Fotochemioterapia

Aktualizacja: 31 lipca 2024

Fotochemioterapia (inaczej: terapia PUVA) jest jedną z innowacyjnych metod leczenia wielu różnych problemów dermatologicznych o charakterze przewlekłym. Łączy w sobie naświetlanie skóry światłem ultrafioletowym ze stosowaniem substancji będących fotouczulaczami, co pozwala na uzyskanie odpowiedniej, kontrolowanej reakcji organizmu.

Fotochemioterapia – na czym polega?

Fotochemioterapia może przebiegać na wiele sposobów, a jej podstawowymi rodzajami są:

• PUVA – klasyczna, stosowana najczęściej. Wykorzystuje naświetlanie ciała z jednoczesnym podawaniem pacjentowi 1-2 godziny wcześniej tzw. psoralenów (8-metoksypsoralen lub 5-metoksypsoralen), których celem jest uwrażliwienie skóry na działanie promieni ultrafioletowych;
• PUVA-bath – psoraleny podaje się miejscowo podczas kąpieli, a nie doustnie, jak w metodzie poprzedniej;
• PUVA-topical – psoraleny podaje się pacjentowi bezpośrednio na skórę w postaci preparatów zewnętrznych;
• UVA-1 – naświetlania spektrum pasma UVA o zakresie 340-400 nm;
• UVB-broad band – naświetlania całym zakresem promieniowania UVB (280-320 nm);
• SUP – selektywna fototerapia wykorzystująca promieniowanie o zakresie 305-325 nm;
• UVB-narrow band – innowacyjna metoda polegająca na stosowaniu wąskiego spektrum promieniowania UVB o zakresie 311 nm.

Takich technik jest jeszcze kilka, a zawsze powinny być one dopierane indywidualnie do pacjenta i jego problemu zdrowotnego.

Fotochemioterapia – jak może wyglądać pojedynczy zabieg?

W przypadku PUVA pacjent przyjmuje starannie dobrane leki w odpowiedniej dawce, a następnie czeka 1-2 godziny, aby osiągnęły maksymalne spektrum swojego działania. W tym momencie lekarz włącza specjalną lampę emitującą promieniowanie UV o odpowiedniej długości wiązki i nakierowuje ją na ciało pacjenta. Fototerapia celowana jest wskazana w przypadku zmian ograniczonych, a także jako dodatkowe leczenie w przypadku zmian opornych na terapię oraz w okolicach trudno dostępnych. Czas trwania naświetlania dobierany jest indywidualnie. Po zakończeniu sesji pacjent może iść do domu. By uzyskać maksymalne efekty terapeutyczne, niezbędna jest seria wielu takich zabiegów w odpowiednich odstępach czasu.

Fotochemioterapia – wskazania

Fotochemioterapię wykorzystuje się najczęściej w leczeniu następujących problemów zdrowotnych:

• atopowe zapalenie skóry;
• łuszczyca;
• liszaj płaski;
• twardzina układowa o charakterze ograniczonym;
• łysienie plackowate;
• bielactwo;
• niektóre choroby nowotworowe skóry, np. ziarniniak grzybiasty.

Kwalifikacją pacjenta do zabiegów z zakresu fotochemioterapii zajmuje się lekarz dermatolog, a w przypadku nowotworów lekarz onkolog.

Przeciwwskazania do fotochemioterapii

Przeciwwskazaniami do zastosowania fotochemioterapii mogą być m.in.:

• ciąża;
• zaawansowana zaćma i jaskra;
• uczulenie na słońce lub alergia na leki, które mają zostać podane;
• choroby nerek;
• młody wiek (poniżej 12. roku życia);
• padaczka;
• ciężkie uszkodzenia wątroby;
• nadciśnienie tętnicze znacznego stopnia oraz nieustabilizowane;
• nieustabilizowane choroby przewlekłe, np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy;
• zły ogólny stan zdrowia pacjenta.

Lekarz kwalifikuje pacjenta do fotochemioterapii na podstawie wywiadu zdrowotnego i ankiety medycznej. Jeśli ma wątpliwości odnośnie odpowiedzi pacjenta, kieruje go na badania uzupełniające lub odmawia wykonania zabiegu.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Hodak E., Pavlovsky L., Phototherapy of Mycosis Fungoides, Dermatologic Clinics, 33 (4), 2015, s. 697-702.
2. Kwaśny M., Metoda fotodynamicznego leczenia w dermatologii, Forum Dermatologicum 2018, Tom 4, nr 4, 138-147.