Zeaksantyna

Zeaksantyna jest związkiem chemicznym należącym do ksantofili. Ksantofile z kolei są podgrupą karotenoidów bardzo popularną w świecie roślin. Pełni także ważne funkcje w organizmie człowieka.

Karotenoidy

Karotenoidy to naturalnie występujące barwniki w świecie roślin. Biorą udział w procesie fotosyntezy, gdzie pochłaniają pewną część promieniowania UV, aby następnie przekazać tę energię na cząsteczki chlorofilu. To dzięki nim owoce i warzywa zawdzięczają swą barwę, choć mogą być wyjątki. Przykładowo, spirulina bogata w beta-karoten ma barwę zielonkawą, ponieważ karotenoidy po związaniu się z niektórymi białkami mogą zmieniać barwę. Karotenoidy powinny być dostarczane wraz z pożywieniem do organizmu, ponieważ pełnią ważną rolę w utrzymaniu zdrowia.

To duża grupa związków, gdyż obecnie doliczono się ich aż około 600. Z tego blisko 60 znajduje się w produktach spożywczych dostępnych ludziom. Do najważniejszych karotenoidów zalicza się: beta-karoten, zeaksantynę, luteinę, likopen oraz beta-kryptoksantyn.

Czym jest zeaksantyna?

Zeaksantyna należy do nienasyconych węglowodorów polienowych. Zbudowana jest z 8 reszt izoprenowych, które tworzą następnie węglowe łańcuchy. Należy do ksantofili, czyli hydroksylowych pochodnych karotenów.

Jakie właściwości wykazuje zeaksantyna?

Główną funkcją substancji jest nadawanie owocom, kwiatom i warzywom odpowiedniej barwy, która może być żółta, pomarańczowa lub czerwona i obejmować wszystkie odcienie tych kolorów.

Zeaksantyna jest znana najbardziej ze swoich właściwości antyoksydacyjnych, przez co jest tak ceniona w kontekście prewencji chorób czy wspierania zdrowia i urody. Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające związek posiada dużą zdolność eliminowania wolnych rodników tlenowych, które:

• wykazują działanie mutagenne, uszkadzając DNA;
• powodują rozwój alergii i infekcji;
• wpływają na zwiększenie ryzyka wystąpienia chorób układu pokarmowego, nerwowego, krwionośnego;
• powodują rozwój chorób autoimmunologicznych;
• przyczyniają się do szybkiego starzenia się organizmu.

Wolne rodniki wiążą się głównie ze stylem życia, ponieważ za ich źródła uznaje się palenie papierosów, picie alkoholu, przebyte infekcje, nieodpowiednią dietę ubogą w antyoksydanty czy zanieczyszczenia środowiska. Zeaksantyna może eliminować je dwojako:

• w wyniku redukcji;
• w wyniku utleniania.

Mechanizm usuwania wolnych rodników tlenowych zależy od rodzaju szkodliwej substancji. Przykładowo, w pierwszym przypadku usuwa m.in. nadtlenki lipidu, natomiast w drugiej – aniony nadtlenkowe.

Zeaksantyna w dużej mierze występuje w siatkówce oka, a dokładniej w jej centralnej części zwanej plamką żółtą. Dzięki temu odpowiada za prawidłowe widzenie – ostrość wzroku i ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV. Dodatkowo bierze udział w przewodzeniu sygnałów międzykomórkowych. Udowodniono, że dzięki swoim właściwościom zeaksantyna może chronić oczy przez rozwojem zwyrodnienia plamki żółtej.

Źródła zeaksantyny

Bogatym źródłem zeaksantyny są zielone warzywa liściaste oraz żółte i pomarańczowe warzywa czy owoce. Jej spore ilości można znaleźć także w spirulinie – mikroaldze zaliczanej do grupy superfoods. W przypadku braku możliwości uzupełnienia diety owocami czy warzywami, warto zdecydować się na suplementację zeaksantyny. Spożycie substancji jest bardzo różne i zależy głównie od zwyczajów żywieniowych oraz dostępności wybranych produktów. Współcześnie jednak zwykle nie ma problemu z dostępnością do wyżej wymienionych warzyw, owoców czy suplementów.

Bibliografia

1. Myszkowska-Ryciak J., Harton A., Gajewska D., Bawa S., Spożycie likopenu, luteiny i zeaksantyny w wybranej grupie młodych kobiet, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2014.
2. Adamiec-Mroczek J., Zając-Pytrus H., Misiuk-Hojło M., Starcze zwyrodnienie plamki – czy możemy zapobiec progresji choroby?, Geriatria, 8/2014.
3. Szajdek A., Borowska J., Właściwości przeciwutleniające żywności pochodzenia roślinnego, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4/2004.
4. Igielska-Kalwat J., Gościańska J., Nowak I., Karotenoidy jako naturalne antyoksydanty, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...