Ból uda przy wchodzeniu po schodach

Aktualizacja: 2 listopada 2025

Ból uda przy wchodzeniu po schodach praktycznie zawsze wskazuje na problem z mięśniem czworogłowym uda, najsilniejszym prostownikiem stawu kolanowego, aktywowanym właśnie podczas chodzenia po schodach. Dużo zależy również od tego, czy problem rzeczywiście pojawia się wyłącznie przy wchodzeniu w górę, czy również w trakcie schodzenia w dół. Dolegliwość należy zróżnicować z bólami w kolanie, co warto zrobić w gabinecie fizjoterapeuty, ponieważ może to mieć już znacznie więcej przyczyn.

Ból uda przy wchodzeniu po schodach – przyczyny

Ból uda przy wchodzeniu po schodach najczęściej wynika z przeciążenia lub uszkodzenia mięśnia czworogłowego uda, który odpowiada za prostowanie kolana i stabilizację podczas chodu. Do najczęstszych przyczyn zalicza się:

• tendinopatię (uszkodzenie lub przeciążenie ścięgna) mięśnia czworogłowego uda;
• zapalenie włókien mięśniowych;
• częściowe naderwanie mięśnia;
• przeciążenie spowodowane intensywnymi treningami, długotrwałą pozycją stojącą lub pracą wymagającą częstego wchodzenia po schodach.

Jeżeli dolegliwość pojawia się głównie podczas wchodzenia po schodach (czyli przy ruchu w górę), wskazuje to zwykle na zaburzenia aktywacji koncentrycznej mięśnia czworogłowego. Dla porównania, ból pojawiający się podczas schodzenia w dół częściej wiąże się z nieprawidłową aktywacją fazy ekscentrycznej, w której mięsień napina się, jednocześnie się wydłużając.

Należy jednak pamiętać, że mianem uda określa się całą górną część kończyny dolnej (od stawu biodrowego i pachwiny w dół, aż do stawu kolanowego), zarówno jej część przednią, jak i przyśrodkową, boczną oraz tylną. Dlatego też:

• ból po stronie przyśrodkowej uda może wynikać z przeciążenia lub zapalenia mięśni przywodzicieli;
• ból po stronie bocznej uda często wiąże się z problemem pasma biodrowo-piszczelowego lub przeciążeniem odwodzicieli stawu biodrowego;
• ból w tylnej części uda może świadczyć o uszkodzeniu lub nadmiernym napięciu mięśni kulszowo-goleniowych.

W każdym przypadku istotne jest dokładne ustalenie źródła bólu i wdrożenie odpowiedniej fizjoterapii. Poza leczeniem fizjoterapeutycznym, należy również uzupełniać dietę o składniki wspierające regenerację tkanek miękkich takie jak kolagen, kwas hialuronowy czy witamina C, które pomagają w odbudowie struktur ścięgnistych i poprawiają elastyczność mięśni. Regularne rozciąganie, masaż oraz prawidłowa technika chodu i treningu stanowią klucz do trwałego wyeliminowania problemu.

Ból uda przy wchodzeniu po schodach – objawy

Ból uda pojawiający się podczas wchodzenia po schodach ma zwykle charakter tępy, rozlany i trudny do dokładnego zlokalizowania. Pacjenci opisują go jako ból tępy, rozlany, niemający jednego konkretnego punktu. Może pojawiać się uczucie przeciążenia lub rozpierania w przedniej części uda, które nasila się przy każdym kolejnym kroku w górę. Jeśli jednak dojdzie do naderwania włókien mięśniowych, ból staje się ostrzejszy, bardziej punktowy i często towarzyszy mu tkliwość palpacyjna lub niewielki obrzęk.

W niektórych przypadkach dolegliwości obejmują również tylną część uda, czemu może towarzyszyć charakterystyczne promieniowanie. W takiej sytuacji należy wykluczyć przyczynę odkręgosłupową, zwłaszcza ucisk na struktury nerwowe spowodowany przepukliną krążka międzykręgowego, która może podrażniać nerwy podczas chodzenia po schodach. Jest to jednak zjawisko stosunkowo rzadkie, ponieważ znacznie częściej przepukliny powodują ból przy ruchach wymagających większej pracy kręgosłupa, takich jak schylanie się czy wykonywanie przeprostów pleców.

Diagnostyka bólu uda przy wchodzeniu po schodach

W diagnostyce bólu uda pojawiającego się podczas wchodzenia po schodach kluczowe znaczenie ma dokładny wywiad z pacjentem. Fizjoterapeuta powinien ustalić, czy ból występuje wyłącznie przy wchodzeniu po schodach, czy również w innych sytuacjach (jeśli tak, to w jakich), a także określić jego charakter, intensywność, czas trwania, ewentualne urazy oraz poziom codziennej aktywności fizycznej.

Kolejnym etapem są testy funkcjonalne obejmujące ocenę poszczególnych grup mięśniowych. Wykonuje się testy siły mięśniowej oraz delikatne rozciąganie tkanek, co pozwala ocenić ich elastyczność i reakcję na obciążenie. Ostry, dobrze zlokalizowany ból podczas testu może wskazywać na naderwanie włókien mięśniowych. Natomiast ból tępy, rozlany, bez wyraźnego punktu nasilenia może sugerować zaburzenia w aktywacji mięśniowej. W takich przypadkach często obserwuje się tzw. inhibicję mięśniową, czyli rozluźnienie jednego mięśnia (agonisty) w celu umożliwienia pracy jego antagonisty, co zaburza prawidłową koordynację ruchową.

Jeśli objawy są nasilone, mają charakter pourazowy lub towarzyszą im inne dolegliwości, wskazane jest wykonanie badania USG uda. Pozwala ono ocenić strukturę mięśni, ścięgien i więzadeł, a także wykryć ewentualne uszkodzenia. Badanie to najczęściej wykonuje ortopeda, jednak w coraz częściej również fizjoterapeutą. Umożliwia to kompleksową ocenę pacjenta i skuteczniejsze zaplanowanie terapii.

Ból uda przy wchodzeniu po schodach – leczenia

Ból uda w trakcie wchodzenia po schodach leczy się przyczynowo, gdzie podstawą jest fizjoterapia. W przypadku naderwania mięśnia leczenie farmakologiczne ogranicza się zwykle do krótkotrwałego stosowania leków przeciwbólowych lub przeciwzapalnych. Kluczowe znaczenie ma natomiast odpowiednio prowadzona rehabilitacja, której celem jest przywrócenie pełnej sprawności i zapobieganie nawrotom urazu.

Program ćwiczeń powinien być zawsze indywidualnie dobrany do rodzaju uszkodzenia oraz etapu gojenia. W początkowej fazie naderwania mięśnia zaleca się ograniczenie jego obciążania, skupienie na aktywacji pozostałych grup mięśniowych oraz delikatne napięcia izometryczne uszkodzonego mięśnia. Wspomagająco stosuje się zimne okłady, zabiegi fizykalne o działaniu przeciwzapalnym i regeneracyjnym (np. laseroterapię, pole magnetyczne). Proces gojenia trwa zwykle od 6 do 8 tygodni, po czym stopniowo wprowadza się ćwiczenia wzmacniające i zwiększające zakres ruchu.

Jeśli przyczyną bólu jest nieprawidłowa aktywacja mięśni, fizjoterapeuta analizuje fazę ruchu, w której pojawiają się największe dolegliwości. Na tej podstawie opracowuje program ćwiczeń obejmujący pracę izometryczną, koncentryczną i ekscentryczną w odpowiednich proporcjach. Uzupełniająco można zastosować techniki wspomagające regenerację i poprawę ukrwienia tkanek, takie jak masaż, suche igłowanie wykorzystujące igły do akupunktury, fala uderzeniowa czy terapia manualna.

Cały proces leczenia powinien być prowadzony pod okiem fizjoterapeuty, który na podstawie szczegółowej oceny dobiera odpowiednie metody i na każdym etapie dba o bezpieczny powrót pacjenta do pełnej aktywności. Dla uzyskania trwałych efektów warto także zadbać o prawidłową regenerację tkanek poprzez zbilansowaną dietę i odpowiednią suplementację, szczególnie preparatami zawierającymi kolagen, kwas hialuronowy oraz witaminę C, które wspierają odbudowę włókien mięśniowych i ścięgien.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Fabiś J., Urazy grupy tylnej mięśnie uda u rugbystów. Część I. Diagnostyka, Praktyczna Fizjoterapia I Rehabilitacja, 2014.
2. Białoszewski D., Fizjoterapia w ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.