Densytometria

Aktualizacja: 11 września 2023

Densytometria to proste, szybkie i nieinwazyjne badanie pozwalające ocenić gęstość mineralną kości. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w diagnostyce osteopenii i osteoporozy, jak również służy do monitorowania postępów choroby i jej leczenia. Całe badanie trwa zaledwie kilka minut i jest bezbolesne.

Densytometria – na czym polega?

Badanie densytometryczne standardowo najczęściej wykonuje się w obrębie kości udowej oraz w części lędźwiowej kręgosłupa. Pozostałe lokalizacje, takie jak przedramię czy tzw. opcję total body, wykorzystuje się jedynie w specyficznych sytuacjach. Przy badaniu odcinka lędźwiowego kręgosłupa pod kolana podkłada się pozycjoner, tak, aby uda pacjenta ustawiały się pod kątem 60-90° w stosunku do blatu stołu w celu dobrego przylegania kręgosłupa. Następnie uruchamia się aparaturę i skanuje kręgosłup. Z kolei w trakcie skanu nasad bliższych kości udowych pacjent leży na plecach, zaś jego kończyny dolne są zrotowane do wewnątrz i unieruchomione przez odpowiedni pozycjoner. Obszar badania obejmuje wówczas nasadę bliższą kości udowej i panewkę stawu biodrowego kolejno strony lewej i prawej.

Należy jednak ostrożnie podchodzić do rozpoznawania osteoporozy tylko i wyłącznie na podstawie niskiej wartości gęstości mineralnej kości. Zawsze należy brać pod uwagę całokształt obrazu klinicznego pacjenta ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka.

Densytometria – co pokazuje?

Na podstawie densytometrii lekarz może ustalić:

• BMD – gęstość mineralną kości wyrażoną jako zawartość minerałów kostnych BMC podzieloną przez powierzchnię kości;
• BMC – zawartość minerałów w kościach;
• BM – masę kostną;
• YA – porównanie BMD osoby badanej do średniej wartości BMD osób zdrowych z grupy kontrolnej tej samej płci, rasy, w wieku szczytowej masy kostnej (20-29 lat);
• FM – masę tkanki tłuszczowej.

Oprogramowanie aparatu DXA oblicza parametry densytometryczne całościowo oraz w poszczególnych regionach ciała. Wykonuje również wykresy porównawcze. Najistotniejszym badanym parametrem jest jednak T-score, czyli liczba odchyleń standardowych między średnią wartością BMD badanego a średnią wartością wskaźnika YA. Wyniki T-score mogą prezentować się następująco:

• norma: T-score > 1,0;
• osteopenia: -2,5 < T-score < -1,0;
• osteoporoza: T-score < -2,5;
• zaawansowana osteoporoza: T-score < -2,5 i jedno lub więcej złamań w historii pacjenta.

Wyniki powinien interpretować lekarz.

Densytometria – wskazania

Podstawowe wskazania do wykonania densytometrii:

• kobiety powyżej 65. roku życia oraz mężczyźni powyżej 70. roku życia;
• występowanie czynników ryzyka złamań u kobiet w wieku powyżej 65. roku życia oraz w okresie pomenopauzalnym, a także u mężczyzn w wieku powyżej 70. roku życia;
• stosowanie leków zwiększających ryzyko rozwoju osteoporozy;
• przewlekłe choroby wpływające na kondycję tkanki kostnej, np. RZS.

Wskazaniem są jednak wszystkie przypadki, w których pojawia się podejrzenie rozwoju osteoporozy.

Densytometria – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do densytometrii jest ciąża oraz wykonywane w ciągu ostatnich 3-5 dni przed skanowaniem badań z zastosowaniem środków kontrastujących lub radionuklidów, które mogą zafałszować wynik densytometrii.

Jak przygotować się do densytometrii?

Przygotowanie pacjenta do badania densytometrycznego polega na usunięciu elementów metalowych i powodujących osłabienie promieniowania. Wskazany jest luźny ubiór, a najkorzystniej jest, gdy badany pozostaje w bieliźnie i jednorazowym fartuchu. Warto zabrać ze sobą posiadającą dokumentację medyczną oraz przygotować nazwy przewlekle przyjmowanych leków.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sobczyk J., Pusz-Sapa A., Diagnostyka w technice DXA – wybrane zagadnienia, Inżynier i Fizyk Medyczny, 1/2021.
2. Szafrański T., Kostyk T., Leszczyński P., Interpretacja badań densytometrycznych i morfometrycznych metodą DXA, Przegląd Menopauzalny, 5/2012.