekłym charakterzze, przebiegająca z powstawaniem dolegliwości bólowych tkanek miękkich oraz kości i stawów. Objawy obejmują również przewlekłe zmęczenie, zaburzenia snu i pogorszenie jakości codziennego funkcjonowania. Jej diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz reumatolog.

Fibromialgia – przyczyny

Dokładne przyczyny fibromialgii wciąż nie zostały poznane, choć wiadomo, że w jej rozwoju uczestniczą zaburzenia neuroendokrynne i nerwowo-czuciowe, zaburzenia związane z neuroprzekaźnikami, jak również predyspozycje genetyczne. Obserwuje się ponadto aż 7-krotnie wyższe zachorowanie wśród kobiet, niż wśród mężczyzn. Największa częstość zachorowania przypada na okres 30–50 lat. Charakterystyczne jest skojarzenie początku dolegliwości z różnymi czynnikami stresogennymi: endogennymi (zwłaszcza takimi jak choroby endokrynologiczne, zapalne choroby reumatyczne, zaburzenia psychiczne) i egzogennymi (problemy socjalne, urazy, przeciążenia, zmiany pogody). Nieznany jest zaś patomechanizm odczuwanych przez chorych bólów mięśniowo-stawowych.

Fibromialgia – objawy

Omawiana choroba jest definiowana jako często występujący zespół reumatologiczny manifestujący się przewlekłym rozlanym bólem mięśniowo-szkieletowym i tkliwością uciskową z współwystępującymi objawami. Spośród nich najczęściej spotykane są zaburzenia snu, zmęczenie i zaburzenia afektywne. Początek objawów przypada na okres pourazowy, choć często pojawiają się one samoistnie. Głównymi objawami fibromialgii uważanymi do niedawna za wystarczającą podstawę do rozpoznania tej choroby są:

• uogólniony ból;
• bolesność na ucisk specyficznych punktów o ściśle określonej lokalizacji (tzw. punkty spustowe).

Dolegliwości bólowe mają najczęściej charakter uogólniony (boli każdy fragment ciała). Intensywność odczuwanego bólu może jednak zmieniać się w ciągu jednego lub kilku dni, co stwarza niekiedy problemy z rozpoznaniem. Typowy jest wzrost nasilenia bólu pod wpływem wysiłku fizycznego. Co bardzo ważne, u takich pacjentów odnotować można bardzo dużo objawów somatycznych (spośród kilkudziesięciu różnych), takich jak np.: przewlekłe zmęczenie, depresja, lęk, objawy zespołu jelita drażliwego, zaburzenia snu, parestezje, okresowa duszność, zimne ręce i stopy, sztywność poranna.

Zobacz również: Domowe sposoby na zimne stopy.

Dość kluczowym elementem uzupełniającym obraz kliniczny są objawy psychopatologiczne, takie jak np. wahania nastroju, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości, cechy schizofrenii. Fibromialgię zawsze należy różnicować z innymi problemami, które mogą dawać zbliżone objawy. Choroby reumatyczne o podłożu zapalnym różnią się od fibromialgii zwłaszcza wynikami badań laboratoryjnych.

Diagnostyka fibromialgii

Diagnostyka omawianej choroby opiera się na stwierdzeniu występowania bólu i innych objawów w 18 wyodrębnionych częściach ciała w tygodniu poprzedzającym. Ponadto uwzględnia się poziom nasilenia poniższych objawów: zmęczenie, budzenie się z uczuciem zmęczenia, zaburzenia poznawcze (zaburzenia pamięci i myślenia). Dolegliwości powinny występować przez co najmniej 3 miesiące na podobnym poziomie. Istotny jest też brak innych schorzeń i zaburzeń, które wyjaśniałyby występowanie bólu i alternatywnych objawów.

Fibromialgia – leczenie

Leczenie fibromialgii powinno być kompleksowe i wielokierunkowe. Składają się na nie: farmakoterapia, fizjoterapia, psychoterapia, modyfikacja codziennych nawyków. Spośród NLPZ skuteczność w stosunku do pacjentów z fibromialgią wykazuje wyłącznie tramadol, jednak u części chorych ulgę przynosi skojarzenie analgetyków z lekami rozluźniającymi mięśnie. Za najefektywniejszą grupę leków uznaje się niewątpliwie preparaty antydepresyjne, szczególnie nowszej generacji. Glikokortykoidy nie znajdują zastosowania.

Zobacz również: Uzależnienie od tramadolu.

W odniesieniu do psychoterapii najlepsze efekty daje terapia poznawczo-behawioralna, jednak prowadzona wyłącznie przez doświadczone osoby mające na co dzień w pracy styczność z pacjentami przewlekle chorymi. Fizjoterapia w fibromialgii zwykle obejmuje skojarzenie łagodnych ćwiczeń usprawniających z krioterapią ogólnoustrojową, wyraźnie zmniejszającą nasilenie bólu. Uzupełniająco praktykować można techniki alternatywne, np. jogę czy akupunkturę. Niestety nie ma sposobów na całkowite wyleczenie fibromialgii. Różnymi metodami można jednak poprawiać jakość życia i dążyć do jak najdłuższego okresu remisji.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Samborski W., Fibromialgia — aktualne zasady rozpoznawania choroby, nowe propozycje dotyczące patogenezy i leczenia, Forum Reumatol. 2015, tom 1, nr 1, 5–11.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Binkiewicz-Glińska A., Bakuła S., Tomczak H., Landowski J., Ruckemann-Dziurdzińska K., Zaborowska-Sapeta K., Kowalski I., Kiebzak W., Fibromialgia – multidyscyplinarne podejście, Psychiatr. Pol. 2015; 49(4): 801–810.