Nerki

Aktualizacja: 5 sierpnia 2022

Nerki (łac. ren, gr. nephros) to parzysty narząd występujący u każdego człowieka, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu (choć można żyć bez jednej nerki) i zaliczany do układu moczowego. Obie występują zaotrzewnowo i są tym samym największymi organami o takiej lokalizacji. Nerka kształtem przypomina ziarno fasoli. Do jej górnej części bezpośrednio przylega nadnercze, pełniące głównie funkcję wydzielniczą, ponieważ produkuje ważne dla organizmu hormony.

Gdzie są nerki?

Nerki lokalizują się po obu stronach kręgosłupa (na poziomie 2 dolnych kręgów piersiowych oraz 3 górnych kręgów lędźwiowych), na tylnej ścianie brzucha i w przestrzeni zaotrzewnowej. Lewa nerka umiejscowiona jest nieco wyżej od prawej co ma związek z jej intensywniejszym wzrostem.

Nerki – budowa

Nerki wraz z nadnerczami są objęte luźną tkanką łączną bogatą w tłuszcz, dzięki czemu narząd jest dobrze chroniony przed wstrząsami i urazami oraz zabezpieczany przed utratą ciepła. W budowie anatomicznej nerki należy wyróżnić miąższ nerkowy, na który składają się kora i rdzeń. Kora nerkowa lokalizuje się obwodowo, tuż pod błoną mięśniową i osiąga grubość od 5 do 7 mm. Jej części (słupy) wnikają do rdzenia tworząc tzw. piramidy nerkowe. Warto wyróżnić również zraziki korowe, pomiędzy którymi biegną niezwykle ważne dla funkcjonowania nerek naczynia krwionośne (naczynia międzyzrazikowe).

Z kolei rdzeń nerki obejmuje zatokę nerkową i znajduje się pomiędzy słupami nerkowymi. Rdzeniem nerki zwiemy tkanki piramid nerkowych. Ich liczba bywa różna, zwykle od 10 do 20. Wierzchołki wszystkich piramid wpuklają się do zatoki nerkowej nosząc nazwy brodawek nerkowych. Każda brodawka objęta jest kielichem miedniczki nerkowej – mocz wydzielany przez nerkę ścieka do kielicha wyłącznie z tej brodawki.

Nefrony

Nefron jest podstawowym elementem budulcowym każdej nerki, stanowi ważną jednostkę funkcjonalno-strukturalną. W jednej nerce znajduje się aż do 1,5 mln nefronów, a w skład każdego z nich wchodzą:

• ciałko nerkowe, zwane także kłębuszkiem nerkowym;
• część główna nefronu;
• część cienka i część gruba pętli nefronu;
• wstawka.

Najważniejsze jest ciałko nerkowe, utworzone z sieci około 30 pętli włosowatych naczyń krwionośnych. Kłębuszki nerkowe odpowiadają między innymi za produkcję reniny, regulację ciśnienia wewnątrznerkowego czy stężenia sodu. Ścianę ciałka nerkowego tworzy torebka kłębuszka.

Nerki – funkcje

Nerki odpowiadają przede wszystkim za produkcję i filtrację moczu. Wydzielanie moczu jest procesem ciągłym, którego intensywność znacznie maleje porą nocną. Dorosły i zdrowy człowiek wydala przeciętnie 1,5 l moczu na dobę, wartość ta jest jednak osobniczo zmienna i zależy od stylu życia. Wraz z moczem nerki odpowiadają za stałe usuwanie z organizmu szkodliwych związków chemicznych, toksyn i produktów ubocznych przemiany materii. Są to m.in.: kwas moczowy, mocznik czy metabolity przyjmowanych leków. Dzięki temu utrzymują w równowadze gospodarkę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową.

Zobacz również: Kolor moczu – co oznacza?

Z produkcją i wydzielaniem moczu bezpośrednio wiąże się kontrola ciśnienia krwi. Nadmiar wody jest bowiem sprawnie usuwany właśnie za pośrednictwem nerek, co z kolei przyczynia się do obniżenia objętości krwi krążącej i spadku ciśnienia krwi. Kolejną ważną funkcją nerek jest produkcja hormonów, zwłaszcza reniny, która wpływa na objętość krwi krążącej, a także erytropoetyny, która pobudza komórki krwiotwórcze do produkcji erytrocytów.

Ostatecznie to właśnie w nerkach przekształca się nieaktywna forma witaminy D3 do swojej postaci aktywnej. Ta zaś ma ogromny wpływ na wszystkie układy całego organizmu, szczególnie układ kostny.

Zobacz również: Kłębuszkowe zapalenie nerek.

Unaczynienie nerki

Nerka należy do krwiobiegu dużego, dlatego otrzymuje krew bezpośrednio z aorty brzusznej przez tętnicę nerkową. Jest ona bardzo silna, a jej średnica może dochodzić aż do 8 mm. Pozostałymi naczyniami doprowadzającymi krew do nerek są:

• tętnice międzyzrazikowe;
• tętnice międzypłatowe;
• tętniczki Ludwiga;
• tętniczki proste.

Nerka należy do bardzo dobrze ukrwionych narządów wewnętrznych. Posiada również naczynia chłonne tworzące podwójną sieć – powierzchowną i głęboką.

Unerwienie nerki

Za unerwienie nerki odpowiada splot nerkowy zawierający włókna współczulne i przywspółczulne nerwu błędnego. Włókna nerwowe wnikają głęboko do miąższu nerek, sięgając aż do ciałek nerkowych. Włókna nerwowe przewodzące ból dochodzą do segmentów rdzenia kręgowego Th10-Th12 poprzez pień współczulny oraz korzenie tylne.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.