Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki

Aktualizacja: 24 listopada 2022

Witamina CWitamina C (inaczej kwas askorbinowy) to związek organiczny, pochodna glukozy. W warunkach standardowych jest białym, krystalicznym ciałem stałym. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, a roztwór ma odczyn zasadowy.

Jak działa witamina C?

W 1742 roku było wiadomo, że sok z cytryny zapobiega gnilcowi, czyli inaczej szkorbutowi (poważna choroba nękająca niegdyś żeglarzy). Jednak dopiero w 1928 roku leczniczy składnik soku cytrynowego został zidentyfikowany jako witamina C. Nazwa kwas askorbinowy pochodzi od jej działania przeciwszkorbutowego. W dzisiejszych czasach naukowcy bardziej interesują się ochronnymi właściwościami witaminy C wobec komórek niż leczeniem szkorbutu. Jest najważniejszym przeciwutleniaczem rozpuszczalnym w wodzie, chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Działa w środowisku wodnym, czyli we wnętrzu komórek. Witamina C przede wszystkim:

  • wzmacnia naczynia włosowate oraz błony komórkowe;
  • jest niezbędna do wytwarzania podstawowego białka tkanki łącznej, czyli kolagenu;
  • zapobiega powstawaniu siniaków;
  • przyśpiesza gojenie i utrzymuje zdrowe, silne więzadła (pasma wzmacniające stawy), ścięgna (łączące mięśnie z kośćmi) i dziąsła;
  • ułatwia syntezę hemoglobiny w czerwonych krwinkach i wchłanianie przez organizm żelaza zawartego w pożywieniu;
  • chroni organizm przed nowotworami i chorobą wieńcową;
  • przedłuża życie;
  • chroni przed zaćmą (zmętnieniem soczewki oka, upośledzającym widzenie);
  • łagodzi objawy przeziębienia i skraca przebieg choroby;
  • zwiększa odporność;
  • przyśpiesza gojenie ran;
  • u osób w podeszłym wieku zwalcza ciężkie zakażenie dróg oddechowych;
  • jest naturalną substancją przeciwhistaminową, dzięki czemu tłumi działanie histaminy wytwarzanej przez organizm w reakcji na pyłki kwiatów, sierść zwierząt i inne alergeny;
  • jest skutecznym środkiem przeciw chorobie jaką jest astma;
  • zapobiega powikłaniom cukrzycy, zaburzeniom wzroku, a także reguluje poziom cholesterolu we krwi;
  • zachowuje zdrowe dziąsła;
  • chroni skórę przed wolnymi rodnikami;
  • regeneruję skórę, wspierając tworzenie i odnowę włókien kolagenowych;
  • zapobiega niszczeniu struktury białkowo-lipidowej skóry;
  • skóra staje się miękka, elastyczna, a jednocześnie odporna na zewnętrzne czynniki atmosferyczne, które wywołują podrażnienia;
  • stosowana w leczeniu stanów alergicznych oraz ropnych zapaleń skóry;
  • chroni przed promieniowaniem UVA i UVB;
  • wzmacnia ściany naczyń krwionośnych;
  • wykazuje działanie obronne ze względu na udział w syntezie limfocytów.

Acerola bioalgi


Jak witamina C powinna być dawkowana?

Witamina C w zalecanych dawkach dla mężczyzn i kobiet wynosi 40 mg. Natomiast u palaczy wartość ta wynosi 80 mg. Profilaktycznie zaleca się również 200 mg, natomiast lecznicza dawka zależy od stanu pacjenta. Zwykle jest to nawet 1 g dziennie. Większe dawki organizm wchłania znacznie lepiej gdy są one podzielone na dwie porcje np. po 200 mg i przyjmowane podczas posiłku. Witamina C działa lepiej w połączeniu z innymi przeciwutleniaczami, takimi jak witamina E.

Zobacz również: Dawkowanie witaminy C.

Kto jest narażony na niedobór witaminy C?

Niedobór witaminy C można określić w przedziale poniżej rekomendowanej dziennej dawki, a jawnym niedoborem (poniżej 10 mg/dzień). Do grup o zwiększonym ryzyku wystąpienia niedoboru witaminy C można zaliczyć poniżej wymienione grupy.

Palacze i bierni palacze

Ze względu m. in. na zwiększony stres oksydacyjny, osoby palące tytoń mają niższy poziom witaminy C w osoczu i leukocytach. Dlatego dieta takich osób powinna być wzbogacona dodatkowo o produkty z dużą ilością witaminy C, aby zwiększyć dzienną dawkę o co najmniej 35 mg.

Niemowlęta karmione odparowanym lub gotowanym mlekiem

Karmienie niemowląt przegotowanym, bądź odparowanym mlekiem krowim nie jest zalecane z 2 powodów. Po pierwsze naturalne mleko krowie zawiera mało witaminy C. Po drugie proces gotowania dodatkowo może ją niszczyć. Oczywiście istnieje więcej powodów, dla których nie zaleca się karmić dzieci mlekiem krowim, ale z punktu witaminy C, właśnie te dwa są najważniejsze.

Osoby z mało zróżnicowaną dietą

Witamina C szczególnie bogato dostępna jest w różnych warzywach i owocach. Jednak ich brak w codziennej diecie i ogólnie mało zróżnicowana dieta może doprowadzić do niedoborów tej witaminy. Szczególnie narażeni na to są osoby starsze, ubogie, nadużywające alkoholu bądź narkotyków, chore psychicznie, dzieci, a także osoby ulegające przelotnym dietetycznym modom.

Osoby z chorobami przewlekłymi i z ograniczoną wchłanialnością

Osoby dotknięte niektórymi schorzeniami mogą mieć zmniejszone wchłanianie witaminy C, a także większe na nią zapotrzebowanie. Również osoby z ciężkim zaburzeniem wchłaniania lub chorobami układu trawiennego, a także osoby z niewydolnością nerek są szczególnie narażone na niedobór.

Jakie są skutki niedoboru witaminy C?

Niedobór witaminy C powoduje:

  • zanik włókien kolagenowych;
  • pogorszenie wyglądu skóry;
  • ogólną ospałość;
  • objawy przedwczesnego starzenia się skóry oraz krwotoczność;
  • zwiększenie ryzyka zawału serca, zaćmy oraz wcześniejszą śmierć;
  • upośledzenie widzenia.

Źródła witaminy C

Źródła, w których witamina C występuje w dużej ilości, to przede wszystkim:

Zobacz również: Źródła witaminy C.

Czy witamina C może zostać przedawkowana?

Bardzo duży nadmiar witaminy C może spowodować rozwolnienie, a nawet biegunkę oraz gazy i wzdęcia. Objawy te ustępują po zmniejszeniu jej przyjmowania. Duże dawki utrudniają wchłanianie pierwiastków takich jak m.in. miedź i selen. Należy się zatem upewnić czy zawartość tych pierwiastków w pożywieniu lub preparatach mineralnych jest wystarczająca. Przyjmowanie dużych dawek witaminy C przez dłuższy czas może, u niektórych osób prowadzić do kamicy nerkowej oraz uszkodzenia kanalików nerkowych przez kryształki kwasu askorbinowego.

Podsumowanie

Znaczenie witaminy C dla organizmu jest niezwykle ważne. Dostępna jest w kapsułkach, jako płyn, proszek, tabletki oraz zawiesina. Najlepiej wchłanialna jest naturalna witamina C, ponieważ jej biodostępność jest na najwyższym poziomie. Nie można tego powiedzieć o syntetycznej formie, której większość jest wydalana z organizmu. Aby utrzymać w organizmie odpowiedni poziom tej substancji oraz innych witamin i minerałów, należy spożywać różnorodne warzywa i owoce, oleje, produkty mleczne, jaja, ryby, rośliny strączkowe, orzechy, a także produkty pełnoziarniste. Owoce, szczególnie cytrusowe, soki owocowe, a także wiele warzyw są doskonałym źródłem witaminy C. Warto także ograniczyć tłuszcze nasycone i trans, dodatkowy cukier oraz sód, a ilość spożywanych kalorii dostosować do potrzeb organizmu.

Polecane produkty

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

  1. Szymańska-Pasternak J., Janicka A., Bober J., Witamina C jako oręż w walce z rakiem, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 7/2011.
  2. Zawada K., Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Herbalism, 1/2016.
  3. Janda K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pomeranian Journal of Life Sciences, 4/2015.
  4. Kilian-Pięta E., Witamina C jako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki determinujące jej wchłanianie, Kosmetologia Estetyczna, 1/2019.
  5. Dobosz A., Witamina C. Fakty i mity, Świat Przemysłu Farmaceutycznego, 1/2016.
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami