Kolagen do picia
Kolagen do picia

Zaćma - wrodzona, nabyta oraz wtórnaZaćma to jedna z najczęściej występujących chorób oczu, a ryzyko jej wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Nieleczona prowadzi nieuchronnie do zmętnienia soczewki oka, na szczęście istnieje wiele skutecznych metod leczniczych. W okulistyce wyróżnia się 3 postacie choroby:

  1. Zaćma wrodzona.
  2. Zaćma nabya.
  3. Zaćma wtórna.

1. Zaćma wrodzona.

W przypadku wrodzonej, zmętnienie w obrębie soczewki pojawia się już po urodzeniu. Biorąc pod uwagę fakt, że drobne zmiany w strukturze oka mogą pozostać niezauważone na wczesnym etapie życia, zaćma dziecięca także zalicza się do wrodzonych. Może być jedno- lub obustronna, a najczęstsze jej formy to:

  • biegunowa przednia i biegunowa tylna;
  • wrodzona jądrowa – dotycząca zmętnienia w obrębie jądra zarodkowego;
  • warstwowa – występuje najczęściej;
  • wrodzona całkowita – uniemożliwia rozwój prawidłowego widzenia u noworodka, co z kolei prowadzi do wtórnego niedowidzenia;
  • błoniasta – występuje w efekcie przerwania ciągłości torebki soczewki i wchłonięcia się jej mas;
  • wieńcowa – nazwana tak, ponieważ układ zmętnień, widocznych po rozszerzeniu źrenicy, przypomina wieniec;
  • błękitnych plamek – dość często spotykane, niepowiększające się zmętnienie soczewki. Plamki są na ogół niezbyt gęste i położone na obwodzie soczewki. Nie upośledzają widzenia i są stwierdzane przypadkowo.

Przyczyny

Wśród wrodzonych zaburzeń metabolicznych najczęściej powodujących zaćmę znajdują się:

  • galaktozemia;
  • niedobór galaktokinazy;
  • zespół Lowe’a.

Objawy

Biała źrenica zaliczana jest do pierwszych i podstawowych objawów i wskazuje na istnienie formy całkowitej wrodzonej. Objaw ten nie jest patognomoniczny wyłącznie dla zmętnienia soczewki, gdyż występuje również np, w przypadku siatkówczaka czy retinopatii wcześniaków. W tych przypadkach jednak, badając w świetle zogniskowanym, można stwierdzić głębsze położenie białych mas, na powierzchni których często widoczne są naczynia siatkówkowe.

Istnieje jeszcze odruch palcowo-oczny, który stanowi drugi objaw zwracający uwagę lekarza. Obserwuje się go m.in. w formie obustronnej całkowitej, a polega na tym, że niemowlę uciska oczy piąstkami lub kciukami obu dłoni.

Leczenie zaćmy wrodzonej

Jest ono wyłącznie operacyjne i wymusza usunięcie soczewki. Szybkość interwencji chirurgicznej jest szczególnie ważna u małych dzieci, ponieważ w tej grupie wiekowej prym wiedzie zdolność do patrzenia z bliska, co obecność zaćmy skutecznie uniemożliwia. Rozwój prawidłowego widzenia jest najintensywniejszy w 1. roku życia, przez co im szybsze leczenie, tym lepsze rokowanie dla pacjenta.

2. Zaćma nabyta.

W przypadku zaćmy nabytej wyróżnia się jej następujące rodzaje:

  • starcza – najpopularniejsza ze wszystkich form zaćmy, z reguły ujawnia się po 50. roku życia;
  • Morgagniego;
  • przejrzała obkurczona;
  • całkowita;
  • początkowa.

Przyczyny

Przyczyną są patologiczne zmiany w soczewce oka, które powstają w wyniku starzenia się organizmu lub zaburzeń w metabolizmie soczewki wywołanych czynnikami powstającymi w przebiegu schorzeń ogólnych lub miejscowych, a także tych o charakterze fizycznym lub chemicznym.

3. Zaćma wtórna.

Rozwija się w wyniku zaburzeń metabolicznych. W związku z tym wyróżnia się:

  • cukrzycową rzeczywistą – występuje rzadko i rozwija się u młodych pacjentów;
  • cukrzycową starczą;
  • tężyczkową – pojawia się często po usunięciu przytarczyc;
  • miotoniczną – jako objaw dystrofii miotonicznej;
  • choinkową – uważa się, że jest spowodowana depozytami kryształków cholesterolu na poziomie kory lub jądra soczewkowego;
  • wikłającą – najczęściej spowodowana chorobami zapalnymi;
  • urazową – w wyniku urazów mechanicznych, uszkodzeń chemicznych, obecności w oku metalicznego ciała obcego – w szczególności żelaza, miedzi lub ołowiu, czy wreszcie porażenie prądem elektrycznym oraz uszkodzenia przez promieniowanie mikrofalowe, podczerwone i jonizujące;
  • toksyczną – najczęściej w wyniku przewlekłego stosowania leków steroidowych.

Leczenie zaćmy nabytej i wtórnej

W przypadku leczenia zaćmy nabytej czy wtórnej najczęściej stosuje się metody operacyjne, ponieważ są one najbardziej skuteczne. Wśród popularnych metod znajduje się chirurgia soczewki polegająca na wykonaniu niewielkiego nacięcia w rogu soczewki i usunięcie przez nie zmętniałej soczewki. Można ją zastąpić sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Zabieg jest skuteczny, szybki, a rana dobrze się goi. Inną coraz częściej wybieraną metodą jest fakoemulsyfikacja polegająca na rozdrobnieniu zmętniałych miejsc za pomocą ultradźwięków.

Polecane produkty

Bibliografia

  1. Ozimek M., Nowakowska D., Gajda B., Cisek E., Wykrota A., Chorągiewicz T., Nowomiejska K., Rejdak R., Zastosowanie technik miniinwazyjnych w chirurgii zaćmy i witrektomii, Ophtha Therapy, 2/2016.
  2. Iwaszkiewicz-Bilikiewicz B., Zaćma, Geriatria, 2/2008.
  3. Grabska-Liberek I., Derlacka D., Skowyra A., Nowoczesne metody leczenia zaćmy, Postępy Nauk Medycznych, 12/2013.
  4. Wilczyńska J., Bogusławski S., Plisko R., Leczenie zaćmy jedną z największych niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych polskiego społeczeństwa, Warszawa-Kraków 2012.
  5. Niżankowska H., Okulistyka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami