Przedwczesny poród

Aktualizacja: 26 czerwca 2023

Przedwczesny poród odnosi się do zakończenia ciąży po 22. a przed 37. tygodniem ciąży. Przed 22. tygodniem mówimy o poronieniu, zaś powyżej 37. tygodnia miejsce ma poród prawidłowy. Szacuje się, że częstotliwość przedwczesnych porodów na terenie krajów Europejskich wynosi około 5%. W zależności od tygodnia przedwczesnego porodu konsekwencje dla dziecka mogą być różne.

Przedwczesny poród – przyczyny

Do możliwych przyczyn porodu przedwczesnego zaliczamy:

• samoistną przedwczesną czynność skurczową macicy;
• przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego;
• przedwczesne zakończenie ciąży ze wskazań medycznych.

Bardziej szczegółowy podział obejmujący przyczyny medyczne wyróżnia:

• niewydolność łożyska;
• przodujące łożysko;
• nadciśnienie indukowane ciążą;
• wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu;
• konflikt serologiczny;
• zakażenia wewnątrzowodniowe;
• niewydolność ciśnieniowo-szyjkową;
• ciąże wielopłodowe;
• wrodzone wady macicy;
• wrodzone choroby i zespoły genetyczne płodu;
• nieprawidłowe nawyki żywieniowe;
• wiek poniżej 17. roku życia i powyżej 35. roku życia kobiety ciężarnej;
• stosowanie używek;
• kontakt ze środowiskiem skażonym metalami ciężkimi lub innymi toksynami.

Ryzyko przedwczesnego porodu w przebiegu prawidłowo rozwijającej się ciąży zwiększa także silny stres, konflikty, poważne problemy w życiu codziennym i silny strach o zdrowie dziecka.

Przedwczesny poród – diagnostyka

Kliniczne kryteria diagnostyczne porodu przedwczesnego obejmują:

• wiek ciążowy pomiędzy 22+0. a 36+6. tygodniem ciąży;
• regularną czynność skurczową mięśnia macicy (6 skurczy/godzinę);
• zmiany w obrębie szyjki macicy: skrócenie o 80%, rozwarcie ≥ 2cm;
• bóle podbrzusza;
• odejście czopa śluzowego.

Bada się poziom fibrynonektyny płodowej i estriolu. Z kolei USG przezpochwowe pozwala uwidocznić długość szyjki macicy i służy ocenie ryzyka porodu przedwczesnego.

Przedwczesny poród – profilaktyka

W profilaktyce przedwczesnego porodu ogromne znaczenie ma prawidłowy styl życia oraz utrzymanie właściwego pH pochwy. W pierwszym przypadku liczy się regularna aktywność fizyczna (przy braku przeciwwskazań), zdrowa i zbilansowana dieta, utrzymywanie glikemii w normie (przeciwdziałanie cukrzycy ciążowej) oraz unikanie stresu. Zabronione jest palenie papierosów i picie alkoholu.

Z kolei głównym drobnoustrojem ekosystemu pochwy są pałeczki kwasu mlekowego, które utrudniają rozwój patogenów chorobotwórczych. Dlatego właściwa higiena okolic intymnych oraz bieżące zwalczanie rozwijających się infekcji zgodnie ze wskazaniami lekarza również są bardzo ważne.

Kolejnym czynnikiem ryzyka zwiększającym prawdopodobieństwo wystąpienia porodu przedwczesnego są zbyt szybkie rozwieranie oraz skracanie szyjki macicy. Obecnie w obszarze profilaktyki tej sytuacji stosuje się więc progesteron, szew szyjkowy lub pessar szyjkowy. Udowodniono, że samoistna czynność skurczowa macicy poprzedza nawet do 45% porodów przedwczesnych. Dlatego zaobserwowanie takiego zjawiska jest wskazaniem do podania pacjentce tokolizy mającej na celu wyhamowanie czynności skurczowej i opóźnienie porodu przedwczesnego.

Postępowanie w porodzie przedwczesnym

Poród przedwczesny jest zagrożeniem zarówno dla kobiety, jak i dla dziecka. Jeśli ciężarna zaczęła rodzić poza placówką medyczną (np. w domu lub w miejscu publicznym), należy jak najszybciej zadzwonić po pogotowie lub osobiście udać się do szpitala. Taki poród zawsze musi odbywać się w wysokospecjalistycznych ośrodkach, które są w stanie zapewnić bezpieczeństwo kobiecie rodzącej i opiekę neonatologiczną noworodkom urodzonym przed czasem. W zależności od przyczyn przedwczesnego porodu rozważa się cięcie cesarskie.

Poród przedwczesny – konsekwencje

Wcześniaki narażone są na liczne problemy zdrowotne. Udowodniono, że w późniejszym wieku zmagają się z zaburzeniami emocjonalnymi i poznawczymi, mogą rozwijać się wolniej w sferze psychoruchowej, mają również słabszą odporność. Nierzadko obserwuje się zaburzenia mowy, nieprawidłowe napięcie mięśniowe, problemy ze ssaniem piersi. Jeśli noworodek urodził się w okolicach 22. tygodnia ciąży, może zmagać się z licznymi problemami ogólnoustrojowymi w związku z niedostatecznym jeszcze wykształceniem niektórych narządów wewnętrznych, zwłaszcza układu oddechowego.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kalinka J., Etiopatogeneza oraz przyczyny porodu przedwczesnego.
2. Czerwińska E., Czynniki wpływające na poród przedwczesny, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2/2018.
3. Bomba-Opoń D., Wielgoś M., Standardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 1/2016.
4. Śmiech O., Bonior J., Poród przedwczesny – etiopatogeneza i leczenie, Sztuka Leczenia, 1/2019.