Zakrzep

Zakrzep, zwany również skrzepliną, to inaczej grudka skrzepniętej krwi zalegającej w świetle naczyń krwionośnych. Jest wyjątkowo niebezpieczny gdy istnieje ryzyko jego oderwania się. Może stanowić przyczynę zatoru płucnego lub udaru mózgu. Tendencja do zakrzepów pojawia się w przebiegu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, ale może mieć związek ze stylem życia. Lekarzem zajmującym się diagnostyką i leczeniem zakrzepów jest flebolog lub angiolog.

Zakrzep krwi – co to jest?

W warunkach fizjologicznych krew jest cieczą bez zdolności do samoistnego tworzenia skrzepów i zakrzepów. Jedyne skrzepy, które mogą się pojawiać, to te po przerwaniu ciągłości naczynia powstające na jego powierzchni i mające na celu zasklepienie ubytku w naczyniu, aby tym samym chronić przez wynaczynianiem się krwi. Po przerwaniu ciągłości skóry tego typu skrzepy widzimy jako powszechnie zwane „strupy”. Wewnątrz naczyń krwionośnych krew jednak pozostaje cieczą i sprawnie cyrkuluje po organizmie. Skrzepy w organizmie mogą powstawać w 3 różnych mechanizmach:

• zmiana charakteru ścian naczyń krwionośnych, które tracą swoje antykoagulacyjne właściwości;
• zaburzenia w warstwowym przepływie krwi;
• zmiany w składzie krwi, np. w przebiegu nadpłytkowości.

Wszystkie powyższe czynniki tworzą tzw. triadę Virchowa – czynniki ryzyka zakrzepicy żylnej. Ryzyko powstawania zakrzepów pojawia się między innymi w przebiegu następujących zjawisk:

• przyjmowanie niektórych leków wpływających na gęstość i skład krwi, np. doustnych środków antykoncepcyjnych;
• leżący lub siedzący tryb życia, który nie sprzyja dobrej cyrkulacji krwi, np. w przebiegu pracy siedzącej lub u pacjentów w śpiączkach i po urazach rdzenia kręgowego;
• picie małej ilości wody, w efekcie czego krew staje się nieco gęstsza;
• niektóre choroby, np. trombofilia, zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich, żylaki;
• częste poronienia u kobiet;
• zaburzenia gospodarki hormonalnej.

Zakrzep – jak powstaje?

Jak dochodzi do powstawania zakrzepów i skrzepów w świetle naczyń krwionośnych? W pierwszej kolejności, gdy zaistnieją czynniki ryzyka, pojawia się ognisko skrzepliny. Wraz z upływem czasu wrastają w nią fibroblasty, czyli komórki tkanki łącznej właściwej. Odpowiadają one za produkcję kolagenu, jednego ze składników zakrzepów. Skrzeplina otaczana jest następnie przez śródbłonek naczyń. Jeśli lokalizuje się tuż przy ścianie naczynia, powoduje jego trwałe zwężenie, co upośledza prawidłowy przepływ krwi. Wskutek narastania zakrzepu naczynie może ulec nawet zrośnięciu, co jest szczególne groźne.

Zobacz również: Czy zakrzepica jest groźna?

Zakrzep – konsekwencje

Jeśli zakrzep jedynie zwęża naczynia krwionośne, pojawiają się objawy związane z niedokrwieniem i niedotlenieniem tkanek. Zakrzep może jednak oderwać się i wraz z krwią przedostać się do narządów wewnętrznych lub innych części ciała, tworzą wtórny zator. Ma to miejsce np. w przebiegu udaru mózgu, zawału serca czy zatoru płucnego. Jeśli pacjent nie otrzyma w tym momencie szybkiej pomocy, może nastąpić śmierć. Inną konsekwencją zatorów są ropnie przerzutowe.

Zakrzep – leczenie

Osoby z tendencją do tworzenia się zakrzepów wskutek chorób przewlekłych i ogólnoustrojowych powinny dążyć do ustabilizowania i stałego monitorowania choroby podstawowej. Duże znaczenie ma tu farmakoterapia. Stosuje się leki rozrzedzające krew – są to antagoniści witaminy K, leki pośrednio lub bezpośrednio hamujące aktywność trombiny oraz leki bezpośrednio hamujące aktywność czynnika krzepnięcia Xa. Zastrzyki z leków przeciwkrzepliwych powinny otrzymywać także pacjenci unieruchomieni po operacjach.

W przypadku tendencji do zakrzepów bardzo ważny jest tryb życia. Należy rozpocząć od regularnej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności, ponieważ to właśnie ruch aktywuje pompę mięśniową i sprawia, że krew krąży po całym ciele. To ważne zwłaszcza u osób prowadzących siedzący tryb życia. Powinny one co godzinę robić krótką przerwę w pracy, aby przez kilka minut pospacerować po biurze i wykonać kilka prostych ćwiczeń. Drugim elementem postępowania jest zdrowa dieta, bogata w antyoksydanty, witaminy i minerały. Powinna ograniczać spożycie tłuszczów zwierzęcych i źródeł cholesterolu LDL, które zwiększają ryzyko powstawania blaszek miażdżycowych. Dodatkowo należy pić przynajmniej 1,5 l wody dziennie (lub więcej, w zależności od potrzeb i stylu życia).

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Gutknecht P., Łuszczyńska-Nitka G., Siebert J., Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2007.
2. Rybak Z., Flebologia – co nowego? Wydawnictwo Cornetis, Wrocław 2012.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2012.