Logopeda

Aktualizacja: 20 listopada 2023

Logopeda to specjalista zajmujący się profilaktyką, diagnostyką i leczeniem wad wymowy. Nie jest lekarzem, jednak w razie potrzeb może zalecić pacjentowi wizytę u lekarza, aby poszerzyć diagnostykę lub uzupełnić leczenie. Rekomenduje się, aby każde dziecko przeszło konsultację logopedyczną. Wiele przedszkoli i szkół zatrudnia wręcz logopedów, aby czuwać nad prawidłowym rozwojem podopiecznych.

Logopeda – kto to?

Logopeda to specjalista łączący w swojej pracy wiedzę z pogranicza medycyny, psychologii i pedagogiki. Przedmiotem jego zainteresowania jest rozwój mowy na wszystkich jego etapach, jak również wszelkie występujące zaburzenia w tym zakresie. Aby zostać logopedą, należy ukończyć studia logopedyczne np. logopedia ogólna, logopedia z audiologią, pedagogika specjalna ze specjalizacją w logopedii. Trwają one łącznie 5 lat (3 lata licencjatu i 2 lata magisterki).

Logopeda – czym się zajmuje?

Logopeda zajmuje się badaniem mowy i jej rozwoju na poszczególnych etapach życia człowieka, jak również profilaktyką, diagnostyką i leczeniem wszelkich zaburzeń z tym związanych. Wyróżniamy wiele rodzajów zaburzeń mowy, wśród których najczęściej występuje jąkanie się (częste powtórzenia lub przedłużanie dźwięków, sylab i słów). Innymi popularnymi zaburzeniami mowy są:

• seplenienie – nieprawidłowa wymowa głosek dentalizowanych, w których wokalizacji ogromną rolę odgrywa właściwe ułożenie zębów;
• dyzartria – niewłaściwa artykulacja spowodowana zaburzeniami aparatu mowy;
• mutyzm – brak lub ograniczenie wykorzystania mowy własnej przy jednoczesnym rozumieniu innych;
• parafazja – zachowanie zdolności płynnego mówienia przy jednoczesnym przekręcaniu wyrazów lub używaniu niewłaściwych słów;
• afonia – utrata dźwięczności głosu;
• alalia – zaburzenie rozwojowe mowy.

Wszelkie zaburzenia mowy są poważnym problemem, który może wskazywać na przewlekłe dolegliwości zdrowotne. W wielu przypadkach mają jednak podłoże idiopatyczne, a rokowania (przy dobrze prowadzonej terapii) są zadowalające.

Kiedy do logopedy?

Wizyta u logopedy może odbyć się nawet na etapie niemowlęcym. Wówczas wskazaniem jest trudność ze ssaniem, połykaniem, gryzieniem i żuciem, jak również przebyte operacje korekcji rozszczepu wargi i/lub podniebienia. Ze specjalistą warto skonsultować się także wtedy, gdy dziecko:

• w okolicach 3. miesiąca życia nie głuży, a w okolicach 6.-7. miesiąca życia nie gaworzy;
• nie wypowiada pojedynczych słów po zakończeniu pierwszego roku życia;
• w 4. roku życia nie wypowiada głosek s, z, c, dz (mówiąc np. „śłońce” zamiast „słońce”);
• w 5. roku życia nie wypowiada głosek sz, rz, cz, dż (mówiąc np. „ceść” zamiast „cześć”);
• ma często otwartą buzię i nadmiernie się ślini;
• miało wycinane migdałki podniebienne;
• nie reaguje na polecenia słowne, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego z rozmówcą;
• nie wypowiada żadnych słów i nie bierze udziału w rozmowach;
• wsuwa język między zęby w ciągu dnia;
• we wczesnym wieku miało zastosowany aparat ortodontyczny (nawet ten ruchomy, zakładany wyłącznie na noc);
• zgrzyta zębami;
• ma bardzo ubogi zasób słownictwa;
• rozmawia wyłącznie z wybranymi osobami.

Każdy rodzic, który chce się upewnić, że jego dziecko rozwija się prawidłowo, może udać się na taką konsultację. Z pomocy logopedy mogą korzystać również osoby dorosłe, np. gdy zbyt szybko mówią, co jest niezrozumiałe dla otoczenia, jąkają się, seplenią lub zmagają z jakimikolwiek innymi problemami mowy. Wskazaniem do takiej wizyty w wieku dorosłym jest również przebyta operacja krtani, aby ponownie nauczyć się mowy.

Jak wygląda wizyta u logopedy?

Podczas pierwszej wizyty u logopedy diagnozie poddawane są m.in.: postawa ciała, napięcie mięśniowe, mobilność języka i ust czy sposób oddychania, żucia i połykania. Taka diagnostyka trwa przeciętnie 60-90 minut. Ważne jest, aby w tym czasie logopeda wytworzył więź z pacjentem i stworzył przyjazną atmosferę. Ma to znaczenie zwłaszcza u najmłodszych pacjentów. Na podstawie takiej diagnozy logopeda będzie mógł opracować plan terapii lub w razie potrzeby skierować do lekarza specjalisty.

Na kolejnych wizytach wdraża się już ustaloną terapię. Polega ona głównie na wykonywaniu indywidualnie dobranych ćwiczeń (także z akcesoriami) jamy ustnej, języka, głowy, a niekiedy całego ciała. W przypadku dzieci ćwiczenia przybierają formę zabawy. Dla zadowalających efektów ważna jest praca własna pacjenta. Musi on codziennie wykonywać zestaw ćwiczeń zaleconych przez logopedę.

Ile kosztuje wizyta u logopedy?

Średni koszt za 60-minutową wizytę u logopedy wynosi 120-180 zł, w zależności od wielkości miasta, w którym specjalista przyjmuje oraz od jego renomy i doświadczenia. Wizyty możliwe są również w ramach NFZ (nieodpłatnie).

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wołosiuk B., Zaburzenia mowy a trudności w czytaniu i pisaniu, Rozprawy Społeczne, 4/2018.
2. Stecko E., Zaburzenia mowy u dzieci – wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002.
3. Pluta-Wojciechowska D., Opis zaburzeń mowy jako pierwszy etap postępowania logopedycznego, Logopedia Silesiana, 1/2012.
4. Grabias S., Kurkowski M., Logopedia – teoria zaburzeń mowy, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014.