NNKT – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe

Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) nie są produkowane w ludzkim organizmie, jednak są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Do tej grupy substancji zalicza się kwasy omega-3 oraz omega-6, których podaż powinna odbywać się w odpowiednich proporcjach. Kwas linolowy reprezentuje rodzinę n-6, natomiast alfa-linolenowy rodzinę n-3.

Właściwości NNKT

Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe służą do biosyntezy fosfolipidów, które z kolei są niezbędne do utrzymania odpowiedniej struktury, funkcji i płynności błon komórkowych. Ponadto stanowią substrat do syntezy hormonów tkankowych, np. prostaglandyn. Z NNKT mogą być także tworzone inne ważne kwasy wielonasycone, zaliczane do rodziny n-3 lub n-6, które w organizmie nie mogą być syntezowane.

Wpływ NNKT na układ krążenia

NNKT wpływają na obniżenie napięcia ścian naczyń krwionośnych oraz działają przeciwzakrzepowo poprzez hamowanie tworzenia się czynników prozakrzepowych. Udowodniono także, że suplementacja n-3 prowadzi do wzrostu poziomu PGI, które hamują agregację płytek. Poza tym wpływają na redukcję poziomu cholesterolu w osoczu i normalizują ciśnienie krwi. W przypadku triacylogliceroli redukują ich stężenie w osoczu poprzez hamowanie ich resyntezy w ścianie jelit i wątrobie nawet o 30%.
Wszystko to sprawia, że niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe stanowią idealny środek przy prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego, zwłaszcza jeśli mowa o chorobie niedokrwiennej serca i chorobie wieńcowej serca.

Wpływ na urodę

NNKT wpływają korzystnie nie tylko na zdrowie, ale także na wygląd. Bardzo dobrze sprawdzają się w przypadku schorzeń dermatologicznych, jak np. atopowe zapalenie skóry, łagodząc ich objawy. Regularne spożywanie NNKT lub ich suplementacja wzmacnia paznokcie i włosy. Włosy stają się gładkie, lśniące, zmniejsza się ich wypadanie. Zauważa się także różnicę w stanie skóry, ponieważ NNKT mają zasadnicze znaczenie w zatrzymywaniu wody w naskórku. Jak wiadomo, tylko prawidłowo nawilżony naskórek spełnia swoje funkcje fizjologiczne.

Pozostałe działanie NNKT

Do pozostałych, zdrowotnych właściwości NNKT zalicza się:

• działanie przeciwzapalne i antyalergiczne polegające na hamowaniu nadmiernej odpowiedzi immunologicznej, a także ostrości przebiegu procesów zapalnych w etiologii wirusowej i bakteryjnej;
• hamowanie rozwoju cukrzycy typu II, ponieważ niski poziom tych kwasów powoduje wzrost odporności błon komórkowych na insulinę;
• działanie przeciwnowotworowe;
• ochrona układu immunologicznego;
• działanie przeciwdepresyjne poprzez sprzyjanie prawidłowemu działaniu funkcji błon komórkowych neuronów kory mózgu;
• zmniejszanie otyłości poprzez hamujący wpływ na lipogenezę.

Obecnie podkreśla się również istotny wpływ kwasów na rozwój mózgu i wzroku zarówno w okresie płodowym, jak i pourodzeniowym. Uznaje się, że odpowiednie spożycie NNKT przez kobiety w ciąży może uchronić płód przed niedorozwojem umysłowym.
Rolę nienasyconych kwasów tłuszczowych podkreśla się także przy profilaktyce chorób wieku podeszłego, takich jak choroba Alzheimera czy demencja starcza.

Źródła NNKT

Źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 są głównie ryby oraz rośliny. Z nasion wybranych roślin tłoczy się oleje, równie bogate w te substancje.

Do głównych źródeł należą zatem:

• ryby;
• algi;
• owoce morza;
• olej lniany i siemię lniane;
• orzechy włoskie i wytłaczany z nich olej;
• olej słonecznikowy i kukurydziany;
• jaja.

NNKT w olejach

Jednym z lepszych suplementów stosowanych celem uzupełnienia niedoboru tych kwasów są właśnie oleje roślinne. Cechują się one dobrą wchłanialnością, właściwościami przeciwalergicznymi czy szerokim zastosowaniem w kosmetologii. Ważne, aby taki olej był tłoczony na zimno, a następnie przechowywany w szczelnych butelkach z ciemnego szkła.

Stosunek omega-3 do omega-6

Optymalny stosunek NNKT n-6 do n-3 powinien wynosić mniej niż 10:1. Według obecnie obowiązujących w Polsce norm zaleca się spożycie kwasów z rodziny n-6 na poziomie 5-8% dziennego zapotrzebowania energetycznego, z kolei kwasów z rodziny n-3 na poziomie 1-2%. Natomiast według zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego osoby zdrowe powinny spożywać 2 razy w tygodniu ryby oraz produkty bogate w kwas alfa-linolenowy.

Bibliografia

1. Zielińska A., Nowak I., Kwasy tłuszczowe w olejach roślinnych i ich znaczenie w kosmetyce, Chemik, 2/2014.
2. Dutkowska A., Rachoń D., Rola kwasów tłuszczowych n-3 oraz n-6 w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego, Choroby Serca i Naczyń, 3/2015.
3. Marciniak-Łukasik K., Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 6/2011.
4. Bojarowicz H., Woźniak B., Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz ich wpływ na skórę, Problemy Higieny i Epidemiologii, 4/2008.
5. Dobryniewski J., Szajda S., Waszkiewicz N., (i inni), Biologia niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), Przegląd Lekarski, 2/2007.
6. Bałasińska B., Jank M., Kulasek G., Właściwości i rola wielonasyconych kwasów tłuszczowych w utrzymaniu zdrowia ludzi i zwierząt, Życie Weterynaryjne, 9/2010.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...