Skóra

Aktualizacja: 9 maja 2025

Skóra (łac. cutis) to najważniejszy i największy narząd w ciele człowieka, odgraniczający jego wnętrze od świata zewnętrznego. Pełni wiele różnorodnych funkcji – od obronnych, poprzez wydzielnicze, aż do termoregulacyjnych i estetycznych. Diagnostyką i leczeniem problemów skórnych zajmuje się lekarz dermatolog, a także kosmetolog.

Skóra – budowa

Skóra składa się z następujących warstw (patrząc od tej zlokalizowanej najbardziej na zewnątrz, a więc mającej bezpośredni kontakt ze światem zewnętrznym):

• naskórek – budują go głównie żywe komórki nazywane keratynocytami, które fizjologicznie pozbawione są jądra komórkowego. Sam naskórek jest wielowarstwowy i wyróżnia się w nim warstwy: podstawną, kolczystą, ziarnistą, rogową. Warstwa rogowa składa się już z martwych komórek zwanych korneocytami. Złuszczanie warstwy rogowej naskórka następuje co 1-2 tygodnie, zaś proces keratynizacji trwa około 1 miesiąca. Naskórek ma więc zdolność systematycznego złuszczania się;
• skóra właściwa – warstwa środkowa, znajdująca się poniżej naskórka, bogata we włókna kolagenowe i elastynę, zapewniające elastyczność i wytrzymałość skóry. Znajdują się tu ponadto naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe oraz gruczoły potowe i łojowe;
• tkanka podskórna – najgłębiej zlokalizowana warstwa, składająca się głównie z tkanki tłuszczowej, która pełni funkcję izolacyjną i amortyzującą. Znajdują się tu także włókna kolagenowe, naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe.

Skóra u każdego człowieka posiada takie same warstwy, mogą one jednak różnić się nieco budową i fizjologią. Przykładowo w przebiegu łuszczycy naskórek złuszcza się znacznie szybciej, nie spełniając tym samym swojej roli obronnej.

Funkcje skóry

Skóra pełni wiele istotnych funkcji w życiu każdego człowieka, od momentu narodzin, aż do śmierci. Podtrzymuje homeostazę i utrzymuje równowagę pomiędzy ustrojem a otoczeniem. W klasycznym podziale zadań skóry wyróżnić można funkcje bierne (takie jak ochrona) oraz czynne (np. wydzielnicza, czuciowa). Chroni człowieka przed zimnem, ciepłem, promieniowaniem, uciskiem, działaniem środków chemicznych oraz (co bardzo istotne) zwłaszcza w okresie noworodkowym i niemowlęcym, przed wnikaniem drobnoustrojów i pasożytów. Innymi funkcjami są:

• regulacja cieplna;
• czynności wydzielnicze i resorpcyjne;
• produkcja witaminy D3, hormonów oraz melaniny;
• ochrona przed promieniowaniem UV.

Rodzaje skóry

Wyróżniamy następujące rodzaje skóry:

• tłusta skóra – związana z nadmiernym wydzielaniem sebum przez gruczoły łojowe, przez co na jej powierzchni stale znajduje się cienka, tłusta warstwa, która wygląda nieestetycznie i błyszczy się. Ma tendencję do tworzenia się niedoskonałości i wyprysków, ponieważ sebum stanowi idealne środowisko do rozwoju bakterii;
• sucha skóra – z tendencją do nadmiernego złuszczania się. Zwykle brakuje jej nawilżenia i składników odżywczych. Taka skóra wygląda na zmęczoną i starszą, niż jest w rzeczywistości. Często jest też napięta i podatna na podrażnienia, „ściąga” się po umyciu jej wodą;
• wrażliwa skóra – nadmiernie reagująca na czynniki zewnętrzne, zaczerwieniona, skłonna do podrażnień, do których doprowadza nawet lekkie potarcie, wyższa temperatura czy zastosowanie nowych kosmetyków;
• mieszana skóra – łączy w sobie cechy skóry tłustej i suchej. Oznacza to, że na niektórych częściach występuje skóra tłusta (np. w strefie T na twarzy), a w innych jednocześnie sucha (np. na policzkach na twarzy);
• normalna skóra – uznawana za cerę idealną. Wygląda na zdrową, nie łuszczy się, nie ma niedoskonałości i przebarwień, nie produkuje nadmiernej ilości sebum. Często obserwowana jest u dzieci;
• naczyniowa skóra – charakteryzuje się widocznymi, rozszerzonymi naczynkami krwionośnymi, które mogą tworzyć teleangiektazje, czyli typowe „pajączki”. Może temu towarzyszyć uczucie pieczenia i nadwrażliwość na czynniki zewnętrzne. Taka cera jest mocno podatna na zmiany temperatury, zwłaszcza w cieple natychmiast reagując zaczerwienieniem.

Każdy rodzaj skóry wymaga nieco innej pielęgnacji. W razie wątpliwości lub pytań najlepiej skonsultować się z kosmetologiem, który dobierze odpowiednie postępowanie, ewentualnie z dermatologiem w przypadku zmian skórnych. Co ważne, nie tylko pielęgnacja wpływa na kondycję skóry, ale również odpowiednia dieta, unikanie palenia papierosów, ograniczenie ekspozycji skóry na słońce bez zabezpieczeń, suplementacja, a nawet systematyczna aktywność fizyczna.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sybilski A., Skóra – najważniejszy narząd naszego ciała. dbajmy o nią!, Pediatr Med Rodz 2012, 8 (4), p. 375-379.
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
3. Ganong W., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
4. Kaniewska M., Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetologii, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2013.