Drakunkuloza

Aktualizacja: 29 stycznia 2025

Drakunkuloza (ang. guinea worm disease) to rzadko omawiana choroba pasożytnicza przebiegająca z bolesnymi infekcjami skórnymi, z których po pewnym czasie wyłaniają się pasożyty. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj drogą pokarmową, w momencie wypicia skażonej wody (zawierającej pasożyty lub ich cysty). W Polsce drakunkulozę diagnozuje się stosunkowo rzadko. Zawsze wymaga leczenia pod okiem lekarza chorób zakaźnych.

Drakunkuloza – przyczyny

Bezpośrednią przyczyną drakunkulozy jest przeniknięcie do organizmu człowieka pasożytów Dracunculus medinensis, które występują w wodzie na terenie niektórych krajów na świecie. W ostatnich latach zakażenia odnotowywano zwłaszcza na terenie Czadu, Etiopii, Mali oraz w południowym Sudanie, a więc raczej na terenach o klimacie gorącym. Ryzyko znacznie wzrasta w krajach słabiej rozwiniętych. Dracunculus medinensis jest nitkowcem podskórnym.

Do zakażenia pasożytami dochodzi w momencie wypicia skażonej wody. Dlatego właśnie wybierając się na urlop do tego typu krajów, należy zachować szczególną ostrożność w kontekście diety i higieny osobistej. Warto bowiem pamiętać, że kąpiąc się w skażonej wodzie, a następnie wkładając palce do ust (np. podczas jedzenia posiłków rękoma), ryzyko przeniknięcia pasożytów chorobotwórczych do układu pokarmowego wciąż jest bardzo wysokie.

Drakunkuloza – objawy

Pierwsze objawy drakunkulozy pojawiają się dopiero po około 14 miesiącach, ponieważ pasożyty muszą mieć czas na rozwój w ludzkich tkankach. Jest to więc bardzo długo – objawy występują wiele miesięcy po powrocie do kraju z urlopu, nie są więc kojarzone z wyjazdem. Lekarze szukają innych możliwych przyczyn tych dolegliwości, co utrudnia i opóźnia wdrożenie prawidłowego rozpoznania. Charakterystyczne objawy drakunkulozy to:

• obrzęk na skórze, z którego wraz z upływem czasu rozwijają się bolesne pęcherze. Z pęcherzy tych mogą wyłaniać się pasożyty;
• omdlenia;
• nawracająca gorączka;
• nudności, wymioty i biegunka, a więc typowe objawy ze strony układu pokarmowego;
• zawroty głowy i bóle głowy.

Inne dolegliwości związane z drakunkulozą obejmują zapalenie tkanki podskórnej i wtórne nadkażenia, wytworzenie się ropnia, tężec, posocznicę (sepsa) i zapalenia stawów. Brak podjęcia leczenia jest stanem zagrażającym życiu pacjenta.

Ciekawostką jest, że to pasożyt płci żeńskiej (osiągający z reguły długość 70-100 cm) umiejscawiający się w pęcherzach, przebija je i uwalnia larwy do wody, gdzie zjadane są przez skorupiaki i rozpoczyna się kolejny cykl życiowy pasożyta.

Zobacz również: Zioła na pasożyty.

Diagnostyka drakunkulozy

Wstępna diagnostyka opiera się głównie na obserwowanych objawach. Są one jednak tak niespecyficzne, że lekarz powinien zawsze brać pod uwagę dodatkowo wywiad zdrowotny. Muszą paść w nim pytania dotyczące wyjazdów poza granicę kraju, zwłaszcza w kierunku miejsc egzotycznych. Aby mieć pewność rozpoznania, lekarz musi wykonać bardziej szczegółowe badania – są to badania histopatologiczne. Ocenie laboratoryjnej poddaje się płyn pochodzący z pęcherzy skórnych. Jeśli stwierdzi się w nim obecność larw pasożyta Dracunculus medinensis, można postawić rozpoznanie drakunkulozy.

Drakunkuloza – leczenie

Leczenie tej choroby jest długie, skomplikowane i przykre dla pacjenta. Wiąże się też z przewlekłym bólem i dyskomfortem. Polega bowiem na stopniowym wyciąganiu robaka i nawijaniu go na kawałek gazy lub patyczek po kilka centymetrów dziennie, co zawsze powinno przebiegać z przemywaniem ran i nakładaniem opatrunku z antybiotykiem w maści. Ma to na celu profilaktykę wtórnego zakażenia bakteryjnego. Nie ma szczepionki przeciwko pasożytom, dlatego ponownie podkreśla się znaczenie profilaktyki zachorowań.

Zobacz również: Odrobaczenie organizmu.

Drakunkuloza sama w sobie nie jest zagrażająca życiu. Pasożyty nie powodują tak skrajnego wyniszczenia organizmu, które mogłoby doprowadzić do śmierci. Jednakże zagrożenie to wciąż istnieje i wiąże się z ryzykiem rozwoju wtórnego zakażenia powięzi o charakterze ogólnoustrojowym oraz posocznicy, jeśli drakunkuloza pozostanie nieleczona.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Wysokiej jakości oryginalna, egipska czarnuszka siewna (Nigella sativa) w kapsułkach to wygodny sposób na codzienne wsparcie odporności, układu pokarmowego i zdrowej skóry, z pełnią cennych składników aktywnych. Chroni komórki przed wolnymi rodnikami …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Korzeniewski K., Choroby skóry w gorącej strefie klimatycznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2013.
2. Boroń-Kaczmarska A., Wiercińska-Drapało A., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.