ADHD

Aktualizacja: 26 maja 2025

ADHD (inaczej: zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) to problem, który według szacunków dotyczy nawet 5% populacji osób dorosłych, a u dzieci diagnozuje się go nawet częściej. Charakteryzuje się trudnościami w utrzymaniu uwagi oraz nadmierną aktywnością i impulsywnością. Taka osoba powinna być otoczona opieką psychologa, pedagoga i/lub psychoterapeuty, aby zwiększać swój codzienny komfort funkcjonowania.

ADHD – przyczyny

Dokładne przyczyny ADHD wciąż nie zostały poznane. Uważa się, że u podstaw tego zaburzenia leżą mutacje genowe, anatomiczne i funkcjonalne anomalie struktur mózgowych oraz związane z nimi swoiste wzorce przetwarzania informacji, specyficzny neurometabolizm, zaburzenia neurorozwojowe, a także oddziaływanie czynników prenatalnych i środowiskowych. U osób z ADHD coraz częściej opisuje się i podkreśla różnice morfologiczne w budowie takich struktur mózgowia, jak kora przedczołowa, ciało prążkowane, jądra podstawy, płat potyliczny i móżdżek, a szczególnie robak móżdżku. Nie do końca jednak wiadomo, dlaczego dochodzi do powstawania takich zmian.

Ciekawostką jest, że ADHD może być dziedziczone z pokolenia na pokolenie. Ogólny wskaźnik odziedziczalności tego schorzenia szacuje się na 76%, przy czym typ z przewagą nadruchliwości i impulsywności dziedziczy się w 88%, natomiast typ z przewagą deficytów uwagi w 79%. Udowodniono ponadto, że do grona czynników prenatalnych zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia ADHD u dziecka należą wcześniactwo, niska waga urodzeniowa, młody wiek matki, depresja występująca u matki.

ADHD – objawy

ADHD to zaburzenie neurorozwojowe manifestujące się trudnościami z utrzymaniem uwagi oraz nadmierną aktywnością i impulsywnością. Towarzyszą mu w różnym stopniu osłabiona regulacja emocji i zaburzenia czynności wykonawczych. Charakterystycznymi objawami bywają więc:

• trudności w nauce;
• wybiórcza koncentracja i trudność w skupieniu uwagi na wykonywanej czynności przez dłuższy czas;
• rzadkie zwracanie uwagi na szczegóły lub popełnianie błędów wynikających z nieuwagi podczas nauki szkolnej, w pracy czy w trakcie innego rodzaju aktywności;
• wrażenie, jakby osoba z ADHD nie słuchała swojego rozmówcy;
• brak realizacji usłyszanych poleceń, względna ignorancja autorytetów;
• częste przerywanie cudzych wypowiedzi i przeszkadzanie innym;
• trudność z oczekiwaniem na swoją kolejkę, np. w sklepie przy kasie;
• odpowiadanie na pytania jeszcze zanim padną one w całości;
• nadmierna gadatliwość, nawet w nieodpowiednich momentach, gdy powinno się zachować ciszę;
• brak umiejętności spędzania czasu w spokoju i w ciszy, ciągła chęć aktywności i robienia czegoś;
• częste bawienie się rękoma lub drobnymi przedmiotami, przymus robienia czegoś przez cały czas;
• problemy z organizacją działania, utrzymaniem porządku w swoim miejscu pracy / nauki, praca w sposób chaotyczny;
• częste i łatwe rozpraszanie się przez różnego rodzaju bodźce zewnętrzne;
• unikanie zadań czasochłonnych lub wymagających większego zaangażowania;
• częste gubienie przedmiotów wokół siebie;
• częste zapominanie o codziennych obowiązkach.

Objawy ADHD pojawiają się na bardzo wczesnym etapie życia dziecka i mają ogromny wpływ na jego funkcjonowanie. Dziecko rodzi się z pewnym zasobem własnych cech i tendencji do reagowania. Nie potrafi ich ocenić, porównać, nie zna innych sposobów działania. Takie osoby bywają niewłaściwe, zbyt gwałtowne, powodują zniszczenia czy straty. Nie są to jednak działania złośliwe czy zaplanowane z ich strony, lecz stanowią jedyny sposób reagowania, jaki one znają.

ADHD – leczenie

Zdecydowanie podstawą terapii ADHD powinna być psychoterapia, która pozwala na uczenie dziecka i jego rodziców właściwego rozpoznawania oraz reagowania i radzenia sobie z deficytami i objawami zaburzenia. Zdecydowana większość praktykowanych współcześnie programów psychoterapeutycznych opiera się na założeniach terapii poznawczo-behawioralnej. Jej głównym założeniem jest aktywność poznawcza jako element, który wpływa na zachowanie i emocje. Uzupełnieniem psychoterapii może być farmakoterapia. Leki pozwalają bowiem na obniżenie doświadczanych objawów zaburzenia.

Osoby z ADHD potrzebują dużo zrozumienia otoczenia, zwłaszcza osób bliskich. Już w szkole nie powinna być nakładana na nie żadna presja – tryb nauczania powinien być dostosowany do możliwości i potrzeb dziecka, co zapewni mu właściwy rozwój i kształtowanie się. Im więcej presji, kar czy rygorystycznych założeń, tym bardziej nadmierna i nieadekwatna reakcja dziecka może mieć miejsce.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kupnicka Z., Poraj G., Kaźmierski J., ADHD u osób dorosłych – rozpoznawanie, przyczyny i skutki, Psychiatr Psychol Klin 2017, 17 (3), p. 195–202.
2. Nowogrodzka A., Piasecki B., Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi (ADHD) – rozpoznawanie nieadaptacyjnych schematów emocjonalnych i interwencje terapeutyczne, 2021.
3. Kowalczyk T., ADHD: niewidzialna choroba, Psychiatria Spersonalizowana 2022; 1(1): 25–31.