Serce

Aktualizacja: 16 września 2022

Serce (łac. cordis) to jeden z najważniejszych narządów wewnętrznych w ciele człowieka, należący do układu naczyniowego. Anatomicznie jest mięśniem zbudowanym z 2 komór i 2 przedsionków, przez które stale przepływa krew. Serce odgrywa rolę pompy ssąco-tłoczącej, zaopatrując w utlenowaną krew wszystkie komórki organizmu. Diagnostyką i leczeniem chorób serca zajmuje się lekarz kardiolog.

Gdzie jest serce?

Serce lokalizuje się w centralnej części klatki piersiowej, zbaczając nieco na jej lewą stronę. Umiejscawia się pomiędzy płucami, dlatego też płuco lewe posiada mniejszą powierzchnię niż płuco prawe. Serce leży powyżej przepony, która oddziela je od narządów jamy brzusznej, a także do przodu od kręgosłupa, od którego dzielą je przełyk i aorta.

Budowa serca

Mięsień sercowy dzielimy na dwie części:

• prawą, prawa komora i przedsionek;
• lewą, lewa komora i przedsionek.

W części prawej krąży krew żylna pozbawiona tlenu, natomiast w części lewej krew tętnicza bogata w tlen. Granicę między przedsionkami a komorami tworzy bruzda wieńcowa, w której przebiegają ważne naczynia krwionośne. Z kolei granicę między prawą a lewą komorą serca stanowi przegroda międzykomorowa.

Bardzo ważną strukturą w budowie serca jest jego koniuszek, anatomicznie w całości należący do komory lewej. Ponadto wyróżniamy podstawę serca oraz trzy powierzchnie:

• mostkowo-żebrową;
• przeponową;
• płucną.

Serce dorosłego człowieka posiada budowę stożka delikatnie spłaszczonego od przodu ku tyłowi.

Ściany serca mają budowę trójwarstwową, składają się z wsierdzia, śródsierdzia i nasierdzia. Wsierdzie i nasierdzie, w przeciwieństwie do osierdzia, są szczególnie cienkie. Śródsierdzie nie tylko czynnościowo stanowi najważniejszy element anatomiczny mięśnia sercowego. Także objętościowo tworzy jego największą część.

Zastawki serca

Serce posiada 4 ujścia naczyń krwionośnych – dwa ujścia żylne oraz dwa tętnicze. Każde z nich wyposażone jest w zastawkę regulującą obieg krwi w sercu. Wszelkie wady zastawek bezpośrednio przekładają się na pracę serca i mogą stanowić zagrożenie życia. Wyróżniamy dwie zastawki przedsionkowo-komorowe, zwane także żylnymi. Oddzielają mięśniówkę przedsionków od mięśniówki komór. Zastawka zbudowana jest z płatków, które jako cienkie błony zwieszają się do komory serca. Zastawka umocowana w prawym ujściu żylnym składa się z 3 płatków, w związku z czym zwie się ją zastawką trójdzielną (łac. valva tricuspidalis s. atrioventricularis dextra). Natomiast ta w lewym ujściu żylnym zbudowana jest z 2 płatków, zwie się ją więc dwudzielną (łac. valva atrioventricularis sinistra s. valva bicuspidalis s. mitralis).

Bardzo ważnymi elementami w budowie serca są również: zastawka pnia płucnego i zastawka aorty. Zapobiegają one cofaniu się krwi z tętnic do komór serca. Drganie napiętych płatków tych zastawek wywołuje czysty, zastawkowy, drugi ton serca, mający ogromne znaczenie w kardiologii i kardiochirurgii.

Układ bodźcowo-przewodzący serca

Układ bodźcowo-przewodzący serca reguluje jego rytmiczne ruchy, prawidłową kolejność skurczów przedsionków oraz komór, a więc właściwą czynność całego serca. Anatomicznie składa się z dwóch różnych części:

• zatokowo-przedsionkowej;
• przedsionkowo-komorowej.

Węzeł zatokowo-przedsionkowy lokalizuje się w ścianie prawego przedsionka na granicy zatoki żył głównych i przedsionka właściwego. Jest miejscem wytwarzania się bodźców niezbędnych do utrzymania aktywności serca. Węzeł przedsionkowo-komorowy leży na dnie prawego przedsionka między nim a prawą komorą. Odpowiada za zwalnianie przewodnictwa i jest punktem wyjścia pęczka przedsionkowo-komorowego. Dzięki aktywności układu przewodzącego serca, mięsień ten może wykonywać od 60 do 80 uderzeń na minutę, a więc około 100 000 uderzeń na dobę.

Unerwienie serca

Serce posiada własny układ nerwowy zawierający włókna bezrdzenne i liczne komórki zwojowe. Poza tym do mięśnia sercowego dochodzą włókna współczulne i przywspółczulne tworzące splot sercowy. Splot sercowy powstaje z:

• gałązek współczulnych nerwów sercowych – pochodzą ze wszystkich trzech zwojów szyjnych oraz z od 2 do 4 zwojów piersiowych pnia współczulnego;
• gałązek przywspółczulnych nerwu błędnego.

Serce jest więc bardzo dobrze unerwione i podatne na wszelkie uszkodzenia układu nerwowego.

Zobacz również: Koenzym Q10 dodaje energii, usprawnia pracę serca i pomaga w utracie masy ciała.

Serce – funkcje

Mięsień sercowy pełni funkcję centralnej pompy doprowadzającej krew do całego organizmu. W prawym przedsionku gromadzi się krew odtlenowana, czyli pozbawiona tlenu. Następnie przechodzi do prawej komory serca, skąd dzięki pniu płucnemu przedostaje się do płuc. Tam może zostać nasycona tlenem, po czym przechodzi do lewego przedsionka serca w postaci krwi utlenowanej, a więc bogatej w tlen. Wpływa do niego żyłami płucnymi. Stąd trafia do lewej komory serca, gdzie przez aortę przedostaje się do wszystkich tętnic ustroju. Te zaś doprowadzają tlen wraz z krwią do wszystkich komórek.

Zobacz również: Echo serca.

Niestety, mięsień sercowy jest niezwykle podatny na uszkodzenia, zwykle wynikające z nieodpowiedniego stylu życia. Choroby sercowo-naczyniowe należą do najczęstszych przyczyn zgonów w cywilizowanych krajach. Na ich wystąpienie wpływa przede wszystkim brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadmiar stresu oraz nieodpowiednia dieta. Powszechnie występującymi chorobami serca są:

• choroba niedokrwienna serca;
• zawał serca;
• miażdżyca naczyń wieńcowych;
• nadciśnienie tętnicze;
• różnego rodzaju zastawki aortalne;
• tachykardia;
• bradykardia;
• zaburzenia rytmu serca.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.