Szyszynka

Aktualizacja: 17 września 2022

Szyszynka (łac. corpus pineale) to kluczowa struktura układu wewnątrzwydzielniczego, zlokalizowana w mózgowiu. Odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu zegara biologicznego poprzez produkcję i wydzielanie melatoniny. Poziom tego hormonu jest wysoki w nocy (umożliwia spokojne zaśnięcie) i niski w ciągu dnia (utrzymuje nas w stanie czuwania). Na syntezę melatoniny wpływa przede wszystkim światło – gdy oczy odbierają bodźce świetlne, produkcja ulega zahamowaniu. Dlatego odradza się korzystanie z komputerów lub telefonów komórkowych bezpośrednio przed snem.

Szyszynka – budowa

Szyszynka powstała wskutek wypuklenia się tylnej części sklepienia komory trzeciej mózgowia. Jej długość wynosi średnio 12 mm, zaś szerokość 8 mm. Otoczona jest tkanką łączną i wypełnia przestrzeń między móżdżkiem, a tylnym odcinkiem ciała modzelowatego. Szyszynka zbudowana jest z różnych rodzajów komórek. Są to:

• komórki szyszynkowe, tzw. pinocyty;
• komórki glejowe;
• sieć włókienek glejowych;
• komórki nerwowe;
• 2 rodzaje włókien nerwowych – z jądra uzdeczki oraz z górnego zwoju szyjnego pnia współczulnego.

Szyszynka każdej dorosłej osoby zawiera ponadto tzw. piasek mózgu składający się z fosforanów i węglanów wapnia. Szyszynka prezentuje się zupełnie inaczej u dzieci niż u osób dorosłych, przy czym piasek mózgu uwidacznia się w niej dopiero w okresie pokwitania. Uważa się więc, że to właśnie dzięki specyficznej budowie szyszynki dzieci na ogół nie mają problemów z zaśnięciem, śpią głębokim snem i doświadczają licznych marzeń sennych. Osoby dorosłe szybciej się wybudzają, a ich sny na ogół nie są aż tak intensywne.

Szyszynka – funkcje

Główną rolą szyszynki jest produkcja i wydzielanie hormonu o nazwie melatonina. Proces zachodzi w rytmie impulsów płynących z jądra nadskrzyżowaniowego, a do jego właściwego przebiegu niezbędna jest obecność L-tryptofanu. Szyszynka zawiera również inne związki biologicznie aktywne, wśród których największe znaczenie mają noradrenalina, histamina, dopamina, serotonina oraz somatostatyna. Do prawidłowego funkcjonowania szyszynki niezbędne jest światło słoneczne. Informacja świetlna dociera do omawianego narządu drogą nerwową z siatkówki oka, hamując produkcję melatoniny, czyli tzw. hormonu snu. Nocą, gdy zgasimy światło, siatkówka oka nie odbiera bodźców świetlnych, które mogłyby dotrzeć do szyszynki. W efekcie uwalnia ona melatoninę, która zwiększa senność.

Ciekawostką jest, że melatonina w organizmie człowieka (i wszystkich innych kręgowców) powstaje nie tylko w szyszynce, choć to właśnie ten narząd jest jej głównym źródłem. Hormon może powstać także w niewielkich ilościach w siatkówce, gruczole Hardera, podwzgórzu, trombocytach, monocytach, eozynofilach, komórkach NK oraz komórkach tucznych. Udowodniono, że prawidłowa czynność szyszynki wpływa pozytywnie na zachowanie wysokiej odporności.

Zobacz również: Bezsenność – czym jest i jakie ma skutki?

Uważa się ponadto, że w okresie dzieciństwa szyszynka hamuje produkcję hormonów gonadotropowych przysadki mózgowej, tym samym opóźniając dojrzewanie płciowe. Mimo tego szyszynka do dnia dzisiejszego nie została dokładnie zbadana, a jej konkretne funkcje wciąż pozostają tajemnicą.

Guzy szyszynki

Guzy szyszynki stanowią do 1% wszystkich guzów ośrodkowego układu nerwowego, przy czym częściej obserwuje się je u dzieci. Mogą mieć różne podłoże, zazwyczaj rozwijają się z komórek miąższu szyszynki, komórek zarodkowych bądź komórek nerwowych. Przy nowotworach niekiedy obserwuje się przerzuty właśnie do szyszynki. Objawy guzów szyszynki mają szerokie spektrum. Patologia powoduje podwyższenie ciśnienia wewnątrzmózgowego, w efekcie czego pacjenci skarżą się na nudności, wymioty i bóle głowy. Pozostałymi możliwymi objawami są:

• zaburzenia widzenia;
• nieprawidłowe ruchy gałek ocznych;
• obrzęk tarczy nerwu wzrokowego;
• zaburzenia chodu;
• problemy z pamięcią i koncentracją.

Dla guzów szyszynki charakterystyczny jest również zespół Parinauda, czyli brak reakcji źrenic na światło wraz z upośledzeniem ruchów gałek ocznych w płaszczyźnie pionowej. Zdarza się jednak, że guzy szyszynki mają przebieg bezobjawowy. Podstawą rozpoznania jest rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa głowy. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz neurolog. Złotym standardem terapii jest natomiast leczenie chirurgiczne, szczególnie u pacjentów onkologicznych.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Baranowska-Bik A., Zgliczyński W., Guzy szyszynki, Postępy Nauk Medycznych, 12/2015.
2. Pawlicki B., Rola szyszynki w fizjologii i patologii, Problemy Nauk Biologicznych, 1/1999.
3. Limmer S., Tauber-Rusch B., Szyszynka – siedziba duszy i wiecznej młodości, Studio Astropsychologii, Białystok 2019.
4. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.