RNA

Aktualizacja: 27 października 2025

RNA (kwas rybonukleinowy) to jednoniciowa cząsteczka składająca się z rybonukleotydów, która odgrywa kluczową rolę w syntezie białek i regulacji procesów komórkowych. W przeciwieństwie do DNA, RNA zawiera cukier rybozę i zasadę azotową uracyl zamiast tyminy. Jest to związek niezbędny do życia.

RNA – charakterystyka

Kwas rybonukleinowy (RNA), podobnie jak kwas deoksyrybonukleinowy (DNA), zaliczany jest do organicznych związków chemicznych należących do grupy kwasów nukleinowych. W biologii i fizjologii wyszczególnia się wiele klas RNA, które różnią się strukturą, wielkością i funkcją biologiczną. RNA ma głównie postać jednoniciową.

RNA, tak samo jak DNA, zbudowany jest z długich, nierozgałęzionych łańcuchów polinukleotydowych, złożonych z wielu nukleotydów. W skład nukleotydów tworzących RNA wchodzą następujące elementy:

1. Nukleozyd zbudowany z jednej z zasad azotowych (adeniny, cytozyny, guaniny lub uracylu) połączonej z pierwszym atomem węgla pięciowęglowego cukru rybozy wiązaniem N‐glikozydowym.
2. Grupa fosforanowa połączona z nukleozydem wiązaniem estrowym.

Jedną z różnic pomiędzy nukleotydami obecnymi w RNA i DNA jest występowanie uracylu (U) zamiast obecnej w DNA tyminy (T). Wyróżnia się dwie grupy RNA: kodujące i niekodujące. RNA kodujący wchodzi w skład transkryptomu i obejmuje mRNA. Grupa niekodujących RNA, nazywanych także funkcjonalnymi RNA, zawiera wiele rodzajów RNA, m.in. rRNA, tRNA, snRNA, snoRNA, miRNA i siRNA. Pełnią one funkcję katalityczną i regulatorową podczas ekspresji genów.

Budowa RNA

Budowa RNA została na przestrzeni lat bardzo dobrze poznana. Taka pojedyncza cząsteczka składa się z jednej nici (w przeciwieństwie do dwuniciowego DNA) oraz nukleotydów. Nukleotydy to twór zbudowany z rybozy (cukru), grupy fosforanowej i jednej z czterech zasad azotowych: Adenina (A), Guanina (G), Cytozyna (C), Uracyl (U) – zamiast tyminy (T) obecnej w DNA. Rodzaje RNA różnią się długością, strukturą i funkcją w komórce, jednak chemiczne podstawy budowy RNA są takie same.

Rodzaje RNA

Wyróżnia się następujące podstawowe rodzaje RNA:

• mRNA (informacyjny) – przenosi informację genetyczną z DNA do rybosomów, gdzie zachodzi synteza białek;
• tRNA (transportujący) – dostarcza odpowiednie aminokwasy do rybosomu podczas translacji;
• rRNA (rybosomalny) – wchodzi w skład rybosomów, czyli struktur odpowiedzialnych za łączenie aminokwasów w białka;
• snRNA (jądrowy mały) – uczestniczy w obróbce pre-mRNA (splicing);
• miRNA / siRNA – regulują ekspresję genów, wyciszając określone fragmenty mRNA.

Wszystkie one współpracują ze sobą, aby możliwe było sprawne funkcjonowanie całego organizmu.

Funkcje RNA

Podsumowując, RNA jest potrzebne człowiekowi do:

• transkrypcji: RNA powstaje na matrycy DNA w procesie transkrypcji;
• translacji: mRNA uczestniczy w tworzeniu białek, przekazując informację genetyczną do rybosomów;
• regulacji genów: niektóre RNA (np. miRNA) kontrolują, które geny są aktywne;
• katalizy: niektóre cząsteczki RNA (rybozymy) mają zdolność katalizowania reakcji chemicznych.

Podsumowując, RNA jest niezbędne dla życia, ponieważ pośredniczy między informacją genetyczną a funkcjonowaniem komórki.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Tobias E., Connor M., Ferguson-Smith M., Genetyka medyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
2. Staroń K., Biologia – podręcznik do liceum ogólnokształcącego: zakres rozszerzony, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2003.
3. Krzystyniak K., Krótka historia szczepionek mRNA, Almanach, 4/2020.