Dirofilarioza

Dirofilarioza to choroba pasożytnicza wywoływana przez nicienie z rodzaju Dirofilaria, najczęściej Dirofilaria immitis (tzw. „robak sercowy”) i Dirofilaria repens. Dotyczy w największym stopniu zwierząt domowych takich jak psy, chociaż może wystąpić także u ludzi, wywołując uciążliwe, a niekiedy wręcz niebezpieczne dolegliwości (choć rzadko). Raczej wyróżnia ją łagodny przebieg u człowieka, a ciężki przebieg u zwierząt. Leczenie choroby jest długotrwałe, z użyciem różnorodnych środków farmaceutycznych w przypadku zwierząt. U ludzi jest to znacznie prostsze. Z całą pewnością należy rozpocząć je jak najszybciej, by uniknąć ewentualnych groźnych powikłań. 

Dirofilarioza – przyczyny

Dirofilarioza jest rozprzestrzeniającą się chorobą wywoływaną przez nicienie Dirofilaria spp. przenoszone przez komary, których głównym rezerwuarem są psy, niekiedy też koty. Jest typową chorobą odzwierzęcą (infekcją przenoszoną przez zwierzęta) i może wywoływać wiele różnych objawów u ludzi, w tym guzki podskórne, obrzęk i ból, guzki w płucach lub może dotyczyć oczu. W wielu przypadkach usunięcie pasożyta można przeprowadzić wyłącznie chirurgicznie, co utrudnia leczenie choroby. Pomimo że D. repens i D. immitis to pasożyty kosmopolityczne, wiedza na temat ich różnorodności genetycznej, występowania różnych gatunków kryptycznych lub różnych wariantów genetycznych jest nadal niewystarczająca. Jak dokładnie dochodzi do zarażenia? Larwy inwazyjne (mikrofilarie) trafiają do żywiciela podczas żerowania komarów. Larwy w kolejnych stadiach rozwoju migrują następnie przez tkankę łączną, aby z krwiobiegiem przedostać się do tętnicy płucnej i prawego serca. Dojrzałe samice uwalniają mikrofilarie przeważnie u psów 6-7 miesięcy po zarażeniu, które zostają pobrane przez komary. Uważa się za mało prawdopodobne, aby doszło do przeniesienia mikrofilarii do komarów od kota, choć nie jest to całkowicie wykluczone. Wszystko można przedstawić w następujących krokach:

• zakażony pies/kot ma w swojej krwi mikrofilarie (larwy pasożyta);
• komar ssie krew i pobiera mikrofilarie;
• w organizmie komara larwy dojrzewają do formy inwazyjnej;
• komar kąsa człowieka, wskutek czego larwa dostaje się pod skórę.

Należy przy tym podkreślić, że człowiek jest gospodarzem przypadkowym, ponieważ larwy zazwyczaj nie dojrzewają, w związku z czym dirofilarioza u ludzi jest znacząco bardziej łagodna niż u zwierząt. D. immitis występuje endemicznie w południowej Europie, a więc we Włoszech i Hiszpanii, a także na Węgrzech, Słowacji, w Rumunii i Bułgarii.

Zobacz również: Domowe sposoby na ugryzienie komara.

Objawy dirofilariozy

Robaczyca serca jest zasadniczo chorobą płuc, a prawe serce jest zajęte jedynie w zaawansowanych stadiach. Jest to ciężka i potencjalnie śmiertelna choroba inwazyjna. W przypadku psów omawiana choroba objawia się przede wszystkim dolegliwościami takimi jak:

• osłabienie;
• umiarkowana utrata masy ciała;
• przewlekły kaszel.

Następnie mogą rozwijać się duszności i niekiedy omdlenia po wysiłku, na przykład po spacerze lub zabawie. W miarę rozwoju zastoinowej niewydolności prawokomorowej serca pojawia się:

• wodobrzusze;
• obrzęki;
• brak łaknienia;
• znaczna utrata masy ciała.

U ludzi dirofilarioza nie przebiega tak, jak u zwierząt, ponieważ ma znacznie łagodniejszy przebieg. Objawy obejmują pojedyncze, twarde guzki pod skórą, czasem zakażenie oka (guz lub ruchoma larwa), bardzo rzadko rozwijają się natomiast powikłania płucne. Dolegliwości są u ludzi mniej nasilone, ponieważ pasożyt najczęściej nie dojrzewa do pełnej postaci dorosłej.

Dirofilarioza – diagnostyka

W przypadku psów diagnostyka opiera się na badaniach krwi. Zarażenie nicieniami występującymi w sercu może być wykryte poprzez wykonywanie badań krwi, które wykażą obecność krążących mikrofilarii lub antygenów osobników dorosłych w surowicy krwi lub osoczu. W przypadku człowieka badania krwi nie mają większego zastosowania. Lekarz zwraca uwagę na twardy, przesuwalny guzek pod skórą, ewentualnie na to, czy nie występuje zmiana w oku (ruchoma larwa, obrzęk powieki). USG często pozwala zobaczyć żywą, ruchomą larwę pod skórą, natomiast RTG lub tomografia komputerowa klatki piersiowej zlecana jest wówczas, jeśli podejrzewa się formę płucną choroby.

Dirofilarioza – leczenie

Złotym standardem leczenia dirofilariozy u człowieka jest chirurgiczne usunięcie guzka. Jeśli jest on podskórny, wykonuje się niewielkie nacięcie i usuwa pasożyta wraz z tkanką. Jeśli natomiast pasożyt lokalizuje się w oku, powinno się usunąć go okulistycznie. Po zabiegu wykonuje się histopatologię (czasem PCR), aby potwierdzić obecność pasożyta. Stosowanie leków przeciwpasożytniczych nie jest konieczne, ponieważ u ludzi pasożyt nie dojrzewa do postaci dorosłej, zatem nie ma też jego mikrofilarii we krwi. Leki stosuje się jedynie w sytuacji, gdy usunięcie chirurgiczne nie jest możliwe. W takich sytuacjach pacjentowi może zostać podana iwermektyna lub albendazol, zależnie od wskazań lekarza. U zwierząt choroba jest groźna, zagrażająca życiu. Stosuje się połączenie kilku leków działających na pasożyty w różnych stadiach rozwoju.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Oryginalny olej z czarnuszki egipskiej (Nigella sativa) wspiera odporność, układ pokarmowy i zdrowie skóry. Wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i antyoksydacyjne. Źródło cennych kwasów tłuszczowych i tymochinonu.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Świątalska A., Demiaszkiewicz A., Pierwszy w Polsce rodzimy przypadek inwazji nicieni Dirofilaria immitis u psa, Życie Weterynaryjne, 87/2012.
2. Boroń-Kaczmarska A., Wiercińska-Drapało A., Choroby zakaźne i pasożytnicze. Tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.