Aktualizacja: 8 października 2025
Olej tłoczony na zimno to naturalny tłuszcz roślinny pozyskiwany w procesie mechanicznego wyciskania nasion lub owoców w temperaturze nieprzekraczającej 40-50°C. Dzięki temu zachowuje pełnię cennych składników odżywczych, a także naturalny smak i aromat, które często tracone są w trakcie rafinacji i obróbki termicznej. Regularne spożywanie olejów tłoczonych na zimno wspiera zdrowie serca, układ nerwowy i odporność, a także pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu. Stanowią one bogate źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, uznawanych za niezwykle wartościowy element codziennej diety każdego człowieka. Oleje te znajdują zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w profilaktyce zdrowotnej – szczególnie wtedy, gdy wybieramy produkty wysokiej jakości, pochodzące z naturalnych źródeł.
Spis treści
Oleje tłoczone na zimno – charakterystyka
Oleje tłoczone na zimno pozyskuje się z nasion i owoców roślin oleistych, które wyróżniają się zawartością tłuszczu przekraczającą 15%. Wyjątkiem może być m.in. olej pozyskiwany z nasion amarantusa, w którym udział tłuszczu w nasionach wynosi od 4,9 do 8,1%.
Zgodnie z jedną z definicji i według Codex Alimmentarius oleje tłoczone na zimno to roślinne oleje i tłuszcze jadalne pozyskane wskutek procesów mechanicznych, takich jak tłoczenie, wykluczając zastosowanie wysokiej temperatury. Mogą one być tylko oczyszczane poprzez wypłukiwanie wodą, sedymentację, filtrację bądź wirowanie. Przy pozyskiwaniu olejów i tłuszczów typu „virgin” dopuszcza się zastosowanie temperatury w celu zwiększenia wydobycia frakcji tłuszczowej.
Dokładne etapy pozyskiwania olejów tłoczonych na zimno można przedstawić następująco:
- suszenie surowców i magazynowanie ich;
- oczyszczanie, odtłuszczanie i rozdrabnianie;
- podgrzewanie;
- tłoczenie;
- oczyszczenie oleju;
- rozlewanie do szklanych, ciemnych butelek.
Współcześnie najczęściej tłoczenie oleju odbywa się za pomocą pras hydraulicznych bądź ślimakowych wyposażonych w układ chłodzący. Jest to metoda stosunkowo prosta i nie wymaga dużych nakładów inwestycyjnych. Oleje tłoczone na zimno uznaje się powszechnie za bardziej naturalne niż poddane procesom przetwórczym, takim jak ekstrakcja rozpuszczalnikiem, bielenie, neutralizacja, dezodoryzacja i rafinacja. Z reguły wydajność procesu tłoczenia oleju jest mniejsza niż w przypadku produkcji olejów rafinowanych, a ponadto wymagania surowcowe są wyższe, aby zapewnić im odpowiednią trwałość. Stąd i wyższa cena takich olejów.
Co zawierają oleje tłoczone na zimno?
Do żywności funkcjonalnej można zaliczyć właśnie oleje tłoczone na zimno, ponieważ stanowią one bogate źródło antyoksydantów, takich jak: tokoferole i polifenole,
przez co wykazują wysoką aktywność przeciwutleniającą. Zawierają dodatkowo wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy Omega 3 i Omega 6 lub sterole, które wykazują działanie bioaktywne.
Dokładny skład oleju różni się w zależności od surowca, z którego go tłoczono. Przykładowo oleje tłoczone na zimno najbogatsze w cenne i pożądane kwasy tłuszczowe Omega 3 to:
Z kolei olej z czarnuszki siewnej zawiera w swoim składzie dodatkowo tymochinon, którego praktycznie nie ma w innych olejach tego typu.
Tymochinon to bioaktywny związek o silnych właściwościach przeciwutleniających, przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych, występujący naturalnie w oleju z czarnuszki siewnej (Nigella sativa). Substancja ta wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, pomaga neutralizować wolne rodniki i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Badania wskazują, że tymochinon może również wspierać prawidłowe funkcjonowanie wątroby oraz układu oddechowego, co czyni olej z czarnuszki jednym z najbardziej cenionych olejów tłoczonych na zimno. Regularne spożywanie tego oleju może przynieść rzeczywiste korzyści zdrowotne, zwłaszcza w okresach obniżonej odporności lub zwiększonego narażenia organizmu na działanie czynników stresowych.
Jak jeść oleje tłoczone na zimno?
Olej tłoczony na zimno najlepiej spożywać na surowo (a więc bez żadnej obróbki termicznej), ponieważ wysoka temperatura niszczy jego cenne składniki odżywcze. Innymi słowy takiego produktu nie należy gotować, smażyć, grillować, piec. Najlepiej dodawać go do surówek i sałatek, polewać nim dania jednogarnkowe (np. kapustę z grochem i grzybami, z którą szczególnie dobrze w kuchni polskiej komponuje się olej lniany), pierogi, naleśniki.
Niektóre oleje można dodawać do domowych past kanapkowych, hummusów, koktajlów i smoothies owocowo-warzywnych, aby podnieść ich wartość odżywczą. Można też skropić pieczywo olejem, zamiast smarować go masłem czy margaryną.
Alternatywą dla wzbogacania codziennej diety olejami tłoczonymi na zimno jest ich świadoma i zaplanowana suplementacja. Przykładem jest choćby 1 łyżeczka oleju lnianego, oleju z czarnuszki lub oleju z ostropestu rano, przed śniadaniem, co w dłuższej perspektywie czasu efektywnie wspiera wątrobę, jelita i odporność całego organizmu. Oleje tłoczone na zimno można też zakupić w formie kapsułek (np. olej z czarnuszki siewnej w kapsułkach), co jest bardzo wygodną formą dla osób, które nie preferują bezpośredniego picia tego rodzaju produktów. Warto pamiętać, że należy przyjmować je systematycznie przez okres co najmniej 3 miesięcy, aby zobaczyć zadowalające efekty zdrowotne.


Oryginalny olej z czarnuszki egipskiej (Nigella sativa) wspiera odporność, układ pokarmowy i zdrowie skóry. Wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i antyoksydacyjne. Źródło cennych kwasów tłuszczowych i tymochinonu.
Zobacz tutaj ...

Olej z czarnuszki tłoczony na zimno, dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju problemach skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Obiedzińska A., Waszkiewicz-Robak B., Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1/2012.
- Wroniak M., Kwiatkowska M., Krygier K., Charakterystyka wybranych olejów tłoczonych na zimno, Żywność, Nauka, Technologia, Jakość, 2/2006.
Zostaw komentarz