Reumatoidalne zapalenie stawów

Aktualizacja: 29 listopada 2022

Reumatoidalne zapalenie stawów (łac. polyarthritis reumatoidea) jest to przewlekła choroba autoimmunologiczna dotycząca tkanki łącznej. Proces chorobowy rozpoczyna się w błonie maziowej stawów, prowadząc do zniszczenia struktur stawowych. Objawy w zaawansowanej postaci często wręcz uniemożliwiają sprawne funkcjonowanie. Szacuje się, że RZS dotyczy do 1,5% populacji ogólnej, częściej kobiet niż mężczyzn. Około 20% ciężkich przypadków prowadzi do inwalidztwa.

Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny

Reumatoidalne zapalenie stawów przyczyny ma jeszcze nie odkryte. Zarówno w przypadku RZS  jak i wszystkich innych chorób autoimmunologicznych, ich źródła nie zostały poznane mimo licznych badań. Największe znaczenie przypisuje się czynnikom genetycznym, środowiskowym i hormonalnym, jak również zakażeniu wirusowemu. Za czynnikami genetycznymi przemawia fakt, że u osób chorych stwierdza się występowanie antygenu HLA DR4 oraz DR-1. Ustalono jednak listę czynników ryzyka, zwiększających tendencję do zapadalności na tę chorobę. Są to między innymi:

• płeć żeńska;
• palenie papierosów;
• nadmierny stres w życiu;
• zakażenia wirusowe i bakteryjne.

Mimo tego wciąż nie wiemy, w jaki sposób czynniki te dokładnie wpływają na wywoływanie reumatoidalnego zapalenia stawów.

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy

Jak wspomniano we wstępie, choroba rozpoczyna się zmianami w obrębie błony maziowej stawów. Dochodzi do nagromadzenia się limfocytów T i makrofagów, co z kolei powoduje tworzenie się tzw. łuszczki. Gromadzą się w niej komórki dendrytyczne i plazmatyczne, a następnie tworzy ziarnina reumatoidalna. Przenika ona do innych części stawu, powodując zniszczenie chrząstki stawowej i głębiej zlokalizowanych struktur stawu. Może docierać nawet do kości. Wraz z postępem choroby w chrząstce stawowej powstają fibroblasty, rozrastające się na naczynia krwionośne, prowadząc do uszkodzenia więzadeł i zniekształcenia stawów. Zrosty włókniste powodują zesztywnienie stawów, aż w konsekwencji ich całkowite usztywnienie. W początkowej fazie choroby objawy są jednak mniej specyficzne i obejmują:

• osłabienie organizmu, zmęczenie;
• gorączkę;
• utratę apetytu;
• utratę masy ciała.

Jako że reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą autoimmunologiczną, nie będzie ograniczała się jedynie do stawów. Może zająć dowolne układu i narządy w ciele człowieka, przybierając postać choroby układowej. W efekcie do możliwych objawów w jej przebiegu zaliczamy:

• zapalenie twardówki lub zapalenie spojówki;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• zmiany w obrębie naczyń krwionośnych;
• amyloidozę;
• nasiloną osteoporozę;
• chorobę wieńcową;
• procesy miażdżycowe;
• zawroty głowy;
• zaburzenia równowagi;
• bóle mięśniowe.

Objawem charakterystycznym RZS są tzw. guzki reumatoidalne, czyli niebolesne zmiany zlokalizowane podskórnie lub w ścięgnach, zwykle nad wyprostnymi powierzchniami stawów. Najczęściej dotyczą stawów dłoni. Innym częstym objawem jest torbiel Bakera pojawiająca się pod kolanem, będąca patologicznie powiększoną przestrzenią wypełnioną płynem.

Zobacz również: Ból stawów na zmianę pogody.

Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie

RZS jest chorobą przewlekłą, której przyczyn wciąż nie znamy. Oznacza to, że wdrożenie leczenia przyczynowego, jak również całkowite wyleczenie, są niemożliwe. Stosuje się leczenie objawowe i opóźniające postępy RZS. Podstawą jest farmakoterapia, a wśród zwykle stosowanych leków można wyróżnić: metotreksat, leki biologicznie modyfikujące RZS, sulfazalazyny czy hydroksychlorochinę. Najważniejszym wśród nich jest metotreksat, cechujący się wysoką skutecznością i względnym bezpieczeństwem. Glikokortykosteroidy powinny być stosowane tylko na początku choroby, w małych dawkach i nie dłużej niż 6 miesięcy. Do niezwykle ważnych elementów leczenia zaliczamy:

• stałą rehabilitację, zwłaszcza ukierunkowaną na aktywność fizyczną;
• suplementację witaminy D;
• stosowanie diety śródziemnomorskiej;
• rzucenie palenia papierosów i nadużywania alkoholu;
• normalizację masy ciała.

Ze względu na częste zajęcie innych układów i narządów wskazane są częste kontrole u lekarzy specjalistów, np. kardiologa czy stomatologa.

Zobacz również: Naturalny kolagen – dla skóry, stawów, kości.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sobierajski T., Codzienność z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
2. Marcol-Majewska A., Majewski G., Kotyla P., Reumatoidalne zapalenie stawów – propozycje postępowania diagnostycznego, Forum Reumatologicum, 2/2017.