Drogi oddechowe (łac. tractus respiratoriae) składają się na układ oddechowy, czyli jeden z najistotniejszych układów w ciele człowieka – zapewniający wymianę gazową i oddychanie, a więc dostarczanie tlenu do wszystkich komórek organizmu. Drogi oddechowe stanowią kanały transportowe dla wdychanego i wydychanego powietrza. Diagnostyką i leczeniem chorób w ich obrębie zajmuje się lekarz pulmonolog.
Górne drogi oddechowe
Układ oddechowy człowieka można podzielić na górne i dolne drogi oddechowe. Do górnych dróg oddechowych zalicza się następujące elementy:
- jama nosowa (łac. cavum nasi) – przedzielona pionową przegrodą nosa na 2 symetryczne części lokalizuje się w twarzoczaszce. Składa się z właściwej jamy nosowej oraz jam dodatkowych, czyli zatok przynosowych. Całą jamę nosową wyściela dobrze unaczyniona błona śluzowa zawierająca nabłonek wielorzędowy migawkowy, który zaś posiada liczne komórki kubkowe. Wśród zatok wyróżnia się zatoki: czołową, szczękową i klinową;
- gardło (łac. pharynx) – wstępny odcinek układu pokarmowego tuż po jamie ustnej, jednak należy także do układu oddechowego, ponieważ transportowane jest nim powietrze (np. podczas oddychania przez usta). Gardło ma długość około 13 cm i dzieli się na część nosową oraz ustną. Poprzecznie prążkowane mięśnie gardła składają się z 3 par mięśni zwieraczy gardła;
- krtań (łac. larynx) – niewielka struktura chrzęstna o długości około 4-6 cm, łącząca gardło z tchawicą. Pełni ona jednak nie tylko funkcje łącznikowe. To właśnie tutaj lokalizują się struny głosowe, wytwarzające dźwięki i umożliwiające efektywne oddychanie. U kobiet krtań znajduje się nieco wyżej niż u mężczyzn, u których jest widoczna na przedniej powierzchni szyi jako wyniosłość nazywana jabłkiem Adama.
Częstym problemem współczesnej medycyny jest zapalenie górnych dróg oddechowych, które może mieć podłoże zarówno bakteryjne, jak i wirusowe. Sąsiedztwo zatok przynosowych i ucha oraz swoiste wrota zakażenia, jakie stanowią dla oskrzeli i płuc górne drogi oddechowe, wywołują ryzyko rozwinięcia się groźnych dla zdrowia i życia powikłań, nawet przy błahych infekcjach. Stany zapalne górnych dróg oddechowych mogą być ostre i przewlekłe, a ich diagnostyką oraz leczeniem zajmuje się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub laryngolog.
Dolne drogi oddechowe
Dolne drogi oddechowe u każdego człowieka tworzą następujące struktury anatomiczne:
- tchawica (łac. trachea) – znajduje się pomiędzy krtanią a płucami, jest cewą zawsze otwartą. Na szczególną uwagę zasługują chrząstki tchawicze, czyli pierścienie zbudowane z chrząstki szklistej otwarte na tylnej stronie tchawicy. U dzieci są wysoce elastyczne, jednak w wieku późniejszym mogą kostnieć. Stanowią solidne rusztowanie dla przechodzącego przez tchawicę powietrza;
- oskrzela (łac. bronchi) – to obie gałęzie tchawicy, których początek znajduje się w miejscu jej rozdwojenia. Kończą się u wejścia do odpowiedniego płuca. Gałęzie oskrzeli głównych wskutek ich podziału wchodzą do płuc i dzielą się na coraz mniejsze oskrzela, tworząc tzw. drzewo oskrzelowe;
- oskrzeliki (łac. bronchiolae) – odgałęzienia oskrzeli, a więc po prostu ich mniejsze części. Dzięki nim wdychane powietrze może przedostawać się bezpośrednio do płuc. Jest ono wówczas oczyszczone i ogrzane, gotowe do dalszego wykorzystania;
- pęcherzyki płucne (łac. alveoli pulmonis) – stanowią najmniejszą jednostkę budulcową płuc. Najważniejszym składnikiem ścian pęcherzyków jest niezwykle gęsta sieć naczyń krwionośnych włosowatych, co ma znaczenie podczas wymiany gazowej.
Płuca nie są zaliczane do dróg oddechowych, gdyż stanowią miejsca oddychania właściwego i filtracji powietrza. Mimo tego w ich obrębie znajdują się pęcherzyki płucne, które już są zaliczane do dróg oddechowych – stanowią wręcz ich najważniejszy element.
Drogi oddechowe – funkcje
Jak wskazuje nazwa, są to przede wszystkim drogi przeznaczone do transportu powietrza. Wraz z każdym wdechem do płuc dociera powietrze bogate w tlen, który następnie w pęcherzykach płucnych przenika do krwi i jest transportowany do wszystkich komórek organizmu. Z kolei wraz z każdym wydechem przez drogi oddechowe przechodzi powietrze bogate w dwutlenek węgla pobrany w pęcherzykach płucnych z krwi. Znaczenie dróg oddechowych nie ogranicza się jednak wyłącznie do przeprowadzania powietrza. Powietrze wdechowe, zanim dostanie się do płuc, podlega dokładnej obróbce. Rozpoczyna się ona już w jamie nosowej, gdzie wdychane alergeny i patogeny wychwytywane są przez rzęski. Dalszym etapem jest ogrzewanie i nawilżanie powietrza, co odbywa się zarówno w obrębie górnych, jak i dolnych dróg oddechowych.
Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnejOmega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Dąbrowski P., Zapalenia górnych dróg oddechowych, Przewodnik Lekarza, 5/2002.
Zostaw komentarz