Insulinoma

Aktualizacja: 25 sierpnia 2025

Insulinoma (inaczej: wyspiak trzustki) to rzadko diagnozowany nowotwór wywodzący się z komórek beta trzustki, które odpowiadają za syntezę i wydzielanie niezwykle ważnego hormonu insuliny. Diagnostyką i leczeniem zajmują się lekarz endokrynolog oraz lekarz onkolog pracujący w zespole interdyscyplinarnym.

Insulinoma – przyczyny

Insulinoma jest najczęstszym hormonalnie czynnym guzem trzustki, jednocześnie będąc jednym z najrzadziej diagnozowanych nowotworów w ciele człowieka. Większość guzów trzustki jest łagodna, choć niewielka ich część (około 7%) może przebiegać w postaci wieloogniskowej. Można więc powiedzieć, że insulinoma to najczęściej rozpoznawany hormonalnie czynny guz trzustki. Około 10% z nich występuje w postaci mnogiej, u około 10% chorych ma charakter złośliwy, natomiast u 5–10% chorych jest składową zespołu mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej.

Najczęstszą przyczyną insulinoma są mutacje, które jednak nie wykazują cech dziedziczenia. W ich przebiegu dochodzi do spontanicznej mutacji w komórkach beta trzustki, które zaczynają się nadmiernie namnażać i wydzielać insulinę. Rzadszą, już dziedziczną przyczyną insulinoma jest zespół MEN-1, czyli mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza typu 1. Występuje z reguły w skojarzeniu z innymi guzami hormonalnie czynnymi (np. przytarczyc, przysadki).

Insulinoma – objawy

Zazwyczaj pojedynczy, niewielkich rozmiarów (poniżej 2 cm), dobrze unaczyniony i otoczony torebką insulinoma nie jest bardzo groźny. W większości przypadków nie daje przerzutów, jednak może powodować poważne objawy kliniczne z powodu nadmiaru insuliny. Dlatego jeśli jest kontrolowany lub leczony, nie stanowi zagrożenia życia.

Na klasyczną triadę Whipple’a, sugerującą rozpoznanie insulinoma składają się:

• objawy hipoglikemii na czczo lub po wysiłku;
• towarzyszące objawom stężenie glukozy w surowicy poniżej 45 mg/dl;
• ustępowanie objawów po dożylnym lub doustnym podaniu glukozy.

Dość charakterystyczne są również neurowegetatywne objawy hipoglikemii:

• zlewne poty;
• bladość skóry;
• uczucie głodu;
• bóle w klatce piersiowej;
• tachykardia.

Jak również objawy neuroglikopenii:

• drżenia;
• zawroty głowy;
• osłabienie;
• zmiany osobowości;
• objawy psychiczne;
• podniecenie;
• depresja;
• osłabienie odruchów, w końcu drgawki, zaburzenia świadomości i śpiączka.

Objawy te bierze się pod uwagę w trakcie procesu diagnostycznego, a więc podczas zbierania szczegółowego wywiadu zdrowotnego z pacjentem. Aby rozpoznać insulinomę, należy dodatkowo stwierdzić hipoglikemię współistniejącą z hiperinsulinemią (a nawet z prawidłową, lecz nie niską insulinemią), a także stwierdzić guza trzustki lub wykluczyć inne możliwe przyczyny neuroglikopenii głodowej.

Diagnostyka insulinoma

Insulinoma rozpoznawany jest na podstawie objawów klinicznych, w tym zwłaszcza triady Whipple’a, jak również na podstawie badań krwi. U pacjentów z insulinomą stosunek insuliny do peptydu C wynosi powyżej 1,0. Omawiany problem zdrowotny można zidentyfikować ponadto technikami obrazowania, takimi jak USG brzucha, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, jak również ultrasonografia endoskopowa (EUS), angiografia tętnic oraz dotętnicza stymulacja jonami wapnia.

Insulinoma – leczenie

W większości przypadków insulinoma możliwe staje się leczenie operacyjne, które jest jedyną terapią mogącą prowadzić do całkowitego wyleczenia chorego. Co się z tym wiąże, jest leczeniem z wyboru chorych z rozpoznanym insulinoma. Podczas kwalifikacji do zabiegu pamiętać należy, że rozpoznanie nie powinno budzić wątpliwości. W okresie okołooperacyjnym niezbędne jest częste oznaczanie glikemii, ponieważ przed i podczas zabiegu dochodzić może do jej spadków. Z kolei po udanej operacji występuje często hiperglikemia wymagająca działań medycznych.

Nie u wszystkich pacjentów możliwe jest jednak zastosowanie leczenia operacyjnego. Wówczas można zastosować diazoksyd, który obniża wydzielanie insuliny, pozwalając na kontrolę glikemii u 50% chorych z omawianym problemem zdrowotnym.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Marek B., Kajdaniuk D., Kos-Kudła B., Foltyn W., Borgiel-Marek H., Matyja V., Pakuła D., Insulinoma – diagnostyka i leczenie, Endokrynologia Polska, 1/2007.
2. Franek E., Hormonalnie czynne neuroendokrynne guzy trzustki, Przegląd Gastroenterologiczny 2006: 1 (1): 22–28.