Aktualizacja: 19 lipca 2022
Kwasy nukleinowe to związki organiczne występujące w każdej żywej komórce, biorące udział w biosyntezie białek i przenoszeniu informacji genetycznej. Stanowią wielkocząsteczkowe związki, niejednorodne chemicznie. Są zbudowane z nukleotydów.
Spis treści
Kwasy nukleinowe w organizmie człowieka
W komórkach człowieka występują 2 rodzaje kwasów nukleinowych:
- DNA – kwas deoksyrybonukleinowy;
- RNA – kwas rybonukleinowy.
Ich cząsteczki zaliczane są do polimerów, ponieważ buduje je wiele powtarzających się elementów. Elementy te zwie się także monomerami, zaś monomery tworzące kwasy nukleinowe zwie się prawidłowo nukleotydami.
Co to jest DNA?
DNA to cząsteczka zbudowana z 4 rodzajów nukleotydów, przy czym każdy z nukleotydów składa się z deoksyrybozy (pięciowęglowy cukier), reszty fosforanowej (V) oraz jednej z czterech zasad azotowych: cytozyny, tyminy, adeniny lub guaniny. Poszczególne nukleotydy łączą się ze sobą wiązaniami 3′-5′-fosfodiestrowymi, tworząc w efekcie długie łańcuchy polinukleotydowe. Kolejność nukleotydów na łańcuchu nazywa się sekwencją.
Kwas deoksyrybonukleinowy stanowi podstawowy materiał genetyczny wszystkich organizmów żywych, a nawet niektórych wirusów. To właśnie on warunkuje liczbę, rodzaj i kolejność aminokwasów budujących białka. To niezwykle istotne, gdyż białka te odpowiadają za poszczególne, indywidualne cechy organizmu, takie jak np. wygląd zewnętrzny czy cechy charakteru. Informacje te są przekazywane z pokolenia na pokolenie, co stanowi podstawę dziedziczenia cech.
Co to jest RNA?
RNA to cząsteczka bardzo podobna do DNA – podobnie jak ona jest polimerem składającym się z nukleotydów, jednak różnica między nimi wynika z budowy tych nukleotydów. Składają się one bowiem z rybozy (pięciowęglowy cukier), reszty fosforanowej (V) oraz jednej z czterech zasad azotowych: adeniny, guaniny, cytozyny lub uracylu. Ponadto, w przeciwieństwie do DNA, RNA występuje pod postacią tylko jednego łańcucha polinukleotydowego.
Wyróżnia się kilka rodzajów RNA, przy czym każdy z nich pełni inną funkcję w organizmach. Są to:
- mRNA – RNA informacyjne. Stanowi jedynie do 5% komórkowego RNA. Odpowiada za przenoszenie informacji genetycznej zlokalizowanej w DNA z miejsca jej przechowywania do miejsca syntezy białek;
- rRNA – RNA rybosomowy. Jest go w komórce najwięcej, ponieważ uczestniczy w syntezie białek, pełni funkcje budulcowe i katalityczne;
- tRNA – RNA transportujący. Przenosi aminokwasy na rybosomy.
Należy wiedzieć, że RNA jest podstawowym materiałem genetycznym wirusów, przy czym jako materiał genetyczny cechuje się znacznie mniejszą stabilnością niż DNA.
Kwasy nukleinowe – metabolizm
Omawiane kwasy ulegają w jelicie rozszczepianiu pod wpływem nukleaz trzustkowych na nukleotydy. Nukleotydy z kolei ulegają rozszczepieniu na składniki podstawowe: cukry i zasady, które są wchłaniane na drodze transportu aktywnego. Innymi słowy można powiedzieć, że kwasy nukleinowe są rozkładane przez wiele enzymów trawiennych do pentoz, zasad purynowych i pirymidynowych oraz fosforanów. Następnie zasady purynowe i pirymidynowe ulegają transportowi do jelita cienkiego.
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Dubert F., Jurgowiak M., Marko-Worłowska M., Zamachowski W., Biologia na czasie 3, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2017.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz