Sandacz

Aktualizacja: 12 lipca 2025

Sandacz to bardzo zdrowa ryba, znana głównie z wysokiej zawartości pełnowartościowego białka, składników mineralnych oraz witamin z grupy B. Jest jednocześnie popularna ze względu na swój przyjemny, maślany smak i brak mulistego aromatu typowego np. dla sumów i wielu innych gatunków ryb. Sandacze są jednocześnie dość dostępne, nie ma dziś kłopotów z ich zakupem. Dlatego warto wprowadzić je do swojej diety.

Sandacz – charakterystyka

Sandacz jest gatunkiem ryby okoniokształtnej, należącej do rodziny okoniowatych. Cieszy się popularnością w Europie i nie tylko. Dlatego może stanowić istotny element diety Polaków, którzy niestety wciąż spożywają zbyt małe ilości ryb. Z wyglądu sandacze są spłaszczone i lekko wydłużone. Mają małe głowy, silne uzębienie (jako że są rybami drapieżnymi) z charakterystycznymi kłami oraz duże, opalizujące oczy. Grzbiet jest szarozielony lub szarobrązowy, boki srebrzyste z ciemnymi smugami, brzuch biały. Szacuje się, że sandacze mogą osiągać nawet do 130 cm długości i do 15 kg masy.

To drapieżna ryba słodkowodna z rodziny okoniowatych, ceniona zarówno przez wędkarzy, jak i smakoszy. Występuje naturalnie w Europie i Azji, głównie w jeziorach, rzekach i zbiornikach zaporowych o twardym dnie i dobrze natlenionej wodzie. Prowadzi nocny, wieczorny tryb życia. Młode rybki żywią się planktonem, dorosłe natomiast polują na mniejsze ryby (ukleje, kiełbie, stynki) oraz larwy owadów i drobne płazy.

Sandacz – skład

W mięsie sandacza znaleźć można przede wszystkim:

• pełnowartościowe, bardzo dobrze przyswajalne białko wysokiej jakości. Zawiera aż do 21 g białka na 100 g mięsa, co bardzo dobrze sprawdza się w diecie sportowców i osób aktywnych fizycznie, a także wegetarian;
• witaminy z grupy B, w tym zwłaszcza witaminę B12;
• składniki mineralne – głównie selen, fosfor, magnez, potas, żelazo, wapń;
• kwasy tłuszczowe Omega 3, w tym tak ceniony kwas dokozaheksaenowy (DHA);
• śladowe ilości witaminy D.

Mimo zawartości NNKT jest to ryba niskokaloryczna i dietetyczna, ponieważ zawiera mniej niż 1 g tłuszczu na 100 g mięsa. Ma niewiele cholesterolu i toksyn, które często kumulują się w rybach.

Czy sandacz jest zdrowy?

Sandacz uznawany jest za bardzo zdrową rybę, a przez wzgląd na niskokaloryczność oraz niskie ryzyko zawartości metali ciężkich, mogą ją spożywać także kobiety w ciąży, karmiące piersią, małe dzieci czy seniorzy. Jest to również ryba lekkostrawna, idealnie nadaje się więc do diety osób z problemami żołądkowo-jelitowymi, w tym przy zespole jelita drażliwego czy niestrawności.

Składniki zawarte w sandaczach wzmacniają serce i cały układ krwionośny, wspierają czynność układu nerwowego oraz wpływają korzystnie na wygląd i kondycję skóry. Wykazano, że systematyczne spożywanie ryb wspiera też samopoczucie.

Jak przyrządzić sandacza?

Mięso sandacza jest kruche, ale jędrne – dobrze trzyma strukturę po obróbce termicznej. Idealnie nadaje się do grillowania, pieczenia, a nawet smażenia i gotowania. Najlepiej smakuje jednak smażony na maśle z dodatkiem cytryny i rozmarynu, co podkreśli jego naturalną słodycz. Można również piec go z dodatkiem koperku, podawać w sosie śmietanowym lub sosie grzybowym oraz grillować wyłącznie z dodatkiem masła i ziół. Przy przewlekłych i ostrych problemach gastrycznych można go gotować na parze wspólnie z warzywami. Wówczas będzie najbardziej dietetyczny i lekkostrawny.

Czy sandacz ma ości?

Sandacz, jak każda ryba, ma ości. Jednakże ich ilość jest stosunkowo niewielka, a struktura mięsa sprawia, że są łatwe do usunięcia. Wystarczy po przyrządzeniu ryby i otworzeniu jej usunąć duże ości centralne. Tych drobnych jest bardzo mało, w przeciwieństwie do np. szczupaka czy karpa.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Zakęś Z., Wunderlich K., Rożyński M., Szczepkowski M., Hopko M., Przedsezonowy rozród stawowego sandacza, Komunikaty Rybackie, 3/2016.
2. Januszko O., Kałuża J., Znaczenie ryb i przetworów rybnych w żywieniu człowieka – analiza korzyści i zagrożeń, Problemy Nauk Biologicznych, 2/2019.