Uraz głowy

Aktualizacja: 9 stycznia 2023

Uraz głowy, zwany fachowo urazem czaszkowo-mózgowym, może przytrafić się każdemu bez względu na wiek, płeć czy styl życia. Najczęściej jednak bywa konsekwencją upadku z dużej wysokości lub wypadku komunikacyjnego. To także najczęstsza przyczyna zgonów lub kalectwa u pacjentów, którzy doznali urazu wielonarządowego.

Uraz głowy – rodzaje

Uraz głowy może mieć charakter pierwotny oraz wtórny. Pierwotny zależy od działania czynników zewnętrznych, na które – poza unikaniem ich – nie mamy większego wpływu. Z kolei urazy wtórne wynikają z niekorzystnej ewolucji urazu pierwotnego i są spowodowane czynnikami ogólnoustrojowymi, takimi jak niedokrwienie czy niedotlenienie. Konsekwencją tego jest obrzęk mózgu, który w połączeniu z jego następstwami (np. krwiakami wewnątrzczaszkowymi) prowadzi do uszkodzenia struktur mózgowia. Poniżej przedstawiamy najczęściej diagnozowane rodzaje urazów głowy.

Wstrząśnienie mózgu

Zazwyczaj ma charakter odwracalny, jest spowodowane zamkniętym urazem głowy, czyli takim, w przebiegu którego nie doszło do uszkodzenia opony twardej. Najczęściej do wstrząśnienia mózgu dochodzi wskutek bezpośredniego uderzenia w głowę lub upadku z wysokości, rzadziej na drodze pośredniego działania sił wybuchu. Charakterystycznymi objawami są:

• nudności i wymioty;
• zawroty głowy;
• bóle głowy;
• zaburzenia równowagi;
• zaburzenia stanu świadomości;
• nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne, np. słuchowe i wzrokowe;
• utrudnione zapamiętywanie i trudności z koncentracją.

Wstrząśnienie mózgu może mieć stopień łagodny, umiarkowany lub ciężki. Mianem stopnia ciężkiego określamy każde wstrząśnienie przebiegające z utratą przytomności.

Stłuczenie mózgu

Stanowi kolejny rodzaj urazu zamkniętego, a zmiany pourazowe widoczne są na tomografii komputerowej. Konsekwencją stłuczenia są zwykle zmiany w miejscach odległych od miejsca obrażenia, powstałe w mechanizmie z odbicia. Najpoważniejszym skutkiem tego typu urazu jest rozerwanie mózgowia. Objawami stłuczenia mózgu jest przedłużający się stan nieprzytomności. Jeśli jednak pacjent zachowuje przytomność, pojawiają się objawy charakterystyczne m.in. dla udaru mózgu – splątanie, amnezja, zachowania nieadekwatne do sytuacji.

Rozlane uszkodzenie aksonalne

Zwykle tego typu urazy stanowią konsekwencję tępego uderzenia w głowę. Rozlane uszkodzenia aksonalne są najcięższym typem urazów zamkniętych głowy. W mózgowiu tworzą się ogniska krwotoczne, zwykle w obrębie ciała modzelowatego. Obraz kliniczny jest bardzo zmienny, od krótkotrwałej utraty przytomności, poprzez śpiączkę i stan wegetatywny, aż do śmierci. Rokowania są złe, śmiertelność szacuje się na 50%.

Krwawienia i krwiaki

Krwawienia podpajęczynówkowe mają miejsce wówczas, gdy w przestrzeni podpajęczynówkowej gromadzi się krew, której obecność podrażnia okoliczne struktury. W efekcie płyn z przestrzeni śródnaczyniowej może przesiąkać dalej, prowadząc do rozwoju obrzęku mózgu. Typowymi objawami krwawienia podpajęczynówkowego są:

• asymetryczne źrenice;
• silny ból głowy;
• wymioty i nudności;
• śpiączka.

Wskutek urazu głowy może dojść również do powstania krwiaka nadtwardówkowego, podtwardówkowego bądź śródmózgowego. Wszystkie rodzaje wyróżniają się krwawieniem żylnym i tętniczym jednocześnie. Krwawienie nadtwardówkowe jest konsekwencją przerwania tętnicy oponowej środkowej. Pacjenci w momencie urazu tracą przytomność, po czym szybko ją odzyskują i tracą ponownie. Natomiast krwiak podtwardówkowy rozwija się wskutek uszkodzenia dużych zatok żylnych opony twardej. Najgroźniejszym zjawiskiem są krwiaki śródmózgowe, powstające jako efekt stłuczenia i rozerwania mózgu lub jako ewolucja ognisk stłuczenia. Zawsze wiążą się ze zniszczeniem tkanki nerwowej i z ubytkiem funkcji. Rokują źle.

Uraz głowy – leczenie

W większości przypadków pojawia się konieczność leczenia operacyjnego, które powinno zostać wdrożone jak najszybciej, aby nie dopuścić do poważnych powikłań, takich jak choćby obrzęk mózgu. Im wcześniej podjęta interwencja, tym lepsze rokowania ma pacjent. W przypadku wstrząśnienia mózgu nie ma konieczności operacji, jednak postępowaniem z wyboru jest odpoczynek, leżenie w domu lub w szpitalu oraz unikanie jakichkolwiek aktywności fizycznych. Pacjent powinien znajdować się pod obserwacją. Zawsze po urazie głowy należy wykonać badanie obrazowe.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Radek M., Urazy czaszkowo-mózgowe, Neurologia po Dyplomie, 1/2016.
2. Pilśniak J., Ślusarz R., Epidemiologia urazów czaszkowo-mózgowych w materiale własnym Pogotowia Ratunkowego w Rypinie: Badania retrospektywne, Pielęgniarstwo Neurologiczne i Neurochirurgiczne, 2/2013.
3. Haftek P., Uraz czaszkowo-mózgowy w praktyce ratownika medycznego, Kraków.
4. Mikołajewska E., Urazy czaszkowo-mózgowe związane z pracą, BP, 8/2014.