Mutacja głosu

Aktualizacja: 7 lutego 2025

Mutacja głosu to zmiana jego brzmienia zauważalna przede wszystkim u chłopców wchodzących w okres dojrzewania. Wówczas głos, z bardziej piskliwego i cienkiego, przemienia się na grubszy, niższy, co świadczy o charakterystycznym rozwoju krtani. Mutację zalicza się do grona trzeciorzędowych cech płciowych.

Mutacja głosu – czym jest?

Mutacja głosu to dłużej trwający proces (nie pojawia się z dnia na dzień, a nawet z tygodnia na tydzień), który najczęściej zachodzi w okresie dojrzewania, gdy struny głosowe rozwijająsię i rosną. U chłopców zazwyczaj prowadzi do obniżenia się tonu głosu, co jest konsekwencją wydłużenia i pogrubienia strun głosowych oraz powiększenia krtani. Jednocześnie zauważyć można pojawienie się na środku szyi tzw. jabłka Adama, czyli uwydatnienie się chrzęstnej struktury krtani (chrząstki tarczowatej). U dziewcząt zmiany te są z reguły mniej widoczne, jednak również sporadycznie mogą występować.

Mutacja głosu w większości przypadków trwa od kilku miesięcy do kilku lat i obejmuje okres przejściowy, czyli okres dojrzewania. Wiąże się z nagłymi zmianami w obrębie gospodarki hormonalnej. W tym czasie głos może być niestabilny i czasem „przeskakiwać”, co oznacza, że podczas mowy może być raz niższy, a raz wyższy. Bywa to powodem wstydu u chłopców, jednak zupełnie niepotrzebnie, jako że stanowi fizjologię i ma charakter przemijający. To zupełnie naturalny i normalny proces, który jest częścią dojrzewania, w szczególności u chłopców.

Skąd się bierze mutacja głosu?

Jak wspomniano, na rozpoczęcie procesu mutacji głosu wpływają zmiany w obrębie gospodarki hormonalnej. Uaktywnienie androgenów w okresie dojrzewania u chłopców ma wpływ na krtań, która należy do trzeciorzędowych cech płciowych. Nagły i intensywny wzrost puszki krtani skutkuje uwydatnieniem w linii środkowej szyi tzw. jabłka Adama z wydłużeniem oraz poszerzeniem fałdów głosowych.

Nieprawidłowa mutacja głosu

Termin „nieprawidłowa mutacja” może odnosić się do zmian głosu wskutek procesów patologicznych, jednak w rzeczywistości nie jest to faktyczna mutacja. Zaburzenia głosu w okresie pomutacyjnym mogą mieć podłoże organiczne lub czynnościowe. Organiczne występują w konsekwencji zaburzeń hormonalnych, z kolei czynnościowe na tle emocjonalnym. Choroby endokrynologiczne mogą być przyczyną nieprawidłowego wzrostu krtani, co wraz ze wzmożonym napięciem mięśnia pierścienno-tarczowego prowadzi do podwyższenia głosu nawet ponad wartości dziecięce. Wskazane jest wówczas leczenie przyczynowe, co nierzadko uzupełnia się rehabilitacją logopedyczną.

Pomutacyjną niestabilność głosu, określaną również jako PNG, diagnozuje się w sytuacjach, gdy typowe dla mutacji zaburzenia głosu występują w okresie, w którym powinien pojawić się już głos dojrzały. W niektórych przypadkach stan ten utrzymuje się nawet powyżej 25. roku życia.

Zmiany tembru głosu mogą mieć też wiele innych przyczyn niż wyłącznie choroby endokrynologiczne. Są nimi między innymi:

• ciąża – błona śluzowa staje się lekko obrzękła i rozpulchniona, niekiedy pojawiają się wybroczyny krwawe w błonie śluzowej krtani. Dotyczy to około 20% kobiet ciężarnych, a wskutek tego głos zmienia swoją barwę;
• menstruacja – okresowy spadek poziomu estrogenów na około 7-10 dni przed miesiączką może dyskretnie zmieniać barwę głosu. U większości kobiet jest to niezauważalne, jednak np. u śpiewaczek operowych różnica jest już duża;
• choroby nowotworowe krtani i gardła;
• różnego rodzaju infekcje gardła, zatok, krtani, tchawicy.

Warto podkreślić, że zaburzenia brzmienia głosu nie są faktycznym zjawiskiem mutacji.

Jak wygląda mutacja głosu?

W okresie mutacji głos staje się ochrypły, matowy, nagle zmienia się jego wysokość. Z reguły przemienia się ona z niższej, dziecięcej, na wyższą, męską. Fałdy głosowe nie domykają się w części tylnej, tworząc tzw. trójkąt mutacyjny. Błona śluzowa krtani staje się natomiast rozpulchniona i zaczerwieniona w okolicy międzynalewkowej, co (jak wspomniano wcześniej) jest zjawiskiem fizjologicznym.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Wysokiej jakości oryginalna, egipska czarnuszka siewna (Nigella sativa) w kapsułkach to wygodny sposób na codzienne wsparcie odporności, układu pokarmowego i zdrowej skóry, z pełnią cennych składników aktywnych. Chroni komórki przed wolnymi rodnikami …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Maniecka-Aleksandrowicz B., Klasyfikacja zaburzeń głosu, Polskie Towarzystwo Logopedyczne, 4/2021.
2. Wysocka M., Metody terapii czynnościowych zaburzeń głosu, Lublin 2022.
3. Nawrocka L., Mackiewicz-Nartowicz H., Owczarzak H., Sienkiewicz A., Garstecka A., Pomutacyjna niestabilność głosu – opis przypadku, Logopedia, 48/2019.