Hipokamp

Aktualizacja: 27 września 2022

Hipokamp (łac. hippocampus) to struktura nerwowa zaliczana do układu limbicznego, odpowiedzialnego przede wszystkim za regulację i kontrolę zachowań, emocji oraz pamięci. Do układu limbicznego należą również niektóre jądra wzgórza i podwzgórze, kora limbiczna, ciało migdałowate oraz przegroda, jednak to właśnie hipokamp i ciało migdałowate odgrywają najistotniejszą rolę.

Hipokamp – budowa

W obrębie płata skroniowego, na powierzchni przyśrodkowej, widać zakręt przyhipokampowy. Stanowi przedłużenie zakrętu obręczy, tworząc wspólnie z nim płat limbiczny. Zakręt przyhipokampowy zagina się w części przedniej, tworząc charakterystyczny hak. W głębi niego można zaobserwować zespół hipokampa. Podstawowymi jego strukturami są:

• zakręt zębaty;
• hipokamp właściwy;
• podkładka.

Hipokamp wpukla się do komory bocznej w miejscu jej rogu dolnego. Wzdłuż osi długiej hipokampa zauważyć można natomiast 3 części:

• głowę;
• trzon;
• ogon przechodzący w wąskie pasmo istoty szarej otaczającej ciało modzelowate.

To jednak hipokamp właściwy jest najważniejszy. Posiada trójwarstwową budowę, a na jego powierzchni odkomorowej leży pasmo istoty białej, zwane również korytem. Przebiegają nim włókna wychodzące z hipokampa. Oddzielające się od powierzchni hipokampa włókna istoty białej tworzą tzw. strzępek hipokampa, przechodzący płynnie w odnogi sklepienia. Ich kontynuacją jest trzon przechodzący w słupy, dochodzące zresztą aż do spoidła przedniego i kończące się w przegrodzie oraz ciałach suteczkowatych. Dodatkowo hipokamp posiada dwukierunkowe połączenia z przegrodą, natomiast dzięki niej także z ciałem migdałowatym, podwzgórzem oraz korą limbiczną.

Hipokamp – funkcje

Hipokamp spełnia wiele ważnych funkcji. Przede wszystkim jest to przenoszenie informacji z pamięci krótkotrwałej na długotrwałą, a także umożliwianie sprawnego uczenia się i zapamiętywania otoczenia. Wpływa więc na orientację przestrzenną. To właśnie dzięki hipokampowi każdy człowiek może zachowywać wspomnienia, nabywać wiedzę i doświadczenie, poznawać nowe osoby. Udowodniono także, że hipokamp ma zdolność tworzenia nowych komórek nerwowych przez całe życie człowieka. Ze względu na swoją funkcję to właśnie on jest najbardziej dotkniętą patologią strukturą nerwową podczas choroby Alzheimera.

Hipokamp, jako część układu limbicznego, odgrywa również istotną rolę w kontroli i wyrażaniu emocji. Zwłaszcza tych skrajnych, jak np. strach, złość, dogłębny smutek czy radość. Układ limbiczny odpowiada również za uczucie głodu, pragnienia oraz za popęd seksualny.

Uszkodzenie hipokampa

Hipokamp może ulec uszkodzeniu podczas urazów mózgowia, zbyt silnego stresu (zespół stresu pourazowego) i przeżytej traumy bądź w przebiegu chorób przewlekłych, zwłaszcza ośrodkowego układu nerwowego, ale nie tylko. Mowa o:

• niedotlenieniu;
• stanach zapalnych mózgu;
• padaczce;
• schizofrenii;
• chorobie Alzheimera;
• depresji;
• amnezji globalnej.

Działanie uszkadzające wykazują również glikokortykosteroidy czy stres oksydacyjny. Objawami charakterystycznymi dla uszkodzenia hipokampa lub upośledzenia jego funkcji są:

• zaburzenia snu;
• problemy z pamięcią, zwłaszcza krótkotrwałą;
• napady padaczkowe o charakterze zarówno ogniskowym, jak i uogólnionym;
• depresja;
• skrajne emocje, szybkie przechodzenie między nimi;
• omamy wzrokowe i słuchowe.

Przy wystąpieniu powyższych objawów konieczna jest konsultacja neurologiczna. Tym bardziej, że niektórzy pacjenci stanowią zagrożenie dla siebie i innych. Zwłaszcza, gdy uszkodzenie hipokampa ma podłoże chorób psychicznych.

Zobacz również: Dieta na pamięć i koncentrację.

Hipokamp – unaczynienie

Mózg każdego człowieka (a więc także hipokamp) zaopatrują w krew 4 duże naczynia krwionośne:

• 2 tętnice szyjne wewnętrzne;
• 2 tętnice kręgowe.

Już po 4 minutach ustania tego krążenia neurony zaczynają obumierać. Zanim wspomniane naczynia krwionośne zaczną dzielić się na mniejsze, dochodzące do poszczególnych części mózgu, tworzą koło tętnicze mózgu, nazywane kołem Willisa. Tętnice łączą się ze sobą w taki sposób, że w przypadku zablokowania przepływu w jednej z nich, pozostałe będą zapewniać nieprzerwany dopływ krwi do całego mózgu. Gdy jednak zablokujemy jedno z naczyń odchodzących od koła Willisa to obszar przez nie zaopatrywany ulegnie niedokrwieniu.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kozubski W., Liberski P., Neurologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
2. Prusiński A., Neurologia praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998.
3. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.