Układ nerwowy

Aktualizacja: 29 września 2022

Układ nerwowy (łac. systema nervosum) pełni niezwykle istotną rolę – odpowiada między innymi za świadomość umysłową, czynność wszystkich narządów całego organizmu oraz prawidłowe napięcie mięśniowe, dzięki czemu jesteśmy w stanie się poruszać. W anatomii układ nerwowy dzieli się na 2 główne rodzaje: ośrodkowy układ nerwowy i obwodowy układ nerwowy.

Ośrodkowy układ nerwowy

W jego skład wchodzi mózgowie (mózg, móżdżek, pień mózgu) oraz rdzeń kręgowy. Stanowi centrum kontroli całego organizmu, ponieważ odpowiada za:

• odbieranie, analizowanie i przetwarzanie informacji pochodzących ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego;
• kontrolę oddychania;
• prawidłowe widzenie i słyszenie;
• czynność narządów zmysłu, w tym odbieranie bodźców czuciowych przez skórę czy możliwość rozpoznawania smaków i zapachów;
• równowagę i koordynację;
• odruchy bezwarunkowe, takie jak kichanie, mikcja, mruganie czy ziewanie;
• prawidłowe napięcie mięśniowe i precyzyjne ruchy ciała;
• świadome myślenie, tożsamość, łączenie faktów;
• pamięć;
• kontrolę emocji i odpowiedni dobór słów;
• orientację w przestrzeni;
• możliwość porozumiewania się z innymi ludźmi i prawidłową wymowę;
• popęd seksualny.

W ośrodkowym układzie nerwowym dochodzi również do produkcji wielu ważnych hormonów, takich jak melatonina (odpowiada za jakość snu i czuwanie) czy prolaktyna (stymulująca produkcję mleka podczas karmienia piersią). Czynność wydzielniczą pełnią przede wszystkim struktury takie jak szyszynka, przysadka mózgowa czy podwzgórze.

Zobacz również: Jak poprawić sprawność mózgu?

Obwodowy układ nerwowy

Układ nerwowy obwodowy zbudowany jest z licznych nerwów oraz zwojów nerwowych. Łączą one narządy wewnętrzne z ośrodkami w mózgowiu i rdzeniu kręgowym, a więc ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy płynnie w siebie przechodzą, nie mogąc pracować oddzielnie. Wszystkie nerwy dzielimy na nerwy czuciowe (odpowiedzialne za przetwarzanie wrażeń czuciowych), nerwy ruchowe (odpowiadają za umiejętność wykonywania ruchu daną częścią ciała) oraz nerwy mieszane. Obwodowy układ nerwowy dzielimy na:

• somatyczny układ nerwowy – zależny od naszej woli, dzieli się na układ piramidowy i układ pozapiramidowy. Układ piramidowy odpowiada za kontrolę ruchów, wykonywanie ich, utrzymywanie postawy ciała oraz unerwienie ruchowe mięśni poprzecznie prążkowanych. Układ pozapiramidowy odpowiada za regulację napięcia mięśniowego, tworzenie automatyzmów ruchowych czy wykonywanie czynności ruchowych;
• autonomiczny układ nerwowy – niezależny od naszej woli, przekazuje informacje do narządów wewnętrznych. Odpowiada między innymi za skurcz naczyń krwionośnych, trawienie czy oddychanie, ponieważ właśnie tych czynności nie jesteśmy zahamować kiedy chcemy. Autonomiczny układ nerwowy dzieli się na układ współczulny (pracuje podczas mobilizacji organizmu) oraz układ przywspółczulny (pracuje podczas odpoczynku).

Czynność wszystkich układów nerwowych ściśle się ze sobą łączy. W obwodowym układzie nerwowym wyróżnia się 12 par nerwów czaszkowych oraz 31 par nerwów rdzeniowych.

Budowa układu nerwowego

Podstawową komórką budującą układ nerwowy jest neuron. Od ciała komórki nerwowej odchodzą aksony (wypustki przekazujące informację z komórki nerwowej do narządu wykonawczego lub innej komórki) oraz dendryty (wypustki przekazujące bodźce do komórki nerwowej). Błona komórkowa neuronu posiada zdolność przewodzenia informacji w postaci impulsów elektrycznych. W przestrzeni synaptycznej (niewielka szczelina pomiędzy poszczególnymi wypustkami) informacja jest przenoszona za pośrednictwem substancji chemicznych zwanych mediatorami lub neuroprzekaźnikami.

Choroby układu nerwowego

Do najczęściej diagnozowanych chorób układu nerwowego zaliczamy takie jak:

• choroba Alzheimera;
• choroba Parkinsona;
• padaczka;
• mózgowe porażenie dziecięce;
• udar mózgu;
• stwardnienie zanikowe boczne;
• choroba Huntingtona;
• stwardnienie rozsiane;
• demencja;
• migrena;
• zapalenie opon mózgowych;
• zespół Guilliana-Barrego.

Często diagnozuje się również uszkodzenie rdzenia kręgowego, co może nastąpić wskutek wypadku komunikacyjnego, urazu czy upadku z dużej wysokości. Skutkiem jest paraliż lub porażenie, które w przypadku przerwania rdzenia mają charakter trwały. Diagnostyką i leczeniem wszelkich chorób układu nerwowego zajmuje się lekarz neurolog lub lekarz neurochirurg. Niezwykle przydatne są przy tym badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom IV, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
3. Kozubski W., Liberski P., Moryś J., Neurologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.