Opryszczka wargowa

Aktualizacja: 15 września 2025

Opryszczka wargowa to powszechna infekcja wirusowa wywoływana przez wirusa opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1). Występuje zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci (u dzieci częściej objawowo), a czynnikiem ryzyka pojawienia się objawów jest przede wszystkim spadek odporności. Leczenie opryszczki wargowej jest dość proste, choć nierzadko ma ona tendencję do nawracania.

Opryszczka wargowa – przyczyny

Najczęściej występującą postacią kliniczną zakażenia HSV jest właśnie opryszczka błony śluzowej jamy ustnej i skóry okolicy okołowargowej, nazywana potocznie opryszczką wargową. Wywoływana jest głównie przez wirusa HSV-1. Prowadzone w połowie ubiegłego stulecia badania pozwoliły na stwierdzenie, że typ 1 wirusa wywołuje najczęściej zakażenia powyżej talii oraz zakażenia mózgu u osób dorosłych. Z kolei typ 2 wirusa opryszczki powoduje infekcje w okolicy okołogenitalnej oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Na zakażenie HSV-1 narażone są przede wszystkim dzieci do 5. roku życia. W większości przypadków choroba przebiega łagodnie i skąpoobjawowo. Jedynie w skrajnych przypadkach przy wystąpieniu pełnych objawów, które utrzymują się 1–2 tygodnie, stan chorego jest na tyle poważny, że często wymaga leczenia szpitalnego.

Czynniki ryzyka zakażenia lub inicjacji objawów nawrotowych to dodatkowo:

• spadek odporności;
• przewianie organizmu;
• niedobory pokarmowe;
• silny stres.

Warto podkreślić, że zachorowanie na opryszczkę wargową nigdy nie kończy się jej całkowitym wyleczeniem, lecz utajeniem problemu. W organizmie człowieka pozostają patogeny, które mogą aktywować się w dowolnym momencie życia właśnie po zadziałaniu czynników ryzyka.

Opryszczka wargowa – objawy

Opryszczka wargowa może wystąpić jednorazowo, ale bardzo często ma charakter nawrotowy. Z reguły nawroty mają mniej nasilony przebieg i trwają krócej, jednakże nawrotowość zmian jest stresująca i niepokojąca dla pacjentów. Szacuje się, że nawet do 40% zakażonych wirusem HSV-1 wykazuje wspomniany nawrotowy przebieg choroby. W początkowym jej okresie dochodzi do uczucia mrowienia, pieczenia, swędzenia w miejscu, w którym pojawiają się bolące pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą. Następnie powierzchnie pęcherzyków pękają i powstają nadżerki pokrywające się strupem. Proces gojenia w zakażeniu pierwotnym trwa nawet 2 tygodnie, a w nawrocie zmian chorobowych kilka dni.

W przypadku dzieci pojawić się mogą objawy dodatkowe, takie jak gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i znaczne osłabienie. W tej grupie wiekowej, także w jamie ustnej pojawiają się drobne pęcherzyki, które pękają, co prowadzi do powstania bolesnych nadżerek i owrzodzeń. Pęcherzyki mogą się tworzyć na skórze dłoni i twarzy, gdzie wirus dostaje się poprzez ślinę. W przypadku pacjentów dorosłych taki obraz kliniczny jest skrajną rzadkością.

Opryszczka wargowa – leczenie

Lekiem najczęściej wykorzystywanym w leczeniu opryszczki wargowej jest acyklowir, skuteczny w szczególności w hamowaniu replikacji HSV-1. Lek łagodzi ból i przyspiesza gojenie się zmian chorobowych, zwłaszcza podany w pierwszej dobie wystąpienia choroby lub w okresie prodromalnym (wczesna faza choroby). Skuteczność acyklowiru w leczeniu jest bardzo wysoka. Udowodniono na podstawie badań klinicznych, że oporność na ten lek wykazuje mniej niż 1% populacji.

Innymi lekami, które mogą być stosowane w leczeniu opryszczki wargowej, są: walacyklowir, pencyklowir, famcyklowir, foskarnet, cydofowir. Jednak w polskiej farmakoterapii preparaty te nie są na ogół wykorzystywane.

Doraźnie stosować można domowe sposoby na opryszczkę wargową, skupiające się głównie na zahamowaniu dalszej replikacji wirusa oraz na łagodzeniu występujących dolegliwości. Są nimi przede wszystkim:

• zimne okłady;
• okłady z naturalnego, prawdziwego miodu pszczelego;
• smarowanie zmian skórnych olejkiem z drzewa herbacianego lub olejem z czarnuszki siewnej;
• picie dużych ilości witaminy C;
• wzbogacenie diety o czosnek, cebulę i inne produkty silnie przeciwzapalne;
• stosowanie na opryszczkę domowej pasty z sody oczyszczonej.

Jednocześnie bardzo ważne jest, aby nie dotykać dłońmi zmian skórnych na wargach.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Wysokiej jakości oryginalna, egipska czarnuszka siewna (Nigella sativa) w kapsułkach to wygodny sposób na codzienne wsparcie odporności, układu pokarmowego i zdrowej skóry, z pełnią cennych składników aktywnych. Chroni komórki przed wolnymi rodnikami …
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno, dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju problemach skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Lesiak A., Narbutt J., Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum 2017, tom 3, nr 4, 147–151.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.