Aspergiloza

Aktualizacja: 13 lutego 2023

Aspergiloza (łac. aspergillosis) nazywana także aspergillomą to inaczej zakażenie bądź reakcja alergiczna spowodowana grzybami chorobotwórczymi rodzaju Aspergillus. W jej przebiegu dochodzi m.in. do rozwoju grzybicy kropidlakowej płuc oraz wystąpienia szeregu objawów ogólnoustrojowych. Leczenie zależy od postaci choroby – może opierać się wyłącznie na farmakoterapii, jak również może wymagać wdrożenia postępowania chirurgicznego.

Aspergiloza – przyczyny

Bezpośrednią przyczyną problemów zdrowotnych jest kontakt z grzybami z rodzaju Aspergillus. Znajdują się one na całym świecie – w kompoście, liściach, glebie, a nawet w żywności. W praktyce wyróżnia się aż 185 gatunków tych grzybów, jednak jedynie 20 gatunków z nich są zagrożeniem dla człowieka. Najczęściej są to:

• Aspergillus Fumigatus;
• Aspergillus Flavus;
• Aspergillus niger;
• Aspergillus clavatus;
• Aspergillus glaucus;
• Aspergillus nidulans;
• Aspergillus terreus;
• Aspergillus ustus.

Czynnikami ryzyka aspergilozy są:

• przewlekła terapia glikokortykosteroidami;
• przebyty przeszczep;
• AIDS i inne zespoły skrajnie niskiej odporności;
• choroby nowotworowe;
• chemioterapia i radioterapia;
• cewnikowanie;
• długotrwała neutropenia.

Zarodniki grzybów przedostają się do organizmu człowieka zazwyczaj drogą oddechową, gdy wdychamy powietrze, w którym się unoszą. W zależności od wielu czynników może dojść do rozwoju różnych zespołów chorobowych. W przypadku pacjentów z upośledzonym układem immunologicznym, onkologicznych oraz wyniszczonych może nastąpić rozwój aspergilozy inwazyjnej. Postacią nieinwazyjną jest grzybniak, który może prowadzić do powikłań chorób przebiegających z tworzeniem nieprawidłowych jam w płucu, np. gruźlicy, ZZSK czy rozstrzenia oskrzeli.

Aspergiloza – objawy

Grzyby z rodzaju Aspergillus mogą wpływać na każdy układ w organizmie człowieka, ze względu na sposób zarażania się najczęściej atakują jednak układ oddechowy. Wyróżniamy 3 postacie choroby:

• alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna – u osób chorych na astmę rozwija się silna reakcja alergiczna;
• aspergiloza klasyczna – zarodniki kolonizują płuca i rozwijają się w ich miąższu, uszkadzając je;
• inwazyjna infekcja systemowa z zapaleniem płuc i martwicą, rozprzestrzeniająca się po całym ustroju przez krew.

Postać, która się rozwinie, ma duży związek ze stanem układu odpornościowego danej osoby. Grzyb może również rozsiewać się poza płuca, atakując gałki oczne, mięsień sercowy, zatoki przynosowe czy nawet kości i szpik kostny. Do objawów ogólnoustrojowych aspergilozy zaliczamy:

• gorączkę;
• dreszcze;
• duszności i ból w klatce piersiowej;
• krwiomocz;
• bóle stawów i kości;
• kaszel;
• ból głowy;
• nagła utrata masy ciała;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

I wiele innych.

Diagnostyka aspergilozy

Początkowo choroba może być trudna do rozpoznania, jednak w późniejszych etapach nie sprawia trudności diagnostycznych. Najbardziej trafne rozpoznanie opiera się na badaniu histopatologicznym, dzięki któremu można dodatkowo ocenić rodzaj grzyba chorobotwórczego. Konieczne jest też wykonanie RTG klatki piersiowej, aby uwidocznić zmiany w tkance płuc.

Aspergiloza – leczenie

Leczenie i rokowanie zależą od rodzaju i zaawansowania aspergilozy. Podstawą jest wdrożenie farmakoterapii przeciwgrzybiczej. Przy postaci inwazyjnej stosuje się amfoterycynę B, itrakonazol bądź worikonazol. Ostatni lek zarejestrowany jest obecnie jako złoty standard leczenia ostrego inwazyjnego rodzaju aspergilozy w wielu krajach. Natomiast grzybiak kropidlakowy wymaga usunięcia chirurgicznego. W przypadku reakcji alergicznych rozpoczyna się odczulanie, przy czym równie ważne jest unikanie ekspozycji na zarodniki grzybów z rodzaju Aspergillus.

W ostatnim czasie coraz częściej uwagę zwraca się na ablację prądem o częstotliwości radiowej (RF). To minimalnie inwazyjna terapia stosowana głównie w leczeniu zmian płucnych. Omawiane grzyby mogą dorastać w warunkach do 50°C, jednak temperatura powyżej 70°C zabija je, co jest wykorzystywane we współczesnym lecznictwie.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Zieliński M., Mazur-Zielińska H., Ziora D., Aspergilloma o nietypowej lokalizacji u pacjenta z astmą o ciężkim przebiegu, Pneumonologia i Alergologia Polska, 4/2016.
2. Lang M., Lang A., Chauhan N., Gill A., Non-surgical treatment options for pulmonary aspergilloma, Respiratory Medicine, 164/2020.