Proces starzenia się organizmu

Proces starzenia się organizmu definiuje się jako zespół postępujących w czasie zmian anatomicznych i fizjologicznych, prowadzących do zmniejszenia istniejących rezerw i ograniczenia zdolności utrzymania homeostazy w warunkach stresu. Zachodzące zmiany odbijają się na funkcjonowaniu każdej komórki, dotyczą zatem wszystkich tkanek i układów.

Przyczyny starzenia się organizmu

Starzenie się jest naturalnym etapem ludzkiego życia, czyli jego nieuniknioną częścią. Choć nie prowadzi do chorób i niesprawności, to jednak wyraźnie zwiększa ryzyko ich wystąpienia.

Starzenie się organizmu rozpoczyna się wg WHO między 60 a 65 rokiem życia. Starość podzielono jednak na podokresy:

• wczesna starość – 60-74 rok życia;
• późna starość – 75-89 rok życia;
• bardzo późna starość (okres długowieczności) – powyżej 90 roku życia.

Główną przyczyną starzenia się organizmu jest zatem nieuniknione wkroczenie w pewien wiek.

Do czynników przyspieszających starzenie się organizmu można zaliczyć stosowanie używek (narkotyki, alkohol, papierosy), brak aktywności ruchowej, niezdrową dietę. Z kolei starzenie się skóry znacznie przyspiesza długotrwała i częsta ekspozycja odsłoniętego ciała na promieniowanie słoneczne (bez zastosowania kremów ochronnych) lub częste korzystanie z solarium.

Zmiany zachodzące w organizmie

Jak wspomniano wcześniej, zmiany dotyczą każdego układu w organizmie człowieka:

• układ kostny – zmniejszanie masy i gęstości tkanki kostnej, poprzez zwiększenie resorpcji kostnej, zwiększone ryzyko wystąpienia osteoporozy;
• stawy – zmniejszenie hydratacji, a w efekcie nasilenie sztywności i pogorszenie funkcjonowania chrząstki stawowej. Dodatkowo zauważa się zmniejszenie zakresu ruchomości;
• tkanka mięśniowa – utrata masy mięśni i siły mięśniowej. W rezultacie dochodzi do zmniejszenia możliwości wykonywania dużych wysiłków fizycznych;
• skóra – spadek ilości kolagenu powoduje powstawanie zmarszczek oraz utratę elastyczności skóry. Ponadto zauważa się pogorszenie stanu włosów i osłabienie paznokci;
• układ krwionośny – utrata elastyczności naczyń krwionośnych, zwiększenie ryzyka wielu chorób serca;
• układ trawienny – pogorszenie wchłaniania wielu składników odżywczych, często utrata apetytu i spadek wrażliwości kubków smakowych. Ponadto poprzez braki w uzębieniu jakość spożywania staje się gorsza. U osób starszych częstsze są wzdęcia i uczucie ciężkości.

Dodatkowo dochodzi do obniżenia odporności organizmu, pogorszenia wzroku i słuchu oraz problemów z równowagą czy koordynacją.

Zauważa się także zmniejszenie wzrostu osób starszych nawet o kilka centymetrów, co wiąże się z zmianą postawy, zwiększeniem krzywizn bioder i kolan oraz zmniejszeniem wysokości krążków międzykręgowych.

Nie są to jednak reguły, ponieważ odpowiedni styl życia może spowodować tak zwane pozytywne starzenie się organizmu.

Jak zwolnić proces starzenia się organizmu?

Podstawą utrzymania sprawności fizycznej i psychicznej jest prowadzenie zdrowego stylu życia. Obejmuje ono zdrową, zbilansowaną dietę oraz codzienną dawkę aktywności fizycznej.

Brak aktywności lub jej zmniejszenie powoduje wraz z wiekiem znaczne ubytki w tkance kostnej oraz strukturach mięśniowych. Z kolei nieprawidłowe odżywianie wpływa między innymi na pogorszenie metabolizmu tkanki kostnej oraz na gospodarkę hormonalną. W efekcie niezdrowy tryb życia przyspiesza starzenie się organizmu, może powodować otyłość i szereg chorób cywilizacyjnych. Ponadto wpływa na pogorszenie stanu psychicznego.

Należy zatem przynajmniej raz dziennie wybrać się na spacer, przy czym warto 3 razy w tygodniu wykonać trening typu kardio (po 30 minut). W miarę możliwości sprawy na mieście warto załatwiać pieszo lub na rowerze i zrezygnować tym samym z korzystania z komunikacji miejskiej czy samochodu.

W przypadku codziennej diety warto urozmaicić ją o warzywa i owoce – zwłaszcza bogate w przeciwutleniacze (sugeruje się 5 porcji dziennie) oraz zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Ważna jest także rezygnacja z żywności wysoko przetworzonej oraz szkodliwych cukrów.

Aby spowolnić proces starzenia się organizmu warto ponadto:

• wychodząc na duże słońce korzystać z kapelusza ochronnego lub kremów z filtrami;
• unikać sytuacji stresowych;
• zapewniać organizmowi odpowiednią dawkę snu;
• leczyć ewentualne choroby, które mogą wystąpić;
• stosować naturalne kosmetyki indywidualnie dobrane do danej osoby i dbać o higienę;
• korzystać z badań kontrolnych;
• zapewniać organizmowi codzienną dawkę relaksu i odpoczynku, np. czytając dobrą książkę, bawiąc się ze zwierzęciem czy po prostu odpoczywając.

Bibliografia

1. Zasadzka E., Zmiany w układzie ruchu w procesie starzenia się, Gerontologia Polska, 3/2014.
2. Michalak A., Krzeszowiak J., Markiewicz-Górka I., Starzenie się organizmu a stres oksydacyjny oraz zmniejszona sprawność systemów naprawczych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 68/2014.
3. Myśliwski A., Proces starzenia – przebieg i konsekwencje, Pproblemy Nauk Biologicznych, 2/1999.
4. Sosińska P., Mikuła-Pietrasik J., Ksiażek K., Molekularne podstawy komórkowego starzenia: fenomen Hayflicka 50 lat później, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 70/2016.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...