Kolagen do picia
Kolagen do picia

Aktualizacja: 5 listopada 2020

DHAKwas dekozaheksaenowego (DHA) pełni w organizmie człowieka bardzo ważne funkcje. Jest wręcz niezbędny, aby ustrój mógł prawidłowo funkcjonować. Zalicza się go do długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3.

DHA w organizmie człowieka

W organizmie człowieka może zachodzić naturalna synteza DHA, z prekursorów takich jak: ALA (kwas alfa-linolenowy obecny np. w oleju lnianym) i EPA (kwas eikozapentaenowy). Synteza ta jest jednak niewystarczająca dla pokrycia zapotrzebowania organizmu. Wydajność tego procesu jest znikoma i uwarunkowana osobniczo, dlatego też DHA powinno być podawane wraz z pożywieniem.

Trawienie tłuszczu zawierającego EPA i DHA jest procesem złożonym, trwa około 16 – 24 godzin i wymaga obecności enzymów lipolitycznych: lipazy językowej, żołądkowej i trzustkowej, fosfolipazy oraz soli żółciowych. Hydroliza w jamie ustnej i żołądku przebiega w niewielkim stopniu i kontynuowana jest w dwunastnicy, gdzie miejsce ma zasadniczy etap trawienia przy udziale lipazy trzustkowej. Żółć emulguje tłuszcz, w efekcie czego powstaje mikroemulsja o bardzo rozwiniętej powierzchni, co ułatwia kontakt z lipazą trzustkową i znacznie zwiększa efektywność hydrolizy.

Funkcje DHA

Wszystkie długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe stanowią istotne element błon komórkowych i wpływają na utrzymanie ich integralności oraz przepuszczalności. Ponadto, kwas DHA:

  • odgrywa ważną rolę w dojrzewaniu siatkówki oka i poprawia ostrość widzenia;
  • wpływa pozytywnie na funkcjonowanie komórek mózgowych;
  • przeciwdziała depresji i stresowi;
  • reguluje ekspresję genów;
  • zapewnia dojrzewającym organizmom prawidłowe tempo wzrostu i rozwoju;
  • moduluje procesy immunologiczne i zmniejsza ryzyko infekcji.

Niezwykle istotne jest spożywanie tych kwasów przez kobiety w ciąży, ponieważ odpowiadają one za rozwój płodu. Przyczyniają się do wyższej masy urodzeniowej noworodka, a następnie za jego prawidłowy rozwój w następnych latach życia. DHA wykazuje zdolność przenikania przez łożysko i błony płodowe, przez co bez problemu przedostaje się do krwi dziecka. Najbardziej decydującym momentem dla rozwoju mózgu i narządów wewnętrznych jest III trymestr ciąży. Wtedy należy zwrócić szczególną uwagę na podaż tych kwasów tłuszczowych.

Należy jednak wiedzieć, że DHA są istotne przez cały okres życia człowieka, nie tylko na jego początku. Dokładnie i niejednokrotnie udokumentowano korzystny wpływ EPA i DHA na hamowanie objawów i zmniejszanie ryzyka wielu chorób, szczególnie układu sercowo-naczyniowego, ale także innych, w których podłoże zapalne odgrywa istotną rolę.

Źródła kwasu dekozaheksaenowego

Głównym źródłem omawianego kwasu są ryby, szczególnie te żyjące w zimnych wodach morskich i oceanicznych, a także owoce morza. Szacuje się, że w Polsce spożycie tego typu produktów jest niedostateczne, co prowadzi do niedoborów DHA w diecie. Jedne z przeprowadzonych badań wykazały, że spożycie ryb i owoców morza jest o 50% zbyt niskie, w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Dodatkowo duże ilości tych związków są obecne również w niektórych gatunkach mikroalg oraz innych organizmach morskich, np. w Spirulinie.

Zobacz również: Kwasy tłuszczowe Omega 3 – główne źródła.

Dzienne zapotrzebowanie

Szczególnie istotne jest spożycie DHA w ciąży. Aby uzupełnić pulę zasobów DHA w organizmie matki i tym samym zapewnić prawidłową jego dystrybucję do płodu, ciężarne kobiety powinny przyjmować 500 mg DHA dziennie już od pierwszego miesiąca ciąży. Szczególnie, jeśli spożycie ryb i owoców morza jest u nich niewystarczająca. Natomiast kobiety w ciąży o wysokim ryzyku porodu przedwczesnego powinny przyjmować 1000 mg DHA dziennie.

Szacuje się, że w przypadku pozostałych osób dorosłych podaż DHA na poziomie około 250 mg dziennie jest wystarczająca, aby pokryć podstawowe zapotrzebowanie organizmu na ten składnik. Przelicza się to na spożycie ryb i owoców morza 1-2 razy w tygodniu. Dzieci od 2. roku życia oraz młodzież wykazują podobne zapotrzebowanie, jak osoby dorosłe.

Bibliografia

  1. Pac-Kożuchowska E., Kwasy tłuszczowe omega-3 a stan zdrowia dzieci, Endokrynologia Pediatryczna, 7/2008.
  2. Socha P., Suplementacja DHA w krytycznych okresach życia – jak w praktyce realizować polskie i międzynarodowe zalecenia, Pediatria, 10/2013.
  3. Marciniak-Łukasik K., Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6/2011.
  4. Bednarek W., Karowicz-Bilińska A., Kotarski J., Nowak-Markwitz E., Poręba R., Spaczyński M., Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania kwasów omega-3 w położnictwie, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, 2006-2011.
  5. Mirowski A., Jachnis A., Kwas dokozaheksaenowy – składnik odżywczy stwarzający możliwość poprawy funkcji poznawczych w podeszłym wieku, Życie Weterynaryjne, 9/2017.
  6. Dutkowska A., Rachoń D., Rola kwasów tłuszczowych n-3 oraz n-6 w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego, Choroby Serca i Naczyń, 3/2015.
Polecane produkty

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami