Terapia ręki

Terapia ręki obejmuje funkcjonalne podejście fizjoterapeutyczne do małej motoryki człowieka, uwzględniające fakt, że rozwój motoryki małej wpływa na zachowanie sprawnej motoryki dużej, jak również warunkuje prawidłowe kształtowanie się wielu innych cech, m.in. koordynacji. Najczęściej terapię prowadzi się u dzieci, u których zaobserwowano opóźnienia w rozwoju motorycznym. Niekiedy jednak terapia ręki jest potrzebna u dorosłych, którzy z przyczyn urazowych lub chorobowych utracili zdolności motoryki małej.

Terapia ręki – co to jest?

Terapia ręki to przede wszystkim usprawnianie małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców, co jest poprzedzone kształtowaniem motoryki dużej. Mianem motoryki dużej zwiemy ruchy globalne – całego ciała lub znacznych grup mięśniowych, np. całych kończyn górnych lub dolnych. Zawsze w pierwszej kolejności rozwija się bowiem motoryka duża, a dopiero później motoryka mała. Należy zachować tę kolejność podczas usprawniania. Jeśli motoryka duża jest prawidłowa, można od razu przejść do terapii ręki.

Polega ona nie tylko na wyćwiczeniu ruchów precyzyjnych, ale i dostarczeniu pacjentowi wrażeń dotykowych, umożliwiających poznawanie różnych kształtów, struktur czy materiałów. Pozwala nabyć zupełnie nowe umiejętności, co wpływa pozytywnie także na psychikę pacjenta. Podczas terapii ręki dochodzi do kształtowania koordynacji, równowagi, umiejętności analizowania i wielu innych, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju całego organizmu.

Terapia ręki – dla kogo jest wskazana?

Terapia ręki może być prowadzona w przebiegu licznych problemów zdrowotnych występujących u dzieci, np. autyzmu, dziecięce porażenie mózgowe, zespołu Downa itd. Jednakże często wykonuje się ją u dzieci zdrowych, bez zdiagnozowanych wad, spektrum i zespołów. Wskazaniami do konsultacji z fizjoterapeutą, który może zadecydować o rozpoczęciu terapii ręki, są następujące objawy zaobserwowane przez rodziców dziecka:

• opóźnienie mowy;
• zaburzenia napięcia posturalnego, co przekłada się wzmożoną męczliwością oraz trudnościami w utrzymaniu stabilnej pozycji siedzącej lub stojącej;
• zaburzenia równowagi i koordynacji, w tym znaczna trudność z osiągnięciem umiejętności jazdy na rowerze;
• zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, np. trudność w zawiązaniu sznurówki pomimo odpowiedniego wieku;
• niezgrabność ruchów precyzyjnych palców rąk;
• niechęć do podejmowania prac artystycznych, np. malowania, rysowania, lepienia z plasteliny, które wymagają użycia motoryki małej;
• nieprawidłowy chwyt długopisu lub ołówka;
• występowanie innych ruchów podczas czynności manualnych, np. wystawianie języka, tupanie nogą, zaciskanie ręki;
• niekształtne, nieczytelne litery.

W przypadku osób dorosłych terapia ręki może mieć zastosowanie w przebiegu choroby Parkinsona, choroby Alzheimera, demencji starczej, udaru mózgu, uszkodzenia rdzenia kręgowego czy innych chorób, zwłaszcza układu nerwowego, w przebiegu których obserwuje się upośledzenie motoryki małej. Wskazaniem jest też dłuższe unieruchomienie kończyn górnych, np. po wypadku oraz wybudzenie ze śpiączki farmakologicznej.

Na czym polega terapia ręki?

Ćwiczenia dobierane są przez terapeutę indywidualnie do potrzeb dziecka, co zawsze poprzedza wnikliwa diagnoza. Na początku skupiają się na obręczy barkowej i kończynach górnych, dopiero później przechodzi się do ćwiczeń rąk i palców, poprawiających precyzję. Terapia w podejściu całościowym obejmuje ruchomość łopatek i stawów kończyn górnych oraz normalizację napięcia mięśniowego. Składają się na nią ćwiczenia czynne, gimnastyka, zabawy terapeutyczne. Terapię ręki można zatem podzielić na następujące etapy:

• całościowy obraz dziecka – ocena postawy, kształtowanie prawidłowego napięcia mięśniowego;
• praca nad kończyną górną – ćwiczenia czynne, z akcesoriami (np. gumami, piłkami), wzmacniające obręcz barkową wraz z całą kończyną górną. To także ćwiczenia koordynacyjne;
• sprawność dłoni – ćwiczenia skupiające się na ruchach dłonią w pełnym zakresie i wzmacniające jej mięśnie;
• umiejętności grafomotoryczne – sprawność manualna ręki podczas czynności związanych z pisaniem, rysowaniem.

Dopiero po osiągnięciu zadowalających efektów jednego etapu można przejść do następnego. Czynności prowadzone są w formie zabawy, jeśli dotyczą dzieci.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Zeman K., Kuliński W., Fizjoterapia w pediatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Maciąg-Tymecka I., Rehabilitacja w chorobach dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.