Badanie krwi

Aktualizacja: 28 maja 2025

Badanie krwi polega na analizie konkretnych parametrów związanych bezpośrednio z tą tkanką, takich jak elementy morfotyczne, hormony, przeciwciała, czynniki stanu zapalnego i wiele innych. W zależności od podejrzeń lekarza lub własnych chęci profilaktycznych takie parametry dobiera się indywidualnie. Regularne badania krwi powinny być wykonywane przez każdego człowieka raz w roku, co jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).

Spis treści

Jak wygląda badanie krwi?
Jak przygotować się do badań krwi?
Co można wykryć w badaniu krwi?

Jak wygląda badanie krwi?

Badanie krwi jest jedną z podstawowych procedur diagnostycznych wykonywanych we współczesnej medycynie praktycznie przy rozpoznaniu każdego problemu zdrowotnego oraz w ramach kontroli stanu zdrowia. Ma zastosowanie już od pierwszych chwil życia, aż do późnej starości. Samo badanie jest raczej bezbolesne (pacjent odczuwa jedynie delikatne ukłucie przypominające ukąszenie komara), a trwa kilka minut. Polega na wkłuciu się w żylne naczynie krwionośne (najczęściej w żyłę znajdująca się w zagłębieniu łokcia) sterylną igłą i pobraniu z niego porcji krwi do fiolki, która następnie jest zabezpieczana i odsyłana do laboratorium medycznego. W zależności od badanych parametrów wyniki dostępne mogą być jeszcze tego samego dnia lub czeka się na nie do kilku tygodni.

Po pobraniu krwi miejsce wkłucia jest dezynfekowane i przykłada się do niego jałowy gazik, który należy uciskać kilka minut, aby nie dopuścić do powstania krwiaka. Praktycznie od razu można wrócić do czynności dnia codziennego. W niektórych przypadkach pielęgniarka może podjąć decyzję o pobraniu krwi z palca, nadgarstka lub innego miejsca.

Jak przygotować się do badań krwi?

W większości przypadków badanie krwi powinno zostać wykonane z samego rana na czczo (nie spożywa się żadnych pokarmów ani napojów z wyjątkiem wody), ponieważ spożycie posiłku lub późna godzina mogą wpływać na zafałszowanie wyników. W przypadku kobiet spore znaczenie (szczególnie przy badaniu poziomu hormonów) ma dzień cyklu miesiączkowego. Przykładowo badania FSH, LH, estradiolu, testosteronu, prolaktyny najlepiej wykonać na początku cyklu (między 1. a 3. dniem menstruacji). Dlatego zawsze warto się upewnić, jakie wymagania pojawiają się przy analizie konkretnych parametrów. Należy podkreślić, że stres, aktywność fizyczna, brak snu, wypicie kawy tuż przed badaniem lub spożycie alkoholu dzień wcześniej także fałszują wyniki. Dlatego poleca się przyjście do placówki medycznej około 15 minut przed pobraniem krwi, aby chwilę odpocząć, napić się wody, odetchnąć, posiedzieć, a więc aby wyrównać ciśnienie tętnicze, oddech i akcję serca.

Należy podkreślić znaczenie picia wody, ponieważ im gęstsza krew, tym trudniejsze (a niekiedy wręcz niemożliwe) staje się pobranie krwi. Już 2 dni wcześniej warto zacząć przyjmować płyny w ilości co najmniej 1,5 l wody dziennie, co utrzymuje się też dzień przed badaniem i w dniu badania. Osoby zmagające się z lękiem przed igłami muszą wiedzieć, że każda placówka oferuje możliwość pobrania krwi do diagnostyki w pozycji leżącej (nie da się w niej zemdleć).

Co można wykryć w badaniu krwi?

Na podstawie badań krwi przeanalizować można między innymi następujące parametry:

morfologię krwi obwodowej – obejmuje ona jakość i liczbę trombocytów, erytrocytów, frakcji leukocytów, a także hematokryt i wiele innych aspektów z nimi związanych;
hormony – tak naprawdę na podstawie badań krwi ocenić można poziom wszystkich hormonów, choć najczęściej bada się hormony tarczycy, hormony przysadki mózgowej oraz hormony płciowe;
elektrolity – odpowiadające za utrzymanie równowagi gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu;
składniki odżywcze – minerały (np. bor, jod, żelazo, magnez) oraz witaminy (np. witaminę B9, witaminę B12, witaminę D);
czynniki stanu zapalnego – OB (wskazujące na przewlekłe stany zapalne), CRP (wskazujące na ostre stany zapalne);
panele analizujące czynnosc konkretnych narządów wewnętrznych – np. panel wątrobowy, panel nerkowy;
lipidogram – oceniający poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, cholesterolu HDL i trójglicerydów;
czynniki krzepnięcia krwi – w tym d-dimery, fibrynogen, PT, APTT;
glukozę i insulinę – warunkujące prawidłową czynność trzustki, a więc całego organizmu;
przeciwciała – które mogą wskazujące na poważne choroby przewlekłe, choroby autoimmunologiczne, alergiczne.

I wiele innych. Dobrze wykonane i przeanalizowane badania krwi są niezwykle wartościowym elementem diagnostyki. Pozwalają na zawężenie obszaru poszukiwań przyczyn objawów występujących u pacjenta lub nawet na postawienie ostatecznego rozpoznania. W pierwszym przypadku mogą skrócić czas diagnostyki, wskazując na konieczność wykonania konkretnych badań (np. badań obrazowych) i eliminując konieczność wykonania innych (np. badań histopatologicznych). Bardzo ważne jest, aby wyniki badań krwi zawsze były analizowane przez lekarza.

Polecane produkty

Spirulina + Żelazo - naturalne wsparcie krwi
Naturalny produkt Spirulina + żelazo od bioalgi jest czysto roślinnym źródłem żelaza, wyprodukowanym wyłącznie przez Matkę Naturę. Jego biodostępność jest dzięki temu na wysokim poziomie co pozwala m.in. na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka ...
Zobacz tutaj ...