Tauopatia

Aktualizacja: 12 kwietnia 2023

Tauopatia (nazywana także tautopatia) to szerokie grono różnych chorób związanych z patologiami związanymi z białkiem tau. W przebiegu tych chorób obserwuje się m.in. zwyrodnienie ośrodkowego układu nerwowego. Zalicza się do nich chorobę Alzheimera, otępienie czołowo-skroniowe, zwyrodnienie korowo-podstawne i wiele innych jednostek. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz neurolog.

Białko tau

Aby zrozumieć mechanizm rozwoju tauopatii, wcześniej należy dokładnie poznać białko tau (w skrócie: MAP-tau). Związane jest ono z mikrotubulami i odgrywa kluczową rolę w:

• stabilizacji struktury neuronu;
• transporcie aksonalnym;
• regulacji podziałów komórkowych;
• procesach apoptozy.

Łączy się z podjednostkami tubulin, formuje cytoszkielet komórek nerwowych i zapewnia jego stabilność. Występuje przede wszystkim w neuronach. Gen MAP-tau lokalizuje się na długim ramieniu chromosomu 17. Wszelkie patologie dotyczące produkcji lub czynności tego białka prowadzą do rozwoju tauopatii.

Tauopatia – choroby

Do najczęściej diagnozowanych chorób z grona tauopatii należą:

• choroba Alzheimera – zmienione MAP-tau odkłada się w postaci zwyrodnienia włókienkowatego lub plak neurytycznych. Złogi beta-amyloidu tworzą blaszki starcze. Początkowo zmiany dotyczą wyłącznie układu limbicznego, wraz z upływem czasu przenoszą się jednak na jądra podstawy i korę mózgu. Głównym objawem jest postępujące otępienie i utrata pamięci;
• otępienie czołowo-skroniowe – jest trzecią pod względem częstotliwości przyczyną otępienia (tuż po chorobie Alzheimera). Patologiczne złogi białka tau przybierają postać NFT lub ciałek Picka. Obserwuje się postępujący zanik płatów czołowych i przedniej części płatów skroniowych, a więc i upośledzenie wszystkich funkcji, za które odpowiadają te struktury;
• zespoły „parkinsonizm-plus” – czyli postępujące porażenie nadjądrowe oraz zwyrodnienie korowo-podstawne. Przyczyną jest zaburzenie w obrębie genu kodującego białko tau. Stwierdza się zanik neuronów i jąder podstawy. Choroby te szybko postępują, zgon następuje w ciągu kilku lat od rozpoznania;
• choroba Picka – typ otępienia czołowo-skroniowego, związany z występowaniem nierozpuszczalnych złogów posttranslacyjnych zmodyfikowanego białka tau. Typowe jest otępienie, zaburzenia zachowania oraz odruchy prymitywne.

Wciąż nie wiadomo jednak, dlaczego dochodzi do patologii związanych z białkiem tau. Przyczyny nie są więc znane.

Tauopatia – objawy

Do charakterystycznych objawów taupatii zaliczamy między innymi:

• zobojętnienie uczuciowe;
• zaburzenia funkcji poznawczych, w tym zaburzenia językowe i związane z funkcjami wzrokowo-przestrzennymi;
• otępienie o charakterze postępującym;
• utrata pamięci;
• problemy z koncentracją i utrzymaniem uwagi;
• utrata apetytu;
• zachowania nieadekwatne do danej sytuacji;
• nietrzymanie moczu i stolca;
• upośledzenie sprawności ruchowej, w tym sztywność mięśni i zmiana napięcia mięśniowego;
• problemy związane ze snem;
• apatia.

Obraz kliniczny różni się jednak w zależności od rodzaju taupatii, która występuje u danego pacjenta.

Tauopatia – diagnostyka

Wstępne rozpoznanie stawia się na podstawie obrazu klinicznego, a więc obserwowanych objawów. Badania krwi oraz płynu mózgowo-rdzeniowego zwykle są prawidłowe, dlatego nie są wykorzystywane w diagnostyce. Ogromne znaczenie ma jednak badanie rezonansem magnetycznym lub tomografia komputerowa mózgu. W późniejszych stadiach choroby wykonuje się EEG, które uwidacznia zwolnienie rytmu w przednich i czołowych odprowadzeniach, wcześniej nie są jednak widoczne.

Tautopatie – leczenie

Ponieważ nie ma sposobów na całkowite wyleczenie tych chorób, dlatego głównie stosuje się metody objawowe, których głównym celem jest poprawa funkcji poznawczych oraz utrzymanie sprawności i samodzielności przez jak najdłuższy czas. Kluczowa jest regularna, stale prowadzona rehabilitacja neurologiczna. W zależności od choroby podejmuje się próby stosowania inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, noradrenaliny oraz trazodonu.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Michniak K., Gąsior Ł., „Lepsza strona” siarkowodoru, Problemy Nauk Biologicznych, 3/2018.
2. Delacourte A., Tauopathies: recent insights into old diseases, Folia Neuropathol., 43/2005.
3. Pokryszko-Dragan A., Zagrajek M., Słotwiński K., Taupatie – choroby zwyrodnieniowe ośrodkowego układu nerwowego związane z patologią białka tau, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 59/2005.
4. Pąchalska M., Bidzan L., Otępienie czołowo-skroniowe. Ujęcie interdyscyplinarne, Kraków 2012.