Sepsa

Aktualizacja: 16 września 2022

Sepsa (posocznica) to zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, powstały wskutek zakażenia. Objawy występują w wyniku nadmiernej reakcji ustroju na zakażenie, a ich rozwój tłumaczy się toksycznym działaniem drobnoustrojów lub wytwarzanych przez nie substancji wnikających do krwi ze źródła (ogniska) zakażenia.

Sepsa – przyczyny

Przyczyny sepsy to różnego rodzaju infekcje, które mogą rozwijać się w organizmie z wielorakich powodów. Do jatrogennych czynników ryzyka rozwoju sepsy zaliczamy:

• kaniule i cewniki naczyniowe;
• cewnik w pęcherzu moczowym;
• dreny;
• wszczepione protezy i urządzenia;
• mechaniczną wentylację płuc;
• żywienie pozajelitowe;
• przetaczanie płynów i preparatów krwi;
• rany i odleżyny.

Poważnym czynnikiem sprzyjającym zakażeniu i rozwojowi sepsy są zaburzenia odporności, choć wyróżnić warto także nadmierny stres, przebyte zabiegi chirurgiczne, nowotwory, niedokrwienie ścian jelit i wszystkie choroby przebiegające z zaburzeniem odporności organizmu.

Sepsa – objawy

Początkowe objawy sepsy są niespecyficzne. Pojawiają się:

• gorączka;
• ból głowy;
• osłabienie;
• spadek ciśnienia krwi.

Największą czujność powinny wzbudzić także objawy, takie jak:

• wymioty;
• sztywność karku (charakterystyczna przy początkach zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych).

Z kolei u małych dzieci:

• utrata apetytu;
• pulsujące ciemiączko;
• rozdrażnienie.

Jeśli postęp zakażenia nie zostanie zatrzymany na początkowym etapie sepsy, zaczną pojawiać się objawy zaburzenia czynności narządów, najpierw układu oddechowego, następnie układu krążenia (hipotensja, wstrząs) i nerek (ostra niewydolność nerek). Gdy nie podejmie się skutecznego leczenia, rozwija się wstrząs septyczny, ARDS, niewydolność wielonarządowa i dochodzi do zgonu.

Warto także wiedzieć, że rodzaj drobnoustroju nie decyduje o obrazie sepsy. W Polsce ciężką sepsę najczęściej powodują zakażenia bakteriami Gram-ujemnymi, takimi jak:

• Acinetobacter baumanii;
• Pseudomonas aeruginosa;
• Escherichia coli;
• Klebsiella pneumoniae,

Nieco rzadziej zakażenia bakteriami Gram-dodatnimi. Jedynie za kilkanaście procent przypadków ciężkiej sepsy odpowiadają zakażenia grzybicze.

Rozpoznanie sepsy

W praktyce obraz kliniczny sepsy można przedstawić w 4 punktach:

• temperatura ciała powyżej 38,3 stopni Celsjusza lub poniżej 36 stopni Celsjusza;
• tętno powyżej 90 uderzeń na minutę;
• częstość oddechu powyżej 20 na minutę;
• liczba białych krwinek powyżej 12 000/ml (leukocytoza) lub poniżej 4000/ml (leukopenia).

Stwierdzenie przynajmniej 3 z tych objawów stanowi zwykle rozpoznanie sepsy. Zwłaszcza, jeśli jednocześnie we krwi zostaną wykryte bakterie lub grzyby. Diagnostyką może zajmować się wyłącznie lekarz.

Leczenie sepsy

Podstawą jest usunięcie ogniska zakażenia. Jeśli istnieje taka możliwość, należy chirurgicznie usunąć zainfekowane tkanki lub narządy w najmniej inwazyjny sposób. Następnie wdraża się farmakoterapię przeciwdrobnoustrojową. Zawsze jest ona poprzedzona pobraniem materiału biologicznego do badań. Wybór leku (lub kilku leków) powinien uwzględniać aktywność przeciwko najbardziej prawdopodobnym czynnikom etiologicznym oraz jego przenikanie do ogniska zakażenia. Modyfikacja leczenia sepsy może nastąpić po maksymalnie 3 dniach, w zależności od wyników badań mikrobiologicznych i przebiegu klinicznego. Już w pierwszych godzinach pacjentowi należy podać antybiotyki, preparaty przeciwzakrzepowe, nasercowe i dużą ilość płynów.

W przypadku osób obciążonych dużym ryzykiem zgonu w przebiegu sepsy należy zastosować rekombinowane, ludzkie, aktywne białko C, które zmniejsza śmiertelność. Uzupełnieniem całej terapii jest leczenie objawowe, mające na celu m.in. zmniejszanie ryzyka wstrząsu, leczenie niewydolności nerek, leczenie kwasicy czy kontrolę glikemii. Rokowania zależą od stanu ogólnego pacjenta oraz zaawansowania sepsy. Śmiertelność wynosi 16%, przy sepsie ciężkiej wzrasta do 36%, natomiast przy wstrząsie septycznym wynosi aż 58%.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wieder-Huszla S., Jurczak A., Grochans E., Giedrys-Kalemba S., Analiza częstości i przyczyn występowania sepsy w różnych jej formach w oddziale intensywnej terapii, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2/2017.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Futoma-Kołoch B., Sepsa – zagrożenia, etiologia i terapia, Laboratorium, 12/2008.