Krtań

Aktualizacja: 11 lipca 2023

Krtań (łac. larynx) to niewielka struktura chrzęstna o długości około 4-6 cm, łącząca gardło z tchawicą. Pełni jednak nie tylko funkcje łącznikowe. To właśnie w tym miejscu znajdują się struny głosowe, wytwarzające dźwięki i umożliwiające efektywne oddychanie. Krtań lokalizuje się między IV a VII kręgiem szyjnym, nieco poniżej nasady języka i kości gnykowej.

Krtań – budowa

U kobiet krtań znajduje się nieco wyżej niż u mężczyzn, u których jest widoczna na przedniej powierzchni szyi jako wyniosłość nazywana jabłkiem Adama. Przy charakterystyce budowy krtani wyszczególnia się szkielet chrzęstny, połączenia chrząstek, jamę krtani wraz z jej błoną śluzową, a także mięśnie krtani.

Szkielet chrzęstny

Chrząstki krtani zbudowane są z tkanki chrzęstnej szklistej lub sprężystej. Do grona chrząstek nieparzystych zaliczamy następujące:

• tarczowata;
• pierścieniowata;
• nagłośniowa.

Z kolei parzyste są chrząstki:

• nalewkowate;
• różkowate;
• klinowate.

Największą chrząstką krtani jest chrząstka tarczowata zbudowana z dwóch płytek. Łączą się one od przodu pod pewnym kątem, który jest różny w zależności od wieku i płci. U mężczyzn wynosi zwykle 90 stopni (przez co chrząstka ta jest tak dobrze zarysowana na szyi), z kolei u kobiet – około 120 stopni.

Połączenia chrząstek

Połączenia chrząstek krtani występują w różnych postaciach. Mogą to być połączenia ścisłe, stawowe, błoniaste oraz więzadłowe. Lokalizują się między poszczególnymi chrząstkami a tworami sąsiednimi bądź też leżą wewnątrz krtani. Najbardziej charakterystyczne są:

• więzozrost nalewkowo-różkowy;
• staw pierścienno-nalewkowy;
• staw pierścienno-tarczowy;
• błona tarczowo-gnykowa;
• stożek sprężysty

Z kolei spośród więzadeł krtani największe znaczenie mają:

• tarczowo-gnykowe (pośrodkowe i boczne);
• gnykowo-nagłośniowe;
• pierścienno-tchawicze;
• językowo-nagłośniowe;
• różkowo-gardłowe;
• pierścienno-gardłowe;
• rogowo-pierścienne (przednie, boczne i tylne);
• pierścienno-nalewkowe;
• tarczowo-nagłośniowe.

Właściwymi nazywa się więzadła głosowe, symetryczne, bardzo silne, sprężyste i zgrubiałe brzegi stożka sprężystego. Tworzą podłoże warg głosowych.

Jama krtani wraz z jej błoną śluzową

Jama krtani układa się w 3 piętra, z których górne stanowi przedsionek krtani, dolne zaś jamę dolną krtani sięgającą pierwszego pierścienia tchawicy. Największe znaczenie ma jednak piętro środkowe, ponieważ właśnie tutaj lokalizują się: szpara głośni, fałdy głosowe, fałdy przedsionkowe oraz kieszonki krtaniowe.

Mięśnie krtani

Krtań wyposażona jest w następujące mięśnie:

• mięsień zwieracz wewnętrzny krtani;
• dolny zwieracz gardła;
• mięsień pierścienno-tarczowy;
• mięsień tarczowo-nalewkowy;
• mięsień nalewkowy;
• mięsień pierścienno-nalewkowy.

Wszystkie one poruszają poszczególne części szkieletu krtani oraz pomagają w wytwarzaniu głosu.

Krtań – funkcje

Krtań podczas przełykania kęsów pokarmowych lub podczas mowy unosi się i opada naprzemiennie, ponieważ jest włączona pomiędzy mięśnie podgnykowe. Wewnątrz niej mieści się właściwy narząd głosu czyli głośnia. Zawiera on wargi głosowe wraz z więzadłami głosowymi, rozpinającymi się strzałkowo między chrząstkami nalewkowatymi a chrząstką tarczowatą. Pod wpływem prądu powietrza wargi głosowe zaczynają drgać i wydawać dźwięki. Wysokość, głębokość i siła głosu zależą głównie od napięcia i ustawienia warg głosowych, które mogą być różne u poszczególnych osób.

Można zatem podsumować, że główną funkcją krtani jest wytwarzanie dźwięków, dzięki czemu jesteśmy w stanie mówić, krzyczeć, śpiewać i wydawać różne dźwięki. Dodatkowo krtań umożliwia przepływ powietrza do dalszych dróg oddechowych, pełni więc pomocniczą funkcję oddechową, a także umożliwia kaszel.

Krtań – unerwienie

Nerwy krtani pochodzą z dwóch gałęzi nerwu błędnego: nerwu krtaniowego górnego i nerwu krtaniowego dolnego. Oba dodatkowo się rozgałęziają i wiodą także włókna współczulne oraz przywspółczulne.

Krtań – unaczynienie

Unaczynienie krtani pochodzi od tętnicy tarczowej górnej (ta odchodzi od tętnicy szyjnej zewnętrznej) oraz od tętnicy tarczowej dolnej (ta zaś odchodzi od tętnicy podobojczykowej). Naczynia chłonne tej okolicy są bardzo liczne i dobrze rozwinięte. Tworzą układ chłonny górny i dolny.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.