Kolagen do picia
Kolagen do picia

Kwas benzoesowyKwas benzoesowy (łac. acidum benzoicum) oznaczany jest na etykietach produktów, w których go użyto, skrótem E210. To organiczny związek chemiczny zaliczany do kwasów organicznych (kwasów karboksylowych). Wokół tego związku krąży wiele mitów, a ostatnimi czasy coraz więcej mówi się o szkodliwym wpływie na organizm człowieka benzoesanu sodu, jego soli sodowej. Czy rzeczywiście tak jest? Oto najważniejsze informacje na temat kwasu benzoesowego.

Kwas benzoesowy – charakterystyka

Kwas benzoesowy jest najprostszym aromatycznym kwasem karboksylowym, czyli takim organicznym związkiem chemicznym, który zawiera w swojej cząsteczce grupę karboksylową. Posiada wzór sumaryczny C7H6O2, choć można oznaczać go również jako C6H5COOH. Podstawowe parametry fizyko-chemiczne tego związku można przedstawić w skrócie następująco:

  • masa molowa – 122,12 g/mol;
  • stan fizyczny – ciało stałe;
  • zapach – brak;
  • temperatura wrzenia – 249°C 1013 hPa;
  • temperatura zapłonu – 121°C;
  • wygląd – niewielkie kryształki lub igiełki, rzadziej sypki proszek;
  • smak – kwaśny;
  • odkrycie – 1556 r. w wyniku suchej destylacji gumy benzoinowej.

Kwas benzoesowy otrzymać można na wiele sposobów. Najbardziej znanym i wykorzystywanym na skalę przemysłową sposobem jest synteza w trakcie utleniania toluenu. Proces ten zachodzi przy użyciu tlenu i katalizatorów, czyli tlenku chromu(III), naftenianów kobaltu(II) lub manganu(II). Kwas benzoesowy występuje w środowisku naturalnym, każdy człowiek ma z nim kontakt. Znaleźć go można m.in. w niektórych owocach i warzywach, np. w żurawinie lub grzybach. Dodatkowo niektóre bakterie wykazują zdolność do jego syntezy, zatem występuje w niektórych fermentowanych produktach mlecznych, które systematycznie spożywa większość ludzi.

Kwas benzoesowy – zastosowanie

Kwas benzoesowy dopuszczony jest na terenie Unii Europejskiej do stosowania w wybranych produktach spożywczych. To, czy w danym produkcie znajduje się ten związek, ustalić można na podstawie przeczytania etykiety. Jest bowiem zawsze oznaczony na niej skrótem E210. To popularny konserwant, którego celem jest przedłużenie trwałości danych produktów. Skutecznie chroni przed rozwojem patogennych grzybów i bakterii w żywności. Bywa też aromatem, choć ta jego funkcja jest już mniej popularna. E210 możemy znaleźć m.in. w margarynach, lodach, słodyczach, napojach smakowych i gazowanych, ciastach. Szacuje się, że dziennie człowiek może bez obaw spożyć maksymalnie do 5 mg/1 kg masy ciała kwasu benzoesowego.

Związek ten bywa też wykorzystywany w farmakologii. Jest np. składnikiem maści Whitfielda. Lek ten wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, odkażające. Wskazaniami do jej stosowania są m.in.: grzybica paznokci, hiperkeratoza.

Czy kwas benzoesowy jest szkodliwy?

Wiele osób myli kwas benzoesowy z jego solą – benzoesanem sodu. To dwa różne związki, różniące się nieco swoimi właściwościami. Kwas benzoesowy (E210) i jego sole (najczęściej benzoesan sodu – E211, benzoesan potasu – E212 i benzoesan wapnia – E213) to popularne konserwanty, wykorzystywane w postaci dodatków do żywności, w celu jej utrwalenia i zapobiegania rozwojowi drożdży, grzybów i bakterii. Warto zaznaczyć, że sporadycznie spożyte nie wpływają negatywnie na zdrowie, jednak we wszystkim należy zachować umiar.

Zbyt częste lub nadmierne spożywanie produktów zawierających kwas benzoesowy lub jego sole może negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie. Udowodniono, że większe dawki tych związków inicjują rozwój stanów zapalnych w organizmie, nasilają alergie, wywołują bóle głowy, świąd skóry, katar sienny, pokrzywkę lub nudności. W przypadku dzieci mogą przyczyniać się do nadpobudliwości i problemów ze snem. Dlatego zaleca się jednak unikanie spożywania tych związków.

Polecane produkty

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

  1. Solomons T., Fryhle C., Snyder S., Chemia organiczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2022.
  2. Farmakopea Polska IX, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2011.
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami